Modest Romiszewski (1861–1930)

---

Życiorys

Modest Romiszewski był osobą o wyjątkowym dziedzictwie, synem generała piechoty armii rosyjskiej, Władysława Romiszewskiego oraz Anny Dżakeli, pochodzącej z gruzińskiej arystokracji. Miał liczne rodzeństwo, w tym Eugeniusza, lekarza wojskowego, tytularnego generała brygady Wojska Polskiego, a także Wilhelma oraz Marię, która wyszła za Gustawa Wolffa, współwłaściciela znanego wydawnictwa Gebethner i Wolff. Jego stryjeczny brat, generał Modest Romiszewski, był znanym organizatorem Straży Celnej II RP.

W 1880 roku, zdobywając pierwsze miejsce, ukończył prestiżowy Korpus Paziów w Petersburgu. Zgodnie z tradycją, jako najlepszy absolwent, jego imię zostało uwiecznione na białej marmurowej tablicy w Białej Sali Korpusu. W 1883 roku, jego młodszy brat Włodzimierz, który również osiągnął sukcesy i został generałem-majorem w czasie I wojny światowej, dołączył do grona absolwentów Korpusu, a w 1914 roku, także jego synowie, Modest i Eugeniusz, zrealizowali swoje marzenia edukacyjne.

W latach 1886-1889 Modest Romiszewski wzbogacał swoją wiedzę na Wojskowej Akademii Prawa, a w 1892 roku ukończył Oficerską Szkołę Artylerii. Swoją karierę wojskową rozpoczął 1 września 1878 roku jako wychowanek cesarskiego Korpusu Paziów, służąc w armii carskiej do 30 września 1918 roku. W tym czasie, angażował się w gwardyjskich brygadach artylerii, dowodząc dywizjonem artylerii konnej i brygadą artylerii w latach 1906-1910. Następnie objął stanowisko inspektora artylerii korpusu armijnego.

Po zakończeniu działań wojennych, 29 grudnia 1918 roku, dołączył do Wojska Polskiego, gdzie objął funkcję szefa Sekcji II w Departamencie Naukowo-Szkolnym Ministerstwa Spraw Wojskowych. Jego wizja stworzenia korpusu podoficerów w WP była na długo zapamiętana. Po wejściu 29 kwietnia 1919 roku w skład Rady Wojennej, 9 kwietnia 1920 roku powołano go na stanowisko generalnego inspektora artylerii u Naczelnego Wodza. Z dniem 21 grudnia 1920 roku, uzyskał zatwierdzenie w stopniu generała porucznika, przynależącego do grupy byłych oficerów Korpusów Wschodnich oraz byłej armii rosyjskiej. Ostatecznie, z dniem 1 kwietnia 1921 roku, przeszedł w stan spoczynku, natomiast 26 października 1923 roku został zatwierdzony w stopniu generała dywizji przez ówczesnego prezydenta RP.

Osiedlił się w Warszawie, gdzie aktywnie uczestniczył w działaniach społecznych. Był członkiem m.in. Stowarzyszenia Techników w Warszawie, Warszawskiego Towarzystwa Dobroczynności oraz założonego w 1921 roku Klubu Gruzińsko-Polskiego (Sakartwelo-Polonetis Klubi), w ramach którego organizował znane w Warszawie Bale Gruzińsko-Polskie. W 1921 roku, wspólnie z Wacławem Ostrowskim oraz inż. Józefem Urbanowiczem, założył kopalnię węgla brunatnego Zakłady górnicze „Września”, w której działał jako członek zarządu. Był również właścicielem kamienicy przy placu Kazimierza Wielkiego 11, która niestety już nie istnieje.

Modest Romiszewski zmarł 7 października 1930 roku w Warszawie, a jego ostatnie miejsce spoczynku znajduje się w grobowcu rodzinnym na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 6-2-8). Wspólnie ze swoją żoną, Ludwiką-Wandą z domu Lortsch, mieli pięcioro dzieci, w tym Modesta (1894–1940), majora kawalerii Wojska Polskiego, Eugeniusza, sztabskapitana armii rosyjskiej, oraz Wiktora (1902–1947), majora pilota Polskich Sił Powietrznych w Wielkiej Brytanii. Ludwika była córką Piotra oraz Barbary z Andrzejewskich I voto Rudnickiej, zdobywając współwłaścicielstwo dóbr Okuniew pod Warszawą po śmierci rodziców. Te dobra obejmowały nie tylko Okuniew z pałacem, ale także Michałów, Wolę Grzybowską, Sulejówek, Zabraniec oraz Kaleń, które sprzedano w 1897 roku.

Jego rodzina miała bogate tradycje, a siostra Ludwiki, Janina Lortsch, wyszła za znanego cyklistę Mieczysława Horodyńskiego. Z kolei brat, Adolf Lortsch, był polskim przedsiębiorcą na Kaukazie, będąc wzorem dla bohatera powieści „Panicz” autorstwa Heleny Mniszkówny.

Awanse

Modest Romiszewski to postać, której kariera wojskowa obfitowała w ważne osiągnięcia i awanse. Jego rozwój w strukturze wojskowej był imponujący i odzwierciedlał jego zaangażowanie oraz kompetencje.

• kapitan – 1889,
• pułkownik – 1899,
• generał major – 1907,
• generał lejtnant – 1913,
• w Wojsku Polskim zweryfikowany w stopniu generała dywizji ze starszeństwem z 1 czerwca 1919.

Ordery i odznaczenia

Modest Romiszewski był postacią znamienitą, której osiągnięcia doceniono poprzez przyznanie licznych odznaczeń. Wśród wyróżnień, jakie uzyskał, znajdują się prestiżowe rosyjskie odznaczenia:

• Order św. Włodzimierza II klasy,
• Order św. Włodzimierza III klasy,
• Order św. Włodzimierza III klasy z mieczami,
• Order św. Stanisława I klasy z mieczami,
• Order św. Stanisława II klasy,
• Order św. Stanisława III klasy.

---

Oceń: Modest Romiszewski (1861–1930)

---