Elżbieta Ostrowska, znana pod pseudonimem „Ela”, to postać, która znacząco wpisała się w polską literaturę i historię. Urodziła się 10 czerwca 1923 roku w Warszawie, gdzie również spędziła swoje ostatnie dni, zmarła 15 listopada 2007 roku.
Będąc pisarką i aktywistką, Ostrowska z pełnym zaangażowaniem działała na rzecz upamiętnienia roli kobiet w trudnym okresie II wojny światowej. Jej prace i działania wspierały pamięć o bohaterkach tamtych czasów, co czyni ją istotną postacią we współczesnej historii Polski.
Życiorys
Elżbieta Ostrowska, urodzona w rodzinie Wacława Grossa oraz Heleny z Bielszewskich, wykazała się niezwykłym duchem podczas trudnych czasów II wojny światowej. W trakcie niemieckiej okupacji pełniła rolę instruktorki tajnego harcerstwa, a także była referentem w Wojskowej Służbie Kobiet w Obwodzie Warszawa-Mokotów. W szczególności podczas powstania warszawskiego, jej odwaga objawiła się, gdy została dowódcą Okręgowej Składnicy Meldunkowej „S” usytuowanej w Alejach Jerozolimskich. Ponadto kierowała łącznością kanałową Warszawa-Południe.
Po zakończeniu powstania, Ostrowska była więźniem brutalnego obozu Bergen-Belsen, a następnie trafiła do kobiecego Oflagu IX C Molsdorf. Nie tylko brała udział w działaniach związanych z Armią Krajową, ale również pełniła funkcję oficera łącznikowego w Paryżu. Działała w Komisji Weryfikacji AK na obszarze Francji, Belgii oraz Holandii. Tam też, w Paryżu, związała swoje życie z Zygmuntem Ostrowskim, który był oficerem sztabu u ppłk Fieldorfa oraz uczestnikiem walk 51 pułku piechoty i 1 Dywizji Grenadierów Polskich we Francji.
W sferze twórczości literackiej zadebiutowała w 1954 roku, pisząc piosenki oraz wiersze dla dzieci, a także sztuki dla teatrów kukiełkowych oraz słuchowiska radiowe. W 1955 roku została przyjęta do ZAIKS-u, a dekadę później do Związku Literatów Polskich. Po upływie lat wróciła do tematyki wojennej w swojej twórczości, a jej pasja zaowocowała również działalnością społeczną, w tym w Komisji Historii Kobiet w Walce o Niepodległość oraz w Prezydium Zarządu Głównego Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej w I i II kadencji.
W 1974 roku, w uznaniu jej twórczości, otrzymała Nagrodę Polityki za książkę „W Alejach spacerują 'Tygrysy’. Sierpień-wrzesień 1944”. Elżbieta Ostrowska zmarła w Warszawie i została pochowana na cmentarzu Powązkowskim, w kwaterze 210-4-16/17, pozostawiając po sobie niezatarte ślady w historii Polski.
Wybrana bibliografia
Elżbieta Ostrowska, znana ze swojego wkładu w literaturę oraz historię, pozostawiła po sobie imponującą bibliografię. Oto wybrane tytuły, które odzwierciedlają jej szeroki zakres twórczości:
- W Alejach spacerują „Tygrysy”. Sierpień-wrzesień 1944 (Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1973),
- … a wolność była wśród drutów: oflag IXc Molsdorf… (Państ. Wydaw. Naukowe, Warszawa, 1991, ISBN 83-01-09196-7),
- Kanały: z tajemnic powstańczej Warszawy: łączność dowodzenia i ewakuacje na trasach południowych (Askon, cop., Warszawa, 2003, ISBN 83-87545-65-1),
- Miecz wzniesiesz albo tarczę, Warszawa 1939–1944 (First Business College, Warszawa, 1994, ISBN 83-85746-15-3),
- Współautorka pozycji Powstanie Warszawskie – służby w walce oraz Słownika Kobiet-uczestniczek walk o niepodległość Polski 1939–1945.
Książki dla dzieci
- Czarodziejski Mostek. Baśnie Ludowe (1959),
- Nocne Kłopoty Zabawek Doroty (1959),
- Korale Pani Jesieni (1960),
- Krokusowa Łączka. Rośliny Chronione (1961),
- Zabawne Niedźwiadki (1961),
- Narodziny Rzeki (1963),
- Bajka o Jesiennym Szalu (1964),
- Chatka Bajek (1965),
- Pajacyk Zaginął (1966),
- Opowieść o Bursztynie (1967),
- O Bartku Doktorze: baśń ludowa dla dzieci starszych (1967),
- Dziwna tajemnica (1968),
- Wichrowa Igraszki (1968).
Ordery i odznaczenia
W ciągu swojego życia, Elżbieta Ostrowska otrzymała liczne odznaczenia i wyróżnienia za swoje zasługi, w tym:
- krzyż srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari, przyznany przez Prezydenta RP na obczyźnie w 1946 roku,
- krzyż oficerski Orderu Odrodzenia Polski, nadany 15 czerwca 2007 roku,
- krzyż walecznych, uzyskany za działania jako Komendant Okręgu Warszawskiego AK w 1944 roku,
- srebrny krzyż zasługi z mieczami, przyznany na podstawie działań w Komendzie Okręgu Warszawskiego AK w 1944 roku,
- warszawski krzyż powstańczy.
Przypisy
- a b Powstańcze Biogramy - Elżbieta Gross [online], www.1944.pl [dostęp 29.08.2024 r.]
- Lista odznaczonych Warszawskim Krzyżem Powstańczym. „Stolica”. Rok XXXVII, Nr 20 (1793), s. 15, 01.08.1982 r. Warszawa: Warszawskie Wyd. Prasowe RSW „Prasa-Książka-Ruch”. [dostęp 29.08.2024 r.]
- Cmentarz Stare Powązki: ELŻBIETA BIELASZEWSKA, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 31.01.2020 r.]
- M.P. z 2007 r. nr 59, poz. 678 „za wybitne zasługi dla niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej”.
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Karol Madaj (projektant gier) | Maciej Kur | Robert Brylewski | Edyta Śliwińska | Jan Aleksander Tyniec | Konstanty Brandel | Wojciech Młynarski | Wacław Holewiński | Edward Chudzyński | Izydor Lotto | Michał Meyer | Leon Niemczyk | Małgorzata Lorentowicz | Agata Bogacka | Zdzisław Marcinkowski (fotograf) | Lech Zielaskowski | Mateusz Gliński | Jacek Knap | Marcin Walewski | Hanna MałkowskaOceń: Elżbieta Ostrowska (1923–2007)