Zdzisław Marcinkowski (fotograf)

Kultura i sztuka

Zdzisław Marcinkowski, znany również jako Maksymilian Zdzisław Marcinkowski, to postać, która z pewnością zasługuje na uwagę w historii fotografii. Urodził się 18 listopada 1881 roku w Warszawie, gdzie rozpoczęła się jego interesująca kariera artystyczna.

Niestety, życie Zdzisława zakończyło się w roku 1944 lub 1945, ale jego dorobek artystyczny wciąż jest doceniany przez współczesnych miłośników fotografii.

Życiorys

Fotograficzna twórczość Zdzisława Marcinkowskiego koncentruje się głównie na Warszawie, gdzie osiedlił się w kamienicy przy ul. Bednarskiej 23. Jego prace znalazły swoje miejsce w warstwie graficznej warszawskiej prasy oraz w wielu książkach, co podkreśla jego znaczenie w lokalnym środowisku artystycznym. Marcinkowski aktywnie uczestniczył w działalności Polskiego Towarzystwa Fotograficznego; na początku 1939 roku został wybrany do ostatniego Zarządu tej prestiżowej organizacji.

W obliczu wyzwań II wojny światowej, Marcinkowski angażował się w działalność konspiracyjną. W latach 1942-1944, działając pod pseudonimem „Senex”, prowadził jedną z dwóch pracowni fotograficznych w ramach Wydziału Legalizacji i Techniki, który był kierowany przez Stanisława Jankowskiego w Oddziale II Komendy Głównej Armii Krajowej. Ta tajna pracownia powstała w jego własnym mieszkaniu, gdzie realizował fotografie dokumentujące sytuację w kraju.

Niestety, los Zdzisława Marcinkowskiego jest owiany tajemnicą, gdyż zmarł w niewyjaśnionych okolicznościach. W sierpniu 1944 roku, podczas powstania warszawskiego, Niemcy deportowali wszystkich mężczyzn z kamienicy przy ul. Bednarskiej 23. Ostatnia znana wiadomość dotycząca artysty pochodziła z Auschwitz-Birkenau, gdzie został deportowany, a jego dalszy los pozostaje nieznany.

Po wojnie jego zdjęcia odgrywały ważną rolę w procesie odbudowy Warszawy. W 1977 roku Archiwum Państwowe w Warszawie zakupiło od rodziny Zdzisława Marcinkowskiego zbiór jego fotografii oraz negatywów, które datowane były na lata 1904–1939. W sumie nabyto 3555 jednostek, z czego aż 2468 to obrazy uwieczniające stolicę. Dodatkowo w 2018 roku ukazał się album pod tytułem „Niepodległa Warszawa w obiektywie Zdzisława Marcinkowskiego”, zawierający jego fotografie pochodzące z cennych archiwów.

Medale i wyróżnienia

W dorobku Zdzisława Marcinkowskiego znajdują się liczne nagrody oraz wyróżnienia, które przyznano mu za jego artystyczne osiągnięcia oraz wkład w fotografię. Oto niektóre z nich:

  • Salon Międzynarodowy w Brukseli (1924),
  • I Międzynarodowy Salon w Syrakuzach (1926),
  • Międzynarodowa Wystawa Komunikacji i Turystyki w Poznaniu (1930).

Przypisy

  1. PiotrP. Głogowski PiotrP., Balkon na Bednarskiej − historia jednego zdjęcia [online], Muzeum Warszawy, 28.05.2020 r. [dostęp 18.01.2024 r.]
  2. Violetta Urbaniak, Marta Jaszczyńska: Zdzisław Marcinkowski – zawsze z aparatem fotograficznym [w:] Warszawa niepodległa w obiektywie Zdzisława Marcinkowskiego. Warszawa: Skarpa Warszawska, 2018, s. 10. ISBN 978-83-63842-90-1.
  3. Violetta Urbaniak, Marta Jaszczyńska: Zdzisław Marcinkowski – zawsze z aparatem fotograficznym [w:] Warszawa niepodległa w obiektywie Zdzisława Marcinkowskiego. Warszawa: Skarpa Warszawska, 2018, s. 9, 11. ISBN 978-83-63842-90-1.
  4. Violetta Urbaniak, Marta Jaszczyńska: Zdzisław Marcinkowski – zawsze z aparatem fotograficznym [w:] Warszawa niepodległa w obiektywie Zdzisława Marcinkowskiego. Warszawa: Skarpa Warszawska, 2018, s. 11. ISBN 978-83-63842-90-1.
  5. Niepodległa Warszawa w obiektywie Zdzisława Marcinkowskiego. Warszawa: Skarpa Warszawska, 2018. ISBN 978-83-63842-90-1.
  6. Wacław Żdżarski: Historia fotografii warszawskiej. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1974, s. 226–227.
  7. Wacław Żdżarski: Historia fotografii warszawskiej. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1974, s. 227.
  8. Wacław Żdżarski: Historia fotografii warszawskiej. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1974, s. 177.
  9. Wacław Żdżarski: Historia fotografii warszawskiej. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1974, s. 175.
  10. Wacław Żdżarski: Historia fotografii warszawskiej. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1974, s. 174.
  11. Stanisław Jankowski: Z fałszywym ausweisem w prawdziwej Warszawie. Tom 2. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1985, s. 44, 83.
  12. Stanisław Jankowski: Z fałszywym ausweisem w prawdziwej Warszawie. Tom 2. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1985, s. 83.

Oceń: Zdzisław Marcinkowski (fotograf)

★★★★★
Średnia ocena:4.92 Liczba ocen:18