Maksymilian Fingerchut

Inżynieria i technologie

Maksymilian Fingerchut to postać niezwykle interesująca w historii polskiego przemysłu naftowego. Urodził się 11 stycznia 1891 roku w Warszawie, natomiast swoje życie zakończył 6 kwietnia 1955 roku w Raciborzu. Był on nie tylko inżynierem górniczym, lecz także ekspertem w dziedzinie geologii, co czyniło go cennym specjalistą w swoim fachu.

Fingerchut był również aktywnym działaczem na rzecz przemysłu naftowego, angażując się w różne projekty oraz inicjatywy związane z tą branżą. Jako urzędnik i przedsiębiorca, pozostawił po sobie znaczący ślad w polskim przemyśle energetycznym, przyczyniając się do rozwoju tej gałęzi gospodarki w Polsce.

Życiorys

Maksymilian Fingerchut przyszedł na świat 11 stycznia 1891 roku, w rodzinie warszawskich przemysłowców. Jego ojciec, Wacław, zmarł 11 grudnia 1927 roku w Sanoku, w wieku 70 lat, a matka, Florentyna z d. Werner, odeszła 11 października 1943 roku w tym samym mieście. Edukując się w matematyczno-fizycznym oddziale gimnazjum Emiliana Konopczyńskiego w Warszawie, Maksymilian ukończył tę szkołę w 1910 roku z odznaczeniem. Następnie zdobył wykształcenie inżynierskie na Akademii Górniczej w Leoben. W trakcie studiów był aktywnym członkiem organizacji akademickiej „Czytelnia Polska”. Wybuch I wojny światowej zastał go na praktyce górniczej w Borysławiu, gdzie wraz z kolegami ze studiów, inżynierem Tadeuszem Gawlikiem i Włodzimierzem Marczewskim, zaciągnął się do 1 borysławskiej kompanii strzeleckiej, która 23 sierpnia 1914 roku wyruszyła do Krakowa.

Po wstąpieniu do Legionów Polskich został przydzielony do batalionu uzupełnień 1 Pułku Piechoty. Wziął udział w zaciętych walkach pod Wiślicą podczas bitwy pod Laskami. Niestety, w październiku 1914 roku, podczas ciężkiego odwrotu, zachorował na zapalenie płuc oraz stawów, co skutkowało zwolnieniem go ze służby wojskowej. W listopadzie tego samego roku powrócił z Włodzimierzem Marczewskim do Leoben, aby dokończyć studia. Od 1916 roku zaczął praktykować w kopalniach w rejonie Gorlic. Już w 1917 roku objął stanowisko zastępcy dyrektora w kopalni „Marta” w Rogach, a w 1918 roku został dyrektorem kopalni w Harklowej, będącej częścią przedsiębiorstwa „Premier”.

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, w czasie II Rzeczypospolitej, służył jako sekretarz techniczny naczelnej dyrekcji firmy „Premier” we Lwowie, a później był kierownikiem kopalni „Pontresina” w Borysławiu. Działał aktywnie w Zespole Związków Pracowników Umysłowych Przemysłu Naftowego w Borysławiu. Następnie został dyrektorem w firmie „Grabownica. Towarzystwo Wiertnicze w Sanoku. Sp. z o.o.”, której siedziba znajdowała się w budynku przy ul. Zamkowej 30 w Sanoku. W latach 30. Maksymilian i Zofia Fingerchut byli zameldowani pod tym adresem.

W latach 1919-1927 był członkiem zwyczajnym Polskiego Towarzystwa Politechnicznego we Lwowie oraz członkiem Oddziału Zachodniego Stowarzyszenia Polskich Inżynierów Przemysłu Naftowego. Przynależał również dosanockiego koła Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego, gdzie w 1936 roku zasiadł w komisji rewizyjnej. Do 1939 roku był także członkiem sanockiego gniazda Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”. 27 stycznia 1935 roku objął stanowisko I wiceprezesa zarządu oddziału Ligi Morskiej i Kolonialnej w Sanoku, ponadto był członkiem wspierającym Katolicki Związek Młodzieży Rękodzielniczej i Przemysłowej w Sanoku.

Początek II wojny światowej oraz okupacja niemiecka przyniosły zmiany w jego zawodowym życiu. Maksymilian został zatrudniony w przedsiębiorstwach „Beskidenerdöl” i „Karpathenöl”, gdzie piastował stanowisko dyrektora odcinka kopalń oraz kierownika kopalni w Grabownicy Starzeńskiej. Został jednak aresztowany przez Niemców i 9 maja 1940 roku osadzony w więzieniu w Sanoku, skąd po kilku dniach trafił do Tarnowa. Opuścił areszt 22 czerwca 1940 roku, a kilka dni później, 14 czerwca, w grupie ponad 700 młodych Polaków został przewieziony do obozu KL Auschwitz, otrzymując numer obozowy 646. Prawie rok później, 12 września 1941 roku, został zwolniony, lecz następnie wysłany na przymusowe roboty w III Rzeszy w firmie „Deutsche Erdöl A. G.” w Wietze.

Po zakończeniu wojny, w ramach nowo powstałej Polski Ludowej, Maksymilian został mianowany naczelnego dyrektora technicznego Kopalnictwa Naftowego w Krośnie, a w 1946 roku objął stanowisko dyrektora górniczego w Centralnym Zarządzie Przemysłu Paliw Płynnych w Krakowie. Później przeniesiono go na stanowisko kierownika wydziału naftowo-gazowego w CZPPP w Warszawie. Do 1947 roku pełnił też rolę radcy technicznego dla spraw przemysłu technicznego w Ministerstwie Przemysłu i Handlu, gdzie z czasem został starszym inspektorem. W 1948 roku trafił do Ministerstwa Górnictwa i Energetyki, a później kierował działem naukowym w Państwowym Instytucie Geologicznym. Po zakończeniu swojej kariery w instytucie, w latach 1952-1953, był głównym geologiem w Centralnym Zarządzie Uzdrowisk w ramach Ministerstwa Zdrowia, a potem do końca życia pracował jako główny projektant geolog w firmie „Prozamet”. Maksymilian był także członkiem zwyczajnym Polskiego Towarzystwa Geologicznego.

Nieoczekiwanie zmarł 6 kwietnia 1955 roku w Raciborzu. Jego pogrzeb odbył się 12 kwietnia 1955 roku, a jego ciało spoczęło na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 30-1-4). Był żonaty z Zofią z Malinowskich (1900–1978), z którą miał trzy córki.

Publikacje

W dorobku Maksymiliana Fingerchuta znajduje się wiele znaczących publikacji, które miały wpływ na rozwój przemysłu naftowego oraz badań naukowych. Oto lista jego najważniejszych prac:

  • – Nasz przemysł naftowy w obecnej chwili (1924, referat na wiecu pracowników umysłowych w Borysławiu w dniu 21 września 1924),
  • – Organizacja obrotu materjałowego w średniem przedsiębiorstwie naftowem (1932, referat wygłoszony na zebraniu Sekcji Naukowej Organizacji Stowarzyszenia Polskich Inżynierów Przemysłu Naftowego w Borysławiu dnia 9 marca 1932 roku),
  • – Rozwój, organizacja i polityka światowych koncernów naftowych (1934, referat wygłoszony na VIII Zjeździe Naftowym we Lwowie w grudniu 1934 r.),
  • – Samoczynna eksploatacja otworu wiertniczego „Władysław” w Humniskach (1937, współautor: Zygmunt Piechorski),
  • – Ś. p. inż. Zygmunt Piechorski. Wspomnienie pośmiertne (1938),
  • – Podstawowe zagadnienia eksploatacji złóż ropnych. bc.inig.pl:8080. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-05-26)]. (1948, oryg. niem. Grundfragen der Erdöl Förderung; tłumaczenie pracy Alfreda Mayer-Gürra),
  • – Chemia: Kurs gimnazjalny dla wydziału mechanicznego i elektrycznego. Wykłady przeznacz. dla studiujących w Państw. Technikum Korespondencyjnym. Część 2 (1950, współautor: Aleksy Rausch),
  • – Trzęsienia ziemi i metody ich badania (1951, współautor: Vâčeslav Francevič Bončkovskij).

Ordery i odznaczenia

Maksymilian Fingerchut, znany ze swojego wkładu w życie społeczne i narodowe, został odznaczony wieloma prestiżowymi nagrodami. Wśród jego wyróżnień znajdują się:

  • Krzyż Niepodległości, przyznany 16 marca 1937,
  • Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, nadany 10 listopada 1938,
  • Złoty Krzyż Zasługi, który otrzymał 18 maja 1946.

Przypisy

  1. Magdalena Bernacka. Borysławskie „Przedwiośnie” na podstawie nieznanych listów z lat 1914–1918. „Biuletyn Stowarzyszenia Przyjaciół Ziemu Drohobyckiej”. 2015, s. 29–32.
  2. Anna Sebastiańska: Członkowie TG „Sokół” w Sanoku 1889–1946. 29.11.2009 r. [dostęp 24.05.2015 r.]
  3. Paweł Sebastiański, Bronisław Kielar: Wykazy członków Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Sanoku. W: 125 lat sanockiego „Sokoła” 1889–2014. Sanok: 2014, s. 156.
  4. Lista członków P. T. G.. Annales Societatis Geologorum Poloniae. s. 208. [dostęp 2015-05-26 r.]
  5. Ludobójstwo Niemców. Pierwszy transport Polaków do niemieckiego obozu zagłady w Auschwitz [online], blogmedia24.pl, 13.06.2012 r. [dostęp 26.05.2015 r.]
  6. Maksymilian Fingerchut. Nekrolog. „Życie Warszawy”. Nr 85, s. 5, 9-11.04.1955 r.
  7. Informacja o zmarłych: Maksymilian Fingerchut. nekrologi-baza.pl. [dostęp 2015-05-26 r.]
  8. Cmentarz Stare Powązki: KAZIMIERZ MAKAREWICZ, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2015-05-26 r.]
  9. Stare Powązki. starepowazki.pl. [dostęp 2015-05-26 r.]
  10. O rozwoju stymulacji wydobycia w polskim górnictwie naftowym [online], BazTech [dostęp 2015-05-26 r.]
  11. J. Sozański. Inżynier Maksymilian Fingerchut. „Wiek Nafty”. 4, s. 21, 2000 r.
  12. M. Fingerchut. Ś.p. inż. Tadeusz Gawlik. „Przemysł Naftowy”. 18, s. 543, 1935 r.
  13. Z życia organizacyjnego Obwodu L. M. i Kol. Przemyśl. „Zew Morza”, s. 10, Nr 3-4 z 1935 r.
  14. Pierwszy Transport do KL Auschwitz [online], chsro.pl [dostęp 03.01.2017 r.]
  15. Księga Zmarłych 1904–1934 Sanok. T. J. Sanok: Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 325.
  16. Księga zmarłych i pochowanych w Sanoku na cmentarzu przy ul. Rymanowskiej i Matejki od 1895 do 1952 r. Sanok, s. poz. 3404.
  17. Indeks do ksiąg zmarłych od roku 1914. Sanok: Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. F 1943.
  18. Rocznik Polskiego Przemysłu i Handlu. Warszawa: 1936, s. Nr 1082.
  19. M.P. z 1938 r. nr 258, poz. 592 „za zasługi na polu pracy zawodowej”.
  20. Odznaczenia na terenie Małopolski wschodniej. „Wschód”. Nr 106, s. 8, 27.11.1938 r.
  21. M.P. z 1946 r. nr 113, poz. 209 „za zasługi przy ochronie, zabezpieczeniu, organizacji i odbudowie przemysłu naftowego na terenie województwa Rzeszowskiego, Krakowskiego i Śląskiego”.

Oceń: Maksymilian Fingerchut

★★★★★
Średnia ocena:4.68 Liczba ocen:12