Stanisław Dutkiewicz, znany również jako Andre Dutkiewicz, a także używający pseudonimu „Andrzej”, to postać o niezwykłej biografii. Urodził się 30 stycznia 1915 roku w Warszawie, a swoje życie zakończył tragicznie 19 lutego 1965 roku w Pontypridd.
Był sierżantem podchorążym saperów Wojska Polskiego, a także żołnierzem Armii Krajowej oraz Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie. Jako ochotnik brał udział w kluczowych momentach historii Polski, takich jak kampania wrześniowa oraz powstanie warszawskie.
Jego zaangażowanie i poświęcenie dla kraju są świadectwem nie tylko osobistej odwagi, ale także szerszych zjawisk społecznych i politycznych, które kształtowały losy Polski w XX wieku.
Życiorys
Stanisław Dutkiewicz, syn Adama oraz Florentyny z domu Kapuściarek, rozpoczął swoją edukację w Państwowej Szkole Techniczno-Kolejowej w Warszawie, gdzie uczęszczał w latach 1929–1934. W 1937 roku ukończył Szkołę Podchorążych Saperów, należącą do Centrum Wyszkolenia Saperów w Modlinie, co otworzyło przed nim możliwości służby w wojsku, ze specjalnością saper-miner.
Podczas kampanii wrześniowej, od 1 września do 5 października 1939 roku, walczył jako żołnierz 36. pułku piechoty Legii Akademickiej w II batalionie saperów. Jako kapral podchorąży pełnił funkcję dowódcy drużyny saperskiej. W czasie walk brał udział w obronie takich miejsc jak Wieluń, Pabianice, Łódź oraz w obronie stolicy – Warszawy. Pragmatyzm i determinacja w jego działaniach były szczególnie widoczne w trudnych chwilach, kiedy jego jednostka stawiała opór w obliczu wroga.
W okresie od czerwca 1940 do lipca 1944 roku Dutkiewicz zaangażował się w działalność konspiracyjną, początkowo współpracując z Grupą Operacyjną WP „Edward”, a później uczestnicząc w szeregach Armii Krajowej.
Na tajnych kursach wojskowych prowadził szkolenie saperskie, co było istotne dla podnoszenia umiejętności kolegów z konspiracji. W trakcie powstania warszawskiego walczył w rejonie Powiśla, stawiając opór w obronie gmachu Poczty Głównej na pl. Napoleona. O jego brawurze i odwadze świadczą meldunki dotyczące walk na Powiślu.
Wynika z nich, że:
- podczas odparcia Niemców zajmujących klinikę przy ulicy Karowej 2, zdołał postrzelić przeciwnika w nogę,
- przy ulicy Browarnej 24, ryzykując życie, podczołgał się i używając bosaka, wyciągnął z pola obstrzału już nieżywego strzelca z patrolu III zgrupowania,
- w trakcie ataku nieprzyjaciela na placówkę III zgrupowania przy ul. Dobrej 67, współdziałając z kolegą strzelcem „Janosikiem”, skutecznie powstrzymali atak, eliminując trzech a raniąc kilku żołnierzy niemieckich.
Po zakończeniu powstania, Dutkiewicz został wzięty do niewoli przez Niemców, trafił do Stalagu XI B w Fallingbostel, a później do Oflagu VII A w Murnau, gdzie otrzymał nr jeńca 141119.
Wrzesień 1945 roku przyniósł mu nowe możliwości, ponieważ wstąpił do II Korpusu Polskiego (PSZ), uzyskując przydział do 17. kompanii saperów w stopniu plutonowego podchorążego. W latach 1945-1946 odbywał kurs w Szkole Podoficerskiej, a od 27 kwietnia 1946 roku pełnił funkcję instruktora z przepraw w Ośrodku Wyszkolenia Saperów – Blackshaw Moor Camp 1 w Leek Staffs (Wielka Brytania).
Dutkiewicz zakończył służbę wojskową 18 sierpnia 1947 roku, osiągając stopień sierżanta podchorążego. Po zakończeniu kariery wojskowej podjął pracę w kopalni Oakdale C.T.C. w Blackwood Newport, od sierpnia 1947 roku osiedlając się w Pontypridd – Hopkinstown, gdzie ostatecznie zmarł. Po jego śmierci, został pochowany na cmentarzu w Pontypridd-Glyntaff, przyjmując imię Andre Dutkiewicz.
Przypisy
- Powstańcze Biogramy - Stanisław Dutkiewicz [online], www.1944.pl [dostęp 04.08.2023 r.]
- Stanisław Dutkiewicz [online], warszawa.wyborcza.pl [dostęp 04.08.2023 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Wojsko i służby mundurowe":
Stanisław Miniewski | Stanisław Stawarz | Władysław Zaczkiewicz | Stanisław Benzelstierna d’Engeström | Włodzimierz Bernhardt | Roman Staniewski | Władysław Minakowski | Maria Cześnin-Straszewicz | Jacek Tomaszewski (1927–2016) | Paweł Olszewski (komendant SOP) | Andrzej Ruttié | Zbigniew Leo | Józef Hauke | Jerzy Dzwonkowski | Modest Romiszewski (1861–1930) | Mirosław Ostromęcki | Tomasz Feliks Jaroński | Jerzy Stańczyk | Eugeniusz Schielberg | Izrael Chaim WilnerOceń: Stanisław Dutkiewicz (1915–1965)