Mirosław Kernbaum

---

Życiorys

Mirosław Kernbaum był synem warszawskiego przemysłowca Józefa Kernbauma (1856–1939) oraz Reginy z domu Berlinerblau (1860–1932). Jego rodzina miała wpływowy status w stolicy Polski. Jego siostra, utalentowana artystka Jadwiga, wyszła za Marcelego Handelsmana, co przyczyniało się do wzmacniania związków towarzyskich w elitarnych kręgach społecznych.

W początkowych latach swojego życia uczęszczał do szkoły realnej W. Górskiego, co otworzyło mu drzwi do dalszej edukacji na Politechnice w Charlottenburgu. W trakcie studiów, Mirosław zaangażował się aktywnie w działalność polskiej społeczności akademickiej, przyłączając się do odłamu narodowców. Uczestniczył w licznych manifestacjach przeciwko polityce pruskiej, organizowanych przez stowarzyszenie studenckie znane jako „Techne”. Niestety, jego nauka została przerwana, gdy 15 lutego 1902 roku, w wyniku aresztowania, został osadzony z 26 innymi kolegami, co doprowadziło do wydalenia go z Prus miesiąc później. Głównym powodem tych wydarzeń był jego udział w protestach wymierzonych w wykłady Schiemanna.

Po powrocie do Warszawy, Mirosław został aresztowany i osadzony w Cytadeli Warszawskiej na 7 tygodni. Jego aresztowanie było wynikiem denuncjacji pruskiej policji i oskarżeń o łączenie się z rosyjskimi rewolucjonistami, co było poważnym oskarżeniem w tamtych czasach.

W październiku 1902 roku przeniósł się do Zurychu, gdzie kontynuował swoje studia na lokalnej Politechnice. Tam angażował się w działania Związku Młodzieży Polskiej „Zet”, pełniąc funkcję sekretarza Zjednoczenia Towarzystw Młodzieży Polskiej Zagranicą. To właśnie w 1905 roku Mirosław immatrykulował się na Uniwersytecie w Strasburgu, jednak jego czas w Alzacji-Lotaryngii był krótki, gdyż został wydalony już w tym samym miesiącu. Od jesieni tegoż roku związał się natomiast z Uniwersytetem Genewskim, uzyskując tytuł doktora w 1908 roku dzięki rozprawie, którą przygotował pod okiem Charlesa-Eugène Guye.

W Genewie, jako członek Związku Młodzieży Polskiej „Zet”, uczestniczył w lokalnej organizacji młodzieżowej „Ogniwo”, gdzie do połowy 1907 roku pełnił funkcję w Lidze Narodowej i Narodowej Demokracji. Jednak po rozłamie w 1908 roku, zdecydował się zerwać z Ligą Narodową, stawiając na nową strategię porozumienia z innymi środowiskami.

W 1908 roku, Mirosław przeniósł się do Paryża, gdzie rozpoczął współpracę jako asystent Marii Skłodowskiej-Curie. Krótko pełnił także funkcję prezesa Zjednoczenia Towarzystw Młodzieży Polskiej Zagranicą, jednak szybko zniechęcił się do aktywności politycznej.

Latem 1911 roku osiedlił się w Krakowie, gdzie niestety, 14 listopada popełnił samobójstwo w swoim mieszkaniu przy ul. Batorego. Użył do tego strzału w skroń z rewolweru. Jak donosiły ówczesne gazety, przyczyną tej tragicznej decyzji był rozstrój nerwowy. Późniejsze ustalenia wskazywały na wiele osobistych powodów, takich jak nieuleczalna choroba, zawodowe rozczarowanie miłosne, zmiana orientacji politycznej oraz trudności z uzyskaniem zatrudnienia na Uniwersytecie Jagiellońskim.

Mirosław Kernbaum znalazł swoje miejsce spoczynku na cmentarzu Powązkowskim, w kwaterze 34, rządzie 2, miejscu 14/15.

Dorobek naukowy

Mirosław Kernbaum był ważnym naukowcem, który znacząco przyczynił się do rozwoju swojej dziedziny. Jego dorobek obejmował 10 istotnych prac naukowych, w tym pracę doktorską, która była podzielona na dwie zasadnicze części.

W pierwszej części swojej pracy zajmował się badaniem rozpadu polonu. Doszedł do mylnego wniosku, że promieniowanie emitowane przez ten pierwiastek nie zawiera cząstek alfa, co było istotnym punktem w jego badaniach. W drugiej części starał się udowodnić, że promienie X nie wpływają na radioaktywność substancji promieniotwórczych, co również budziło kontrowersje.

Podczas swojego rozwoju zawodowego, pod kierunkiem Marie Curie-Skłodowskiej, Kernbaum skoncentrował się na badaniach dotyczących rozpadu wody pod wpływem promieniowania beta oraz promieniowania nadfioletowego i słonecznego. Jego prace miały na celu zgłębienie zjawisk związanych z radioaktywnością oraz wpływem różnych rodzajów promieniowania na materiały.

Upamiętnienie

W 1912 roku, w hołdzie dla Mirosława Kernbauma, dzięki hojnej darowiźnie jego rodziców oraz siostry Jadwigi, która wyniosła 10 tysięcy rubli, została utworzona w Warszawie Pracownia Radiologiczna im. Mirosława Kernbauma. Placówka ta działała przy Towarzystwie Naukowym Warszawskim. W jej kierownictwie zgodziła się objąć pieczę Maria Skłodowska-Curie, jednak z uwagi na inne zobowiązania, nie mogła prowadzić jej osobiście. W związku z tym wysłała do Warszawy swoich dwóch najzdolniejszych asystentów, w tym Ludwika Wertensteina oraz Jana Kazimierza Danysza.

W dziesiątą rocznicę śmierci Kernbauma, opublikowano jego wybrane pisma, które obejmowały prace przetłumaczone na język polski przez Mariam Asterblumównę. To był znaczący krok w upamiętnieniu jego dorobku oraz wpływu, jaki wywarł na rozwój dziedziny radiologii.

Prace

Oto wybór znaczących prac autorstwa Mirosława Kernbauma, które ukazały się w różnych publikacjach na przestrzeni lat:

• Greinacher H., Kernbaum M. Über das gasförmige Umwandlungsprodukt des Poloniums. „Physikalische Zeitschrift”, 1908,
• Recherches sur quelques points relatifs à la radioactivité. Genève, 1908,
• Guye, Schindloff, Kernbaum. Les rayon X ont-ils une action sur les corps radioactifs?. „Archives des Sciences physiques et naturelles”, 1908,
• Sur la décomposition de l’eau par les rayons β du radium et par les rayons ultra-violets. „Le Radium” 6 (8), s. 225–228, 1909,
• Action chimique sur l’eau des rayons penetrants du radium. „CR Acad. Sci. Paris”, 1909,
• O rozkładzie wody pod wpływem β-promieni radu i promieni nadfiołkowych. „Kosmos” 35 (1/2), 1910,
• Décomposition de l’eau par l’aigrette. „Le Radium” 7 (9), 275–278, 1910,
• Polon. „Gazeta Warszawska” (9.3.1910),
• Sur la décomposition de l’eau par les rayons solaires. „Bulletin de l’Acadèmie des Sciences de Cracovie. Classe des Sciences Mathématiques et Naturelles. Série A. Sciences Mathématiques”, 1911,
• Wybór pism w 10. rocznicę śmierci. Zamość-Warszawa: Z. Pomarański, 1921.

---

Oceń: Mirosław Kernbaum

---