Robert Maksymilian Brylewski, znany również pod pseudonimami Afa, Max oraz Robin Goldroker, to postać, która na stałe wpisała się w historię polskiej muzyki. Urodził się 25 maja 1961 roku w Warszawie, a zmarł 3 czerwca 2018 roku w tym samym mieście.
Był on nie tylko utalentowanym wokalistą, ale również kompozytorem, gitarzystą oraz autorem tekstów. Jego twórczość obejmowała szeroki zakres gatunków muzycznych, w tym rock, punk, muzykę alternatywną oraz reggae.
W ciągu swojej kariery, Brylewski zasłynął jako współzałożyciel wielu znaczących zespołów muzycznych. Jego nieoceniony wkład można dostrzec w grupach takich jak Kryzys, Brygada Kryzys, Izrael, Armia oraz Max i Kelner. Oprócz tego, był również członkiem zespołów Deadlock, The Users oraz Falarek Band.
Warto również wspomnieć o jego działalności solowej, która ukazała jego wszechstronność oraz kreatywność jako artysty. Brylewski był również właścicielem Gold Rock Studio, co dodatkowo świadczy o jego zaangażowaniu w produkcję muzyczną oraz rozwój polskiej sceny muzycznej.
Życiorys
Dzieciństwo
Robert Brylewski, syn dwojga artystów z Zespołu Pieśni i Tańca „Śląsk”, miał wyjątkowe dzieciństwo, spędzone w Koszęcinie, gdzie zespół miał swoją siedzibę. Wkrótce po tym, w wieku zaledwie kilku lat, jego życie przeniosło się do Warszawy, której mieszkańcem pozostał aż do końca swoich dni. W młodzieńczej fazie edukacji uczęszczał do Liceum PAX, a następnie do Liceum im. Mikołaja Reja, tam uczęszczał do tej samej klasy, co Kazik Staszewski i Robert Schmidt.
Zespół Kryzys (1978–1981)
W 1978 roku Brylewski był współtwórcą formacji znanej jako The Boors, która szybko przekształciła się w Kryzys w odpowiedzi na zmiany w składzie. Choć zespół zagrał liczne koncerty, wiele z jego nagrań, głównie z prób, nigdy nie ujrzało światła dziennego. Wiosną 1981 roku francuska wytwórnia Blitzkrieg Records wydała album Kryzys, mimo braku zgody ze strony zespołu. Lato 1981 to pożegnanie z Kryzysem, które zakończyło działalność grupy, z koncertami w Opolu i podczas Pop Session w Sopocie. Brylewski gościnnie występował w zespole Deadlock.
Brygada Kryzys
Po krótkiej przerwie, Brylewski wraz z Tomaszem Lipińskim, który był wcześniej związany z Tilt, założył Brygadę Kryzys. Ich debiut miał się odbyć w gdańskiej hali Olivia, jednak konflikt z organizatorami oraz kontrowersyjny program artystyczny uniemożliwił koncert. Ostatecznie zespół wystąpił po raz pierwszy w stołecznej Rivierze we wrześniu 1981, gdzie obok niego wystąpiła Republika. Wyjątkowym zdarzeniem było to, że muzycy przed koncertem otrzymali ciasto z haszyszem, które zjadł Grzegorz Ciechowski oraz akustyk. Choć nagranie z koncertu miało niską jakość, to i tak ukazało się na nielegalnie wydanej płycie Brygada Kryzys w lutym 1982.
W listopadzie tego samego roku Brylewski pada ofiarą brutalnego pobicia, a w grudniu został zatrzymany przez Milicję Obywatelską. Interwencja policji miała miejsce po jego ostrym komentarzu o pijanego zomowca, co doprowadziło do nieprzychylnego traktowania go przez milicjantów. Po symulacji poważnych schorzeń, został uwolniony. Pomimo prób wyjazdu na koncert do Belgradu, Brygada Kryzys napotkała trudności, jednak ich występy w Jugosławii przyniosły wielki sukces. Wprowadzenie stanu wojennego uniemożliwiło nagranie płyty oraz trasę w Holandii.
W lutym 1982, Brygada Kryzys nagrała swój pierwszy oficjalny album, który uznawany jest za kamień milowy w polskim punk rocku, jednak zespół zakończył działalność jesienią tego samego roku.
Izrael i Armia
Wiosną 1983 roku Brylewski założył zespół Izrael, który stanowił jeden z pionierów reggae w Polsce. Album Biada, biada, biada został wydany w 1985 roku, a po nim ukazały się kolejne płyty, takie jak Nabij faję (1986) oraz Duchowa rewolucja, vol. 1 (1987). Po wymianach składowych, materiał na nowy album został nagrany w Londynie w 1990, a działalność zespołu została zawieszona w 1994 roku. W międzyczasie Brylewski zyskał zainteresowanie tematyką biblijną.
Równolegle występował w Armii, grupie, która powstała na fali punk rocka, dołączając do niej Tomasza Budzyńskiego (wcześniej Siekiera). Armia w swych brzmieniach wprowadzała niezwykłe połączenia z rockiem symfonicznym, heavy metalem, muzyką klasyczną oraz etniczną. Brylewski współpracował z zespołem do 1993 roku, nagrywając takie albumy jak Armia, Legenda, Czas i byt oraz koncertową płytę Exodus. W drugiej połowie lat 80. mieszkał w Londynie, gdzie podejmował pracę na budowie.
Działalność w latach 90.
W 1990 roku Brylewski podjął współpracę z Pawłem „Kelnerem” Rozwadowskim, skupiając się na muzyce elektronicznej. Projekt Max i Kelner, który powstał z tej współpracy, wydał album Tehno Terror, jednak formacja zakończyła swoją działalność po serii koncertów za granicą. Odnowienie Brygady Kryzys nastąpiło w 1991 roku, a rok później premierę miała płyta Cosmopolis. Grupa zakończyła działalność w 1994 roku, po czym Brylewski współtworzył Falarek Band, którego pierwszy album Falarek ukazał się w 1996 roku. Choć zespół z czasem zniknął, Brylewski od końca lat 90. aktywnie uczestniczył w yassowych projektach, takich jak The Users (ze Świetlickim, Tymańskim, Olterem, Kurtisem i Trzaską), Dyliżans oraz Poganie, założony przez niego i Tymańskiego. W 1996 roku był także realizatorem dźwięku do filmu Słodko gorzki.
Robert Brylewski sygnował dwie płytę z elektroniczną muzyką: Warsaw Beat (1998) oraz Warsaw Beat II (2004). Poza tym, był właścicielem Gold Rock Studio, które funkcjonowało od 1991 do 1997 roku. Studio zajmowało się nagrywaniem oraz wydawaniem płyt kompaktowych i kaset magnetofonowych. W późniejszych latach, szeregi tej firmy przejęły inne podmioty, takie jak Biodro Records, W Moich Oczach, Tone Industria i Pop Noise. Brylewski stworzył również komputerowe animacje do teledysków w swoich projektach.
Czasy najnowsze
W dalszym ciągu Brylewski angażował się w inicjatywy społeczne, wspierając kampanię „Muzyka Przeciwko Rasizmowi” organizowaną przez Stowarzyszenie „Nigdy Więcej”. W ramach tego przedsięwzięcia, w 2002 roku, ukazał się album Świat Czarownic i Robert Brylewski. W 2002 roku, wraz z Konradem Januszkiem, powstał projekt studyjny 52um, a w 2008 ukazał się jego debiutancki album. Kolejny album Superego wydano w 2010 roku.
W 2003 roku Brygada Kryzys znów się zjednoczyła, a Brylewski i Tomasz Lipiński rozpoczęli prace nad nowym albumem (roboczy tytuł Eurocrisis), który jednak nigdy nie ujrzał światła dziennego. W 2006 roku zespół Izrael, działający początkowo pod nazwą Magnetosfera, został reaktywowany, a w 2008 roku ukazał się ich album Dża ludzie. Ponadto w 2008 roku Kryzys zagrał jednorazowo w warszawskim klubie CDQ, a w maju 2010 wydano album Kryzys komunizmu, który zawierał nowe utwory oraz stare piosenki w nowym wykonaniu.
Przez długie lata Brylewski był również aktywny na gdańskiej scenie alternatywnej. W 2010 roku brał udział w wyborach do Rady m.st. Warszawy jako członek Komitetu Wyborczego Wyborców Gamonie i Krasnoludki, zdobywając ponad 50% głosów oddanych na swoją listę w okręgu wyborczym. W 2011 roku z kolei obchodził swoje 30-lecie kariery muzycznej w Nadbałtyckim Centrum Kultury w Gdańsku. W 2012 roku miała miejsce premiera jego autobiografii pod tytułem Kryzys w Babilonie, w formie wywiadu przeprowadzonego przez Rafała Księżyka.
Śmierć
Na początku 2018 roku Brylewski doświadczył brutalnego pobicia na warszawskiej Pradze, co wymusiło na nim skomplikowane leczenie szpitalne. Po powrocie do domu zaszła potrzeba przeprowadzenia operacji związanej z obrażeniami odniesionymi podczas ataku. Został hospitalizowany w szpitalu przy ul. Szaserów w Warszawie, gdzie przez kilka tygodni pozostawał w stanie śpiączki. Niestety, nie udało mu się wybudzić. Zmarł 3 czerwca 2018 roku, z przyczyn związanych z problemami z krążeniem oraz zatrzymaniem akcji serca. 15 czerwca po świeckim pogrzebie jego prochy zostały złożone na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie (Q kolumbarium 1-1-7).
W dniu 13 maja 2021 roku, sprawca brutalnego ataku na Brylewskiego został skazany na 13 lat więzienia, będąc pod wpływem alkoholu i narkotyków podczas incydentu.
Życie prywatne
W 1983 roku Robert Brylewski spotkał Vivian Quarcoo, jazową wokalistkę z pół-ghańskimi korzeniami. Zaprosił ją do współpracy z nowo utworzonym zespołem Izrael. Po upływie kilku miesięcy, ich relacja przerodziła się w związek. Pod koniec lat 80. artysta osiedlił się z rodziną oraz przyjaciółmi w Stanclewie, usytuowanym na Warmii, gdzie obok swojej kariery muzycznej, zajmował się również rolnictwem.
W połowie lat 90. ich związek przeszedł trudny okres. Aby spróbować go uratować, wzięli ślub w 1996 roku, jednak ostatecznie w 2001 roku zakończyli swoje małżeństwo rozwodem. Brylewski był ojcem dwóch córek: Sary oraz Ewy. W 2012 roku po raz pierwszy został dziadkiem, co niewątpliwie stanowiło dla niego nowy rozdział w życiu.
Na początku XXI wieku artysta osiedlił się na stałe w Poznaniu. W 2006 roku zainwestował w nieruchomość we Wrzeszczu, co uzupełniło jego osobiste życiowe plany i były to kwestie, które miały wpływ na jego działalność artystyczną.
Wpływ na kulturę
Robert Brylewski to postać, która na trwałe wpisała się w historię polskiej muzyki niezależnej. Jego wczesne dokonania muzyczne z przełomu lat 70. i 80. XX wieku, w tym zespół Kryzys oraz Brygada Kryzys, powstały z udziałem Tomka Lipińskiego, były fundamentem dla wielu artystów. Doświadczony twórca, poprzez swoją innowacyjną muzykę, zainspirował wielu młodych muzyków, przyczyniając się do rozwoju polskiej sceny muzycznej.
Wśród artystów, którzy czerpali z twórczości Brylewskiego, można wymienić m.in. Muniaka Staszczyka, który w swoim stylu muzycznym wykorzystał elementy inspirowane jego pracą. Również Kazik Staszewski oraz Krzysztof 'Grabaż’ Grabowski doceniali jego wpływ, z kolei Tymon Tymański oraz Wojtek Mazolewski również wyróżniają się twórczością, która jest głęboko osadzona w klimacie zapoczątkowanym przez Brylewskiego.
Jego wpływ na kulturę muzyczną w Polsce jest niezaprzeczalny. Robert Brylewski stał się ikoną, której dziedzictwo nadal inspiruje kolejne pokolenia artystów, kształtując muzyczną tożsamość kraju i otwierając nowe ścieżki dla niezależnych wykonawców.
Dyskografia
Robert Brylewski, jeden z najważniejszych artystów polskiej sceny muzycznej, pozostawił po sobie bogaty zbiór wydawnictw muzycznych, które dokumentują jego twórczość w różnych zespołach oraz w projektach solowych. Jego dyskografia obejmuje wiele ikonicznych nagrań, które zdefiniowały polską muzykę alternatywną oraz punkową.
- Kryzys
- Kryzys (1981) – bootleg wydany we Francji,
- 78-81 (1994),
- Kryzys komunizmu (2010).
- Brygada Kryzys
- Brygada Kryzys (1982) – płyta koncertowa wydana w Anglii, bootleg,
- Centrala (1982) – singel,
- Brygada Kryzys (1982, reedycja 1991),
- Cosmopolis (1992),
- Live in Remont ’93 (1996),
- Koncerty w Trójce vol. 4 – Brygada Kryzys XXX Live (2013).
- Izrael
- Biada, biada, biada (1985),
- Nabij faję (1986),
- Nie poddawaj (1986) – singel,
- Duchowa Rewolucja vol. 1 (1987),
- 1991 (1991),
- Duchowa Rewolucja vol. 2 (1991),
- Życie jak muzyka – Live ’93 (1994) – album koncertowy,
- Izrael in Dub (1997),
- Dża ludzie (2008).
- Armia
- Aguirre (1987) – singel,
- Antiarmia (1988),
- Legenda (1991),
- Exodus (1992),
- Czas i byt (1993),
- Freak (2009).
- Max i Kelner
- Tehno Terror (1992).
- Falarek Band
- + + + (1996) – EPka,
- Falarek (1996).
- Solowe projekty
- Warsaw Beat (1997),
- Warsaw Beat 11/12 2004 (2004).
- The Users
- Nie idź do pracy (1999) – album koncertowy.
- Świat Czarownic i Robert Brylewski
- Świat Czarownic i Robert Brylewski (2002).
- 52UM
- 52UM (2008),
- Superego (2010),
- Introversja (2013).
- Ziggie Piggie
- Old Songs (2009).
- Gościnnie
- Ambition (Deadlock; 1981),
- 1987 (Deuter; 1988),
- Róża (Maanam; 1994).
- Kompilacje i tributy
- Fala (1985),
- Jak punk to punk (1988),
- Dolina Lalek: Tribute to Kryzys vol. 1 (2003),
- Dolina Lalek: Tribute to Kryzys vol. 2 (2006),
- Gwiazdy polskiej muzyki lat 80. – vol. 2 (album różnych artystów) (2008).
Każda z jego płyt przepełniona jest niepowtarzalnym brzmieniem, czerpiącym inspiracje z różnych stylów muzycznych, co czyni jego dorobek wyjątkowym i nie do podrobienia.
Filmografia
Robert Brylewski, znany jako wyjątkowa osobowość polskiej sceny artystycznej, zapisał się w pamięci wielu jako utalentowany aktor oraz autor muzyki filmowej. Jako aktor wystąpił w filmach takich jak:
- Słodko gorzki,
- Jam Osjan,
- Polskie gówno (2015) w roli Stan Gudeyko.
Jego działalność jako siebie samego obejmowała uczestnictwo w różnych produkcjach dokumentalnych, w tym:
- Koncert (1982),
- I Could Live in Africa (1983),
- Nieobecny news czyli 24 godziny z życia Marty Maro (1986),
- Moja krew, twoja krew (1986),
- Exodus. Robert Brylewski (1997),
- Hybrydy (2002),
- Historia polskiego rocka (2008),
- Jarocin. Po co wolność (2016, film dokumentalny, reżyseria: Leszek Gnoiński, Marek Gajczak).
W zakresie muzyki filmowej Brylewski pozostawia po sobie również znaczący ślad, komponując utwory do filmów takich jak:
- Koncert (1982),
- Zaścianek – fenomen polski (1995),
- Prawdziwy ojciec chrzestny (1998),
- Cena prawdy (2001),
- Polskie gówno (2015),
- Fugazi. Centrum wszechświata (2016; reżyseria: Leszek Gnoiński).
Przypisy
- Pogrzeb Roberta Brylewskiego. Fani i bliscy pożegnali muzyka. muzyka.interia.pl, 15.06.2018 r. [dostęp 15.06.2018 r.]
- Robert Brylewski nie żyje. Muzyk zmarł w wieku 57 lat [online], radiozet.pl [dostęp 04.06.2018 r.]
- Robert Brylewski nie żyje [online], fakt.pl, 03.06.2018 r. [dostęp 04.06.2018 r.]
- Zmarł Robert Brylewski [online], trojmiasto.pl, 04.06.2018 r. [dostęp 04.06.2018 r.]
- SPIS WYKONAWCÓW, KTÓRZY ZAMIEŚCILI LOGO „MUZYKA PRZECIWKO RASIZMOWI”, „Stowarzyszenie „Nigdy Więcej”” [dostęp 04.06.2018 r.]
- MUZYKA PRZECIWKO RASIZMOWI, „Jazz Gazeta” [dostęp 04.06.2018 r.]
- PolsatP. News PolsatP., Śmierć Roberta Brylewskiego. 13 lat więzienia dla sprawcy - Polsat News [online], polsatnews.pl [dostęp 13.05.2021 r.]
- a b Robert Brylewski. filmweb.pl. [dostęp 04.11.2015 r.]
- a b c d e f g h Brygada Kryzys – historia. brygada-kryzys.art.pl. [dostęp 04.11.2015 r.]
- a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa ab ac ad ae af Robert Brylewski – Życie i twórczość. culture.pl. [dostęp 04.11.2015 r.]
- Wybory samorządowe 2010. Państwowa Komisja Wyborcza. [dostęp 04.11.2015 r.]
- Sylwia Mróz: Legenda sceny alternatywnej świętuje 30-lecie działalności. polskieradio.pl, 04.04.2011 r. [dostęp 04.11.2015 r.]
- Wywiad z Robertem Brylewskim – Kryzys w Babilonie Autobiografia. 01.10.2012 r. [dostęp 09.12.2014 r.]
- Jarocin. Po co wolność. [dostęp 30.09.2017 r.]
- Robert Brylewski Dyskografia. rmb.art.pl. [dostęp 04.11.2015 r.]
- Brylewski i Księżyk 2012 ↓, s. 210
- Brylewski i Księżyk 2012 ↓, s. 212
- Brylewski i Księżyk 2012 ↓, s. 390
- Brylewski i Księżyk 2012 ↓
- Leszek Gnoiński, Jan Skaradziński: Encyklopedia Polskiego Rocka. Warszawa: Świat Książki, 1997 r., s. 157. ISBN 83-7129-570-7.
- Wiesław Weiss: Kult. Biała księga, czyli wszystko o wszystkich piosenkach. Warszawa: Kosmos, 2009 r., s. 10–11.
- Robert Brylewski. [dostęp 04.11.2015 r.]
- a b c d e f g h i j wywiadowcy.pl: Robert Brylewski. [dostęp 09.12.2014 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Edyta Śliwińska | Jan Aleksander Tyniec | Konstanty Brandel | Wojciech Młynarski | Wacław Holewiński | Edward Chudzyński | Izydor Lotto | Andrzej Hausbrandt | Władysław August Kościelski | Krzysztof Kopczyński | Maciej Kur | Karol Madaj (projektant gier) | Elżbieta Ostrowska (1923–2007) | Michał Meyer | Leon Niemczyk | Małgorzata Lorentowicz | Agata Bogacka | Zdzisław Marcinkowski (fotograf) | Lech Zielaskowski | Mateusz GlińskiOceń: Robert Brylewski