Dworek Grochowski

Wille i dwory

Dworek Grochowski, znany również jako pałacyk Wierzbickich, to zachwycający neorenesansowy budynek, który mieści się przy ulicy Grochowskiej 64, w urokliwej dzielnicy Praga-Południe w Warszawie.

Ten malowniczy dworek usytuowany jest na skraju parku im. płk. Jana Szypowskiego „Leśnika”, co czyni go miejscem atrakcyjnym zarówno dla miłośników architektury, jak i dla osób pragnących spędzić czas na świeżym powietrzu.

Historia

Budynek powstał w drugiej połowie XIX wieku, a jego fundatorem była rodzina Osterloffów. W 1835 roku Karol Osterloff nabył część dóbr Grochów, a na ich terenie rozpoczął budowę browaru, gorzelni oraz wytwórni wina szampańskiego.

Po wycofaniu się wojsk rosyjskich z Warszawy, w sierpniu 1915 roku, dworek został przekształcony w polską szkołę, gdzie swoją twórczość literacką rozpoczęła Pola Gojawiczyńska, znana pisarka. W 1918 roku obiekt stał się siedzibą sierocińca, który był prowadzony przez społeczność metodystyczną.

W 1924 roku własność dworku przeszła w ręce Andrzeja Wierzbickiego, który przeprowadził gruntowny remont w latach 1925–1927. Niestety, w czasie II wojny światowej budynek doznał poważnych uszkodzeń, jednak został odbudowany w 1956 roku.

Dziś w tym historycznym obiekcie ma swoją siedzibę Państwowa Szkoła Muzyczna I stopnia nr 3 im. Juliusza Zarębskiego. Związana z historią dworku jest również legenda o jego rzekomej roli jako kwatery gen. Józefa Chłopickiego podczas bitwy grochowskiej w lutym 1831 roku. Warto zauważyć, że budynek został wzniesiony po powstaniu listopadowym, co wprowadza pewien zamęt w historyczne narracje. Lokacja ta jest przywoływana w nazwie sąsiedniej ulicy Kwatery Głównej.

Opis

Otoczony urokliwym parkiem, dwór charakteryzuje się boniowaną, pasową kondygnacją przyziemia. W trójprzęsłowym ryzalicie fasady umiejscowione są drzwi wejściowe, a także balkonowe, które prowadzą na piętro. Płyta balkonu, wsparła się na konsolach, rozciąga się na całą szerokość ryzalitu.

Barokowa balustrada balkonu, zamontowana wtórnie w 1935 roku, została prawdopodobnie pozyskana z osiemnastowiecznej warszawskiej kamienicy. Ozdobne pseudoarkadkowe gzymsy rozdzielają kondygnacje, nadając budowli elegancki charakter.

Całość wieńczy profilowany gzyms koronujący, ponad którym wznosi się czterospadowy ceramiczny dach. Nietypowym akcentem są kule armatnie, które zostały wmurowane w ściany budynku i pochodzą z pola bitwy grochowskiej.

W literaturze

Legenda głosi, że w Dworku Grochowskim w lutym 1831 roku gościł gen. Józef Chłopicki, co stało się powodem do inspiracji dla Stanisława Wyspiańskiego. Właśnie ta historia posłużyła autorowi jako tło do akcji dramatu Warszawianka, którego scena rozgrywa się w tym historycznym miejscu.

Przypisy

  1. Teresa Dąbrowska: Warszawa literacka lat międzywojennych. Warszawa: Bellona, 2014, s. 38. ISBN 978-83-11-13068-5.
  2. Feliks Waśkiewicz: Okruchy historii... Miejsca pamięci Pragi Południe. Warszawa: Towarzystwo Przyjaciół Warszawy Oddział Grochów, 2008, s. 140. ISBN 83-911202-0-7.
  3. a b c Tadeusz S. Jaroszewski: Księga pałaców Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Interpress, 1985, s. 170. ISBN 83-223-2047-7.
  4. Jarosław Zieliński: Atlas dawnej architektury ulic i placów Warszawy. Tom 4. Gagarina-Humańska. Warszawa: Biblioteka Towarzystwa Opieki nad Zabytkami, 1997, s. 126. ISBN 83-909794-5-4.
  5. Jarosław Zieliński: Atlas dawnej architektury ulic i placów Warszawy. Tom 4. Gagarina-Humańska. Warszawa: Biblioteka Towarzystwa Opieki nad Zabytkami, 1997, s. 127. ISBN 83-909794-5-4.
  6. a b Juliusz A. Chrościcki, Andrzej Rottermund: Atlas architektury Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Arkady, 1977, s. 64.
  7. Franciszek Galiński: Gawędy o Warszawie. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Biblioteka Polska“, 1939, s. 301.
  8. Kontakt. [w:] Państwowa Szkoła Muzyczna 1 st. nr 3 im. Juliusza Zarębskiego w Warszawie [on-line]. psmzarebski.pl. [dostęp 05.03.2017 r.]

Oceń: Dworek Grochowski

★★★★★
Średnia ocena:4.91 Liczba ocen:15