Leon Loria

---

Życiorys

Leon Loria przyszedł na świat w żydowskiej rodzinie, będąc synem Abrahama (Adolfa) Lorie (Loria) oraz Felicji Fried. Po ukończeniu gimnazjum i zdaniu matury w Krakowie, rozpoczął studia na Uniwersytecie Jagiellońskim. W 1913 roku uzyskał tytuł doktora i rozpoczął pracę jako koncypient adwokacki w Nowym Targu.

W latach 1909–1914 Loria dokonał wielu pierwszych wejść w Tatrach, gdzie wspinał się głównie z Mariuszem Zaruskim, Henrykiem Bednarskim, Józefem Lesieckim oraz Stanisławem Zdybem. 23 lipca 1910 roku osiągnął szczyt południowej ściany Zamarłej Turni. W swoim dorobku ma także pierwsze zimowe wejścia na takie szczyty jak Mnich, Zadni Mnich, Mały Kozi Wierch, Wielka Buczynowa Turnia, Banówka, Rohacze oraz Salatyński Wierch. Leon Loria był także organizatorem wielu wypraw narciarskich.

W latach 1911–1914 pełnił funkcję prezesa klubu Sekcji Narciarskiej PTT. Angażował się również w trudne wyprawy organizowane przez TOPR, gdzie działał jako ratownik górski. Brał udział w wyprawie mającej na celu poszukiwanie ciała Mieczysława Karłowicza na Małym Kościelcu oraz należał do Polowych Drużyn Sokoła.

W okresie I wojny światowej, 5 sierpnia 1914 roku, wstąpił do Legionów Polskich, gdzie służył najpierw w 1 pułku ułanów, a później w 1 pułku artylerii. Po kryzysie przysięgowym stał się członkiem Polskiej Organizacji Wojskowej. Po zakończeniu wojny, pełnił od listopada 1918 do kwietnia 1919 roku rolę oficera ordynansowego Naczelnego Wodza. W tym samym okresie szkolił się w zakresie pilotażu w Francuskiej Szkole Pilotów w Warszawie.

Od 1 lutego 1920 roku służył na froncie w czasie wojny polsko-bolszewickiej jako obserwator lotniczy w 1 eskadrze wielkopolskiej. W trakcie konfliktu wielokrotnie odznaczał się męstwem, a 17 kwietnia 1920 roku przeprowadził nalot na bolszewickie jednostki w rejonie Szaciłek, co zmusiło przeciwnika do zaprzestania ostrzału polskich pozycji (z wniosku o odznaczenie orderem Virtuti Militari). Jego odwaga objawiła się także podczas działań pod Borysowem.

Po zakończeniu wojny polsko-bolszewickiej dowodził wspomnianą eskadrą, a od sierpnia 1921 roku – I dywizjonem 1 pułku lotniczego. 15 czerwca 1923 roku został odkomenderowany do Wyższej Szkoły Pilotów w Grudziądzu w charakterze ucznia-pilota. 31 marca 1924 roku mianowano go podpułkownikiem z datą wsteczną do 1 lipca 1923 roku oraz 1. lokatą w korpusie oficerów aeronautycznych. Od 1925 roku pełnił funkcję zastępcy dowódcy tego pułku, a od 20 października 1926 roku był komendantem Głównego Portu Lotniczego na Polu Mokotowskim w Warszawie.

W 1928 roku został przeniesiony do Departamentu Aeronautyki Ministerstwa Spraw Wojskowych. 6 lipca 1929 roku został zwolniony z zajmowanego stanowiska i oddany do dyspozycji szefa Sztabu Głównego. 30 kwietnia 1930 roku przeszedł w stan spoczynku z powodu problemów zdrowotnych. Zmarł 8 kwietnia 1932 roku w Zakopanem na skutek choroby, a jego miejsce wiecznego spoczynku znajduje się na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie (kwatera B17-8-4).

Ordery i odznaczenia

Leon Loria, w swojej niezwykłej karierze, zdobył szereg odznaczeń i wyróżnień, które potwierdzają jego znaczący wkład w dzieło obrony i niepodległości kraju.

• Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 3055 – przyznany 8 kwietnia 1921,
• Krzyż Niepodległości – nadany 24 października 1931 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”,
• Krzyż Walecznych – otrzymał dwukrotnie, z czego po raz pierwszy w 1921,
• Polowa Odznaka Obserwatora nr 2 – przyznana 11 listopada 1928 „za loty bojowe nad nieprzyjacielem w czasie wojny 1918–1920”.

---

Oceń: Leon Loria

---