Stanisław Gebethner


Stanisław Tytus Gebethner, urodzony 4 stycznia 1935 roku w Warszawie, to postać ściśle związana z polskim światem nauki, a przede wszystkim z dziedziną prawa i politologii. Zmarł 26 listopada 2021 roku, pozostawiając po sobie znaczący ślad w akademickim środowisku.

Był profesorem Uniwersytetu Warszawskiego, gdzie kształcił wielu adeptów prawa. Jego zawodowa kariera obejmowała również funkcję kierownika Katedry Prawa Administracyjnego w Europejskiej Wyższej Szkole Prawa i Administracji, instytucji, która znacząco wpłynęła na rozwój edukacji prawniczej w kraju.

W chwili jego odejścia, Gebethner pełnił zaszczytną funkcję kierownika Katedry Prawa Publicznego na Uczelni Techniczno-Handlowej im. Heleny Chodkowskiej, instytucji znanej wcześniej jako Wyższa Szkoła Zarządzania i Prawa im. Heleny Chodkowskiej, gdzie przyczynił się do kształcenia kolejnych pokoleń specjalistów w dziedzinie prawa.

Życiorys

W 1956 roku, Stanisław Gebethner zakończył studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Warszawskiego. Następnie, w 1963 zdobył stopień doktora nauk prawnych, którego promotorem jego rozprawy był prof. Stefan Rozmaryn. W 1991 roku uzyskał tytuł doktora habilitowanego w dziedzinie nauk humanistycznych, zwłaszcza w zakresie nauk o polityce. W dniu 20 sierpnia 2002 roku, przyznano mu tytuł naukowy profesora nauk humanistycznych.

Stanisław Gebethner był aktywnym członkiem Związku Młodzieży Polskiej, a później pełnił funkcję przewodniczącego zarządu uczelnianego Związku Młodzieży Socjalistycznej na Uniwersytecie Warszawskim. Przez okres od 1956 do 2006 roku był nauczycielem akademickim na tej uczelni. Od 1972 roku aż do 2006 roku pracował w Instytucie Nauk Politycznych UW, gdzie kierował Zakładem Systemów Politycznych.

W latach 1975–1978 oraz 1984–1987 pełnił funkcję prodziekana na Wydziale Dziennikarstwa i Nauk Politycznych UW. Jako promotor rozpraw doktorskich wspierał takich studentów jak: Konstantego Wojtaszczyka, Grzegorza Rydlewskiego, Wawrzyńca Konarskiego oraz Ryszarda Chruściaka. Od 2005 roku pełnił również obowiązki profesora w Instytucie Nauk Politycznych Szkoły Wyższej Psychologii Społecznej, a ponadto prowadził wykłady z prawa administracyjnego w Europejskiej Wyższej Szkole Prawa i Administracji.

W 2011 roku objął kierownictwo Katedry Prawa Publicznego UTH, w której wykładał prawo ustrojowe i prowadził seminaria z zakresu prawa administracyjnego. Gebethner był również członkiem rady krajowej PRON i reprezentował rządowo-koalicyjną stronę podczas obrad Okrągłego Stołu, gdzie uczestniczył w zespole ds. reform politycznych. W latach 1993–1997 zasiadał w Trybunale Stanu, a w latach 1994–1998 był członkiem Rady Legislacyjnej, a następnie jej wiceprzewodniczącym w latach 2002–2006. Dodatkowo, został powołany do Doradczego Komitetu Prawnego przy Ministrze Spraw Zagranicznych.

Nie można pominąć, że Gebethner był zarejestrowany jako kontakt operacyjny SB pod pseudonimem „GS”. Jego obszar zainteresowań obejmował zagadnienia prawa konstytucyjnego, systemów politycznych oraz systemów wyborczych, w tym analizę systemu politycznego w Wielkiej Brytanii i parlamentarnych wyborów w Polsce.

Na szczególne wyróżnienie zasługuje fakt, iż 3 maja 1997 roku, w uznaniu za wybitne osiągnięcia w zakresie kształtowania prawnych fundamentów demokratycznego i praworządnego państwa, ze szczególnym uwzględnieniem zasług w tworzeniu nowej Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, Stanisław Gebethner został odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, postanowieniem prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego.

Życie prywatne

Stanisław Gebethner był prawnukiem znanego Gustawa Adolfa Gebethnera, co podkreśla jego znaczenie w rodzinnej genealogii. Jego brat toZygmunt Gebethner, z którym dzielił więzi rodzinne oraz historie różnych epizodów ze wspólnego życia.

Po jego odejściu, pogrzeb odbył się 7 grudnia 2021 roku, w miejscu szczególnie ważnym dla jego rodziny – Cmentarzu ewangelicko-augsburskim w Warszawie, który stanowi symboliczne pożegnanie zmarłego.

Publikacje

Stanisław Gebethner był autorem wielu istotnych publikacji, które znacząco wpłynęły na kształtowanie się wiedzy w obszarze prawa i systemów politycznych. Poniżej znajduje się lista wybranych prac, które informują o jego wkładzie w te dziedziny:

  • System organów państwowych w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (współautorzy: Z. Jarosz, W. Popkowski), Warszawa 1966,
  • Rząd i opozycja Jej Królewskiej Mości w systemie politycznym Wielkiej Brytanii, Warszawa 1967,
  • Prawoznawstwo, Warszawa, wiele wydań,
  • Ustrój polityczny Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, Warszawa 1976,
  • Problemy polityczne współczesnego świata (współautor: Z. Chrupa), Warszawa 1979,
  • Modele rządów prezydenckich, Warszawa 1982,
  • W poszukiwaniu kompromisu konstytucyjnego: dylematy i kontrowersje w procesie stanowienia nowej Konstytucji RP, Warszawa 1998,
  • Wybory na urząd Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej: komentarz do Ustawy o wyborze Prezydenta RP, Warszawa 2000,
  • Wybory do Sejmu i do Senatu: komentarz do Ustawy z dnia 12 kwietnia 2001 r. – Ordynacja wyborcza do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 2001.

Przypisy

  1. Prof. Stanislaw Gebethner [online], nekrologi.wyborcza.pl [dostęp 03.12.2021 r.]
  2. Informacje Stanisław Tytus Gebethner archiwum [online], osobovo.pl [dostęp 26.11.2021 r.]
  3. ''Gebethner'' [online], polacyzwyboru.pl [dostęp 23.10.2016 r.]
  4. Tadeusz Rutkowski, Na styku nauki i polityki. Uniwersytet Warszawski w PRL 1944–1989, [w:] Dzieje Uniwersytetu Warszawskiego po 1945, red. Piotr M. Majewski, Warszawa 2016, s. 441.
  5. Tadeusz Rutkowski, Na styku nauki i polityki. Uniwersytet Warszawski w PRL 1944–1989, [w:] Dzieje Uniwersytetu Warszawskiego po 1945, red. Piotr M. Majewski, Warszawa 2016, s. 438.
  6. Zmarł Prof. Stanisław Gebethner. [online], wnpism.uw.edu.pl.
  7. Biogram na stronie TK [online], trybunal.gov.pl [dostęp 22.02.2013 r].
  8. Who is who w Polsce. Encyklopedia biograficzna z życiorysami znanych Polek i Polaków, Hübners blaues Who is Who, Zug 2007 (dodatek CD).
  9. Stanisław Perzkowski, Tajne dokumenty Biura Politycznego i Sekretariatu KC: ostatni rok władzy 1988-1989, Warszawa 1994, s. 166.
  10. M.P. z 1997 r. nr 42, poz. 425.

Oceń: Stanisław Gebethner

Średnia ocena:4.8 Liczba ocen:5