Andrzej Witold Sieczkowski, znany pod pseudonimem „Chrabąszcz”, był wybitną postacią w polskim językoznawstwie. Urodził się 22 stycznia 1913 roku w Warszawie, a jego życie zakończyło się 25 grudnia 1998 roku.
W ciągu swojego życia zdobył uznanie jako językoznawca, a także jako tłumacz i żołnierz Armii Krajowej. Działał w obszarze nauki, angażując się w publikację zarówno prac naukowych, jak i popularnonaukowych związanych z linguistyką.
Jego wkład w rozwój dziedziny językoznawstwa oraz zaangażowanie w działania wojskowe pozostawiły znaczący ślad w historii Polski.
Biografia
Andrzej Sieczkowski urodził się 22 stycznia 1913 roku w Warszawie. W 1931 roku ukończył Gimnazjum im. Stanisława Staszica, a następnie podjął studia na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Warszawskiego. Skupił się na polonistyce oraz filologii słowiańskiej, zdobijając tytuł magistra w 1936 roku. Angażował się w działalność naukową, a jego kariera dydaktyczna rozpoczęła się jeszcze w czasie studiów. Służbę wojskową odbył w Szkole Podchorążych Łączności w Zegrzu. Od 1936 roku pracował jako nauczyciel akademicki, równocześnie prowadząc działalność badawczą. W latach 1938–1939 kształcił się w paryskiej Ecole Nationale des Langues Vivantes Orientales.
W obliczu wybuchu II wojny światowej, po uczestnictwie w kampanii wrześniowej, został wzięty do niewoli. Na szczęście udało mu się uciec podczas transportu do obozu. W trakcie okupacji angażował się w różne prace, jednak nie zaprzestał działalności dydaktycznej. W 1941 roku został aresztowany przez Niemców i osadzony w Pawiaku. Znowu zdołał się uwolnić. Walczył w powstaniu warszawskim w szeregach Zgrupowania „Kuba” – „Sosna”, najpierw na Starym Mieście, a potem w Śródmieściu Północnym. W trakcie powstania odniósł rany, a po jego stłumieniu ponownie trafił do niewoli, gdzie przebywał w stalagu w Łambinowicach, a następnie w oflagu w Murnau, będąc wówczas podporucznikiem Armii Krajowej.
Po zakończeniu wojny powrócił do pracy jako dydaktyk i naukowiec na Uniwersytecie Warszawskim, gdzie prowadził zajęcia z języka czeskiego. W latach 1948–1952 uczył języka polskiego na uczelni w Pradze. Od 1952 roku pełnił funkcję adiunkta w Katedrze Filologii Słowiańskiej na warszawskim uniwersytecie, a w 1955 roku otrzymał tytuł docenta. W 1978 roku przeszedł na emeryturę.
Przebieg kariery naukowej
- 1936 – ukończenie magisterium z filologii słowiańskiej,
- 1936 – rozpoczęcie działalności dydaktyczno-naukowej,
- 1949 – członkostwo w Komisji Językowej Towarzystwa Naukowego Warszawskiego,
- 1952 – obrona doktoratu (Slovotorná struktura českých a polských přidavných jmen) na Uniwersytecie Karola, nostryfikacja w Polsce i uzyskanie pozycji adiunkta na Uniwersytecie Warszawskim,
- 1955 – tytuł docenta,
- 1968–1971 – członkostwo w Radzie Naukowej Zakładu Językoznawstwa PAN.
Życie osobiste
W czerwcu 1943 roku ożenił się z Haliną Wiśniewską. W trakcie wojny doświadczył ogromnej straty, tracąc rodziców oraz jednego z braci.
Wybrane prace
Andrzej Sieczkowski, wybitny językoznawca, jest autorem wielu znaczących prac badawczych. Poniżej przedstawiamy wybrane publikacje, które rzucają światło na jego wkład w badania nad językiem oraz jego strukturą.
- 1952: Slovotorná struktura českých a polských přidavných jmen (praca doktorska),
- 1957: Struktura słowotwórcza przymiotników czeskich i polskich,
- 1960: Próba klasyfikacji bohemizmów spotykanych w języku polskim,
- 1962: Z metodyki badań porównawczych nad słowotwórstwem słowiańskim,
- 1964: Kategoria gramatyczna wołacza w językach zachodniosłowiańskich,
- liczne artykuły w „Poradniku Językowym”.
Odznaczenia
Andrzej Sieczkowski został uhonorowany szeregiem odznaczeń, których przyznanie miało miejsce w różnych latach. Wśród nich znalazły się:
- 1959: Medal za Warszawę 1939–1945,
- 1968: Krzyż Walecznych,
- 1973: Krzyż Partyzancki,
- 1973: Złoty Krzyż Zasługi,
- 1975: Odznaka Grunwaldzka,
- 1975: Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari,
- 1976: Medal Zwycięstwa i Wolności 1945,
- 1976: Złota Odznaka Związku Nauczycielstwa Polskiego,
- 1978: Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski.
Przypisy
- a b c d Andrzej Witold Sieczkowski. [w:] Muzeum Powstania Warszawskiego [on-line]. 27.11.2021 r.
- Skorupka 1980 ↓, s. 403.
- Skorupka 1980 ↓, s. 404.
- Skorupka 1980 ↓, s. 402.
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Kalina Bartnicka | Piotr Jędrzejowicz | Ewa Smuk-Stratenwerth | Andrzej Hopfer | Estera Mangel-Szmaragd | Stanisław Mrówczyński | Kazimierz Gierżod | Wojciech Małolepszy | Andrzej Ryszkiewicz | Wiktoria Śliwowska | Andrzej Wąsowski | Henryk Elzenberg (filozof) | Michał Głowiński | Szczepan Jeleński | Stefan Srebrny | Dawid Bieńkowski | Aleksy Franciszek Bachulski | Wojciech Dziembowski | Krystyna Juchniewicz | Jerzy LefeldOceń: Andrzej Sieczkowski