Wincenty Kowalski

---

Życiorys

Wincenty Kowalski pochodził z tradycyjnej warszawskiej rodziny rzemieślniczej. Po zakończeniu edukacji w Szkole im. Konarskiego oraz w Szkole Wawelberga i Rotwanda, postanowił opuścić dom i podjął studia na Wydziale Maszyn Politechniki w Liège w Belgii, gdzie kształcił się w dziedzinie budowy maszyn. Już od 1905 roku zaangażował się w ruchy niepodległościowe, wstępując do Związku Walki Czynnej oraz Związku Strzeleckiego. Zrealizował szkolenie w zakresie podoficerskim oraz ukończył kurs oficerski Związku Strzeleckiego w Oleandrach.

W okresie od sierpnia 1914 do lipca 1917 roku służył w Legionach. 6 sierpnia 1914 roku wyruszył z Krakowa jako członek IV plutonu 1 Kompanii Kadrowej. Do lipca 1917 roku pełnił obowiązki w 1 pułku artylerii Legionów, a po kryzysie przysięgowym, niestety został internowany w Beniaminowie. Od listopada 1918 roku kontynuował służbę w Wojsku Polskim, biorąc udział w konflikcie z Ukraińcami i bolszewikami, dowodząc 3 baterią, a później dywizjonem 1 pułku artylerii polowej Legionów oraz II batalionem 5 pułku piechoty Legionów (od 15 sierpnia 1920 roku).

W latach 1921–1923 uczęszczał na II Kurs Normalny Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie. Po ukończeniu kursu w dniu 1 października 1923 roku, uzyskał tytuł naukowy oficera Sztabu Generalnego, otrzymując przydział do Inspektoratu Armii Nr I w Wilnie na stanowisko I referenta. Z dniem 1 marca 1926 roku został przeniesiony do kadry oficerów artylerii, równocześnie obejmując stanowisko szefa wydziału w Biurze Ścisłej Rady Wojennej w Warszawie. W listopadzie emisji tego samego roku został zatwierdzony jako zastępca szefa Oddziału III Sztabu Generalnego. Następnie, w kwietniu 1928 roku, otrzymał awans na szefa tegoż oddziału.

W listopadzie 1928 roku przeniesiono go do grona osobowego inspektora armii, generała dywizji Tadeusza Piskora, a w październiku 1930 roku trafił do Dowództwa Obszaru Warownego „Wilno” jako zastępca dowódcy. W roku 1934 objął stanowisko II dowódcy piechoty dywizyjnej 19 Dywizji Piechoty w Wilnie. W maju 1937 roku przeszedł na dowództwo 8 Dywizji Piechoty w twierdzy Modlin. 28 stycznia 1938 roku, w wyniku decyzji prezydenta RP, został zwolniony z funkcji dowódcy 8 DP, a jego nowe obowiązki dotyczyły dowództwa 1 Dywizji Piechoty Legionów w Wilnie, której dowodził podczas kampanii wrześniowej. Od 3 września 1939 roku był dowódcą Grupy Operacyjnej „Wyszków”. 24 września tego samego roku został wzięty do niewoli przez Niemców, a w czasie wojny przebywał w obozie jenieckim Oflag VII A Murnau.

Po uwolnieniu został przyjęty do Polskich Sił Zbrojnych i w maju 1946 roku, po demobilizacji, osiedlił się w Stanach Zjednoczonych. Tam aktywnie uczestniczył w życiu Polonii oraz wśród kombatantów, m.in. pełniąc rolę prezesa Rady Stowarzyszenia Polskich Kombatantów, prezesa Polskiej Bratniej Pomocy i będąc członkiem Stowarzyszenia Weteranów Armii Polskiej. W latach 1956–1963 był dyrektorem Instytutu Józefa Piłsudskiego.

Wincenty Kowalski zmarł 29 listopada 1984 w River Forest. Na podstawie jego ostatniej woli, prochy zostały złożone na cmentarzu wojskowym w Kałuszynie 6 września 1986 roku.

Awanse

Wincenty Kowalski przebiegł bogatą karierę wojskową, a jego awanse odzwierciedlają postęp, jakie osiągnął w służbie. Oto szczegóły jego awansów:

• chorąży – 15 grudnia 1915,
• podporucznik – 1 listopada 1916,
• porucznik – 1918,
• kapitan – 1919,
• major – 1920,
• podpułkownik – 3 maja 1922 zweryfikowany ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 i 83. lokatą w korpusie oficerów artylerii,
• pułkownik – 1 stycznia 1928 ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1928 i 10. lokatą w korpusie oficerów artylerii,
• generał brygady – ze starszeństwem z dniem 19 marca 1939 roku i 9. lokatą w korpusie generałów.

Order i odznaczenia

Wincenty Kowalski, znany nie tylko ze swojej działalności, ale również z wielu odznaczeń i wyróżnień, zdobył liczne nagrody za swoje zasługi w służbie wojskowej i narodowej.

• Krzyż Złoty Orderu Wojennego Virtuti Militari nr 120,
• Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari (przyznany 16 lutego 1921),
• Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (otrzymany 11 listopada 1973),
• Krzyż Niepodległości (przyznany 6 czerwca 1931),
• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (10 listopada 1928),
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski,
• Krzyż Walecznych (przyznany czterokrotnie),
• Złoty Krzyż Zasługi (otrzymany 18 marca 1933),
• Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921,
• Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości,
• Odznaka Pamiątkowa „Pierwszej Kadrowej”,
• Odznaka Pamiątkowa Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych (przyznana 12 maja 1936),
• Krzyż Komandorski Orderu Lwa Białego (nadający Czechosłowacja),
• Krzyż Komandorski Orderu Trzech Gwiazd (nadający Łotwa),
• Medal 10 Rocznicy Wojny Niepodległościowej (przyznany Łotwie, 1929).

---

Oceń: Wincenty Kowalski

---