Krystyna Juchniewicz

---

Życiorys

Krystyna Juchniewicz urodziła się 17 czerwca 1931 roku w Warszawie. Jej rodzicami byli Aurelia z Kumatowskich oraz Zygmunt Juchniewicz, który był inżynierem leśnikiem, a także absolwentem Wyższej Szkoły Lasowej we Lwowie. W czasie, gdy Krystyna dorastała, jej ojciec był nadleśniczym i zarządzał lasami Sękocińskimi pod Warszawą, gdzie pełnił tę funkcję aż do zakończenia II wojny światowej.

Na początku swojej edukacji, Juchniewicz uczyła się w domu, a później kontynuowała naukę w Gimnazjum i Liceum Heleny Miklaszewskiej w Łodzi. Maturę zdała w 1948 roku w XVI Państwowym Gimnazjum i Liceum Żeńskim w Łodzi. W tym samym roku podjęła pracę w Zjednoczeniu Energetycznym Okręgu Łódzkiego, gdzie pracowała jako sekretarka do czasu rozpoczęcia studiów na Wydziale Biologii Państwowej Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Łodzi w 1949 roku.

Po roku, Krystyna przeniosła się na Wydział Biologii i Nauk o Ziemi Uniwersytetu Łódzkiego, gdzie w 1953 roku uzyskała dyplom studiów I stopnia. W kolejnych latach, w latach 1954–1958, pracowała w Instytucie Badawczym Leśnictwa w Warszawie na stanowisku asystenta. Od 1958 roku zaczęła nową pracę w Muzeum Ziemi Polskiej Akademii Nauk w Warszawie, gdzie przez pierwsze dwa lata pozostawała zatrudniona w Państwowym Instytucie Geologicznej.

W tamtym okresie Krystyna podjęła wieloletnie badania paleobotaniczne flory kopalnej, które realizowała metodą analizy nabłonkowej, pod przewodnictwem Hanny Czeczott. W ramach tych badań zrezygnowała z zaawansowanych prac nad swoją pracą magisterską z zakresu anatomii drewna. W 1961 roku na Wydziale Biologii i Nauk o Ziemi Uniwersytetu Warszawskiego obroniła pracę magisterską pt. „Epidermy niektórych gatunków roślin jednoliściennych”, którą przygotowała eksternistycznie pod kierunkiem prof. Henryka Teleżyńskiego. Pod jego opieką w 1971 roku obroniła pracę doktorską zatytułowaną „Flora kopalna Turowa w świetle analizy nabłonkowej”.

W Muzeum Ziemi działała od 1962 roku, pełniąc szeregi różnych ról zawodowych: zaczynając od starszego asystenta, a następnie jako pracownik inżynieryjno-techniczny od 1972 roku, starszy inżynier laboratoryjny od 1973, adiunkt muzealny od 1974 roku oraz kustosz od 1989 roku. Po długiej karierze 27 września 1991 roku przeszła na emeryturę.

W 1993 roku, Juchniewicz postanowiła kontynuować swoją edukację w dziedzinie teologii, zapoczątkowując studia na Papieskim Wydziale Teologicznym w Warszawie. Jej pracę magisterską, wykonaną pod kierunkiem ks. dr hab. J Miazka, obroniła w 1997 roku.

Działalność naukowa

W obszarze badań paleobotanicznych Krystyna Juchniewicz wykazała się wyjątkową biegłością w oznaczaniu liści roślin kopalnych, stosując nowatorską technikę analizy nabłonkowej. Rozpoczęła tę działalność w Muzeum Ziemi PAN, gdzie pod okiem profesor Hanny Czeczott zdobywała cenną wiedzę zarówno na podstawie literatury, jak i poprzez wymiany międzynarodowe w ośrodkach badawczych, szczególnie w Niemczech. Dzięki tym doświadczeniom stała się jednym z najważniejszych autorytetów w Polsce w zakresie tej metody.

Jednym z jej osiągnięć jest przygotowanie obszernej kolekcji porównawczej, w skład której weszło niemal 1000 preparatów nabłonkowych, pochodzących zarówno z roślin współczesnych, jak i kopalnych. Kolekcja ta była nieocenionym narzędziem w identyfikacji nowych okazów roślinnych, które głównie pozyskiwano z kopalni węgla brunatnego w Turoszowie, a jej zgromadzenie miało miejsce podczas wielu wspólnych ekspedycji, które były organizowane pod przewodnictwem profesor Czeczott. Oprócz tego, kolekcja była wzbogacana przez zbiory pozyskiwane w trakcie podróży oraz międzynarodowe wymiany z innymi badaczami.

Juchniewicz jako pierwsza w Polsce specjalizowała się w analizie nabłonkowej roślin trzeciorzędowych. Wyniki jej badań wzbogaciły wiedzę o florze miocenu w okolicach Turowa, dodając aż osiem nowych gatunków do dotychczasowej listy. W okresie 1974–1976 dokumentowała swoje badania terenowe z wypraw do kopalni Turów, a te cenne notatki zostały zachowane w zbiorach Muzeum Ziemi.

Jej praca doktorska zatytułowana „Flora kopalna Turowa w świetle analizy nabłonkowej”, opublikowana w 1975 roku, stała się pierwszym i przez długi czas jedynym polskim opracowaniem w dziedzinie paleobotaniki, które szczegółowo opisuje drobne fragmenty liści kopalnych pochodzące z osadu. Badania tego typu były kluczowe w kontekście analizy kompozycji florystycznych, zwłaszcza w sytuacjach, gdy brakowało innych typów szczątków kopalnych.

W uznaniu jej odkryć, Juchniewicz nadała gatunkowi kopalnemu, który sama odkryła, nazwę Nectandrophyllum czeczottii Juchniewicz 1975, co stanowiło hołd dla profesor Czeczott. Wybitnie angażowała się także w popularyzację badań paleobotanicznych, współtworząc liczne wystawy, takie jak „Z czego powstał węgiel” oraz „Rośliny lasu karbońskiego”. Przyczyniła się również do przygotowania stałej ekspozycji paleobotanicznej w Muzeum Ziemi, obejmującej tematykę geologii historycznej.

Wybrane publikacje

• Krystyna K. Juchniewicz, O metodach badania anatomicznego liści w paleobotanice, „Wiadomości Botaniczne”, 10 (2), 1966, s. 115–121,
• Krystyna K. Juchniewicz, Kolekcja okazów paleobotanicznych z Wiesa bei Kamenz, „Prace Muzeum Ziemi”, 10, 1967, s. 217–219,
• Krystyna K. Juchniewicz, Nowe dane o florze kopalnej Turowa na podstawie analizy nabłonkowej, „Kwartalnik Geologiczny”, 14 (4), 1970, s. 810–818,
• Krystyna K. Juchniewicz, Analiza nabłonkowa jako nowa samodzielna metoda badawcza w paleobotanice, „Przegląd Geologiczny”, 21 (11), 1973, s. 579–584,
• Krystyna K. Juchniewicz, Flora kopalna Turowa w świetle analizy nabłonkowej. 1. Cuticulae dispersae zawarte w iłach, „Prace Muzeum Ziemi”, 24, 1975, s. 65–132,
• Krystyna K. Juchniewicz, Stosunki paleohydrologiczne i geneza węgli brunatnych facji markoduriowej, „Przegląd Geologiczny”, 23 (3), 1975, s. 110–112,
• Hanna H. Czeczott, Krystyna K. Juchniewicz, Monocotyledoneae – Palmae [w:] Flora kopalna Turowa koło Bogatyni, „Prace Muzeum Ziemi”, 24, 1975, s. 57–64,
• Krystyna K. Juchniewicz, Autochtonia i allochtonia węgla z punktu widzenia paleobotaniki, „Przegląd Geologiczny”, 24 (1), 1976, s. 15–18,
• Krystyna K. Juchniewicz, Classification and identification of cuticulae dispersae of Miocene Angiosperms, „Courier Forschungsinstitut Senckenberg”, 30, 1978, s. 95–99,
• Hanna H. Czeczott, Krystyna K. Juchniewicz, Palmae II, [w:] Flora kopalna Turowa koło Bogatyni, „Prace Muzeum Ziemi”, 33, 1980, s. 23–29,
• Krystyna K. Juchniewicz, Flora nabłonkowa, [w:] L.L. Malinowska, M.M. Piwocki (red.), Budowa geologiczna Polski. Atlas skamieniałości przewodnich i charakterystycznych. 3a Kenozoik. Trzeciorzęd. Neogen., Warszawa: Polska Agencja Ekologiczna, 1996, s. 932–939.

---

Oceń: Krystyna Juchniewicz

---