Hieronim Hilary Łabęcki

Nauka i edukacja

Hieronim Hilary Łabęcki, znany jako przedstawiciel herbu Łabędziogrot, to postać o ogromnym znaczeniu w polskiej historii. Urodził się 12 maja 1809 roku w Warszawie, gdzie spędził znaczną część swojego życia. Jego działalność badawcza i literacka miała istotny wpływ na rozwój wiedzy w dziedzinie górnictwa oraz hutnictwa w Polsce.

W 1862 roku, 22 stycznia, Łabęcki zmarł w swoim rodzinnym mieście, pozostawiając po sobie bogaty dorobek intelektualny. Jako historyk, był pionierem w badaniach nad polskim górnictwem i hutnictwem, a także zasłużył się jako leksykograf, przyczyniając się do rozwoju słownictwa z tego zakresu.

Życiorys

Łabęcki był synem renomowanego warszawskiego adwokata, Antoniego, który został nobilitowany w 1818 roku. Jego matka, Ewa z Wołowskich, również pochodziła z wielce szanowanej rodziny frankistów, która przyjęła chrzest w drugiej połowie XVIII wieku. Korzenie Łabęckich sięgają Moszki z Podhajec, który potem przyjął nazwisko Tomasz Eleazariusz Łabęcki. Z kolei Wołowscy są potomkami Szlomy z Rohatyna, syna Eliasza Szora, a po chrzcie przyjął on imię Łukasz Franciszek Wołowski.

Hieronim ukończył Liceum Warszawskie, a następnie rozpoczął studia najpierw w zakresie filozofii, a później prawa na Uniwersytecie Warszawskim. W 1829 roku obronił dyplom magisterski z obu kierunków i podjął pracę w ministerstwie górnictwa w Kongresówce. Jako porucznik artylerii wziął udział w powstaniu listopadowym. Po klęsce tego zrywu spędził dwa lata na emigracji, przemierzając Anglię, Niemcy, Czechy oraz inne państwa znane z rozwiniętego górnictwa, co pozwoliło mu poszerzyć swoją wiedzę fachową.

Po powrocie do Polski, w roku 1833, rozpoczął karierę w administracji zakładów górniczych i hutniczych. Z biegiem lat, zdobył ogromne zasługi dla tych branż w Królestwie Polskim i na koniec swojej kariery piastował stanowisko dyrektora krajowego. zarządzał 5 kopalniami węgla oraz 28 kopalniami rudy żelaznej, a także wieloma hutami stali i cynku, mając pod sobą ponad 3400 pracowników.

Hieronim Łabęcki był również uznawanym badaczem historii oraz praw górniczych, a także specjalistą w zakresie mineralogii i geologii. W swoim dorobku naukowym miał około 50 publikacji z tych dziedzin, być członkiem korespondentem Towarzystwa Naukowego Krakowskiego oraz Deutsche Geologische Gesellschaft.

Na dodatek, pełnił rolę encyklopedysty, pisząc hasła do 28-tomowej Encyklopedii Powszechnej Orgelbranda, która ukazywała się w latach 1859-1868. Jego nazwisko można znaleźć w pierwszym tomie Encyklopedii z 1859 roku, na liście jej twórców.

W życie osobiste Hieronima wpisał się także wątek małżeński. Jako jeden z pionierów, którzy wyłamali się z tradycji zawierania związków małżeńskich wyłącznie między rodzinami frankistowskimi, poślubił etniczną Polkę, Felicję Marię Karolinę Trzetrzewińską, z którą doczekał się dwóch córek. Zmarł niespodziewanie i został pochowany na cmentarzu Powązki w Warszawie (kwatera 8-8-10), gdzie jego skromny nagrobek nosi napis Hieronim Łabęcki – Górnik Polski.

Dzieła

Hieronim Łabęcki, znany ze swojego wkładu w dziedzinę górnictwa, pozostawił po sobie wiele istotnych prac, które w znaczący sposób wpłynęły na rozwój tej branży w Polsce. Poniżej przedstawiamy wybrane dzieła tego wybitnego autora:

  • Górnictwo w Polsce. Opis kopalnictwa i hutnictwa polskiego, tom 1, tom 2, Warszawa 1841,
  • Początki nauki kopalnictwa, Warszawa 1843,
  • Pogadanki o krajowym żelazie i stali, Warszawa 1856,
  • Słownik górniczy polsko-rosyjsko-francusko-niemiecki i rosyjsko-polski, Warszawa ok. 1865.

Przypisy

  1. Cmentarz Stare Powązki: FELICJA ŁABĘCKA, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 19.12.2019 r.]
  2. Praca zbiorowa 1859 r.

Oceń: Hieronim Hilary Łabęcki

★★★★★
Średnia ocena:4.51 Liczba ocen:16