Kazimierz Jackowski (porucznik)

---

Życiorys

Kazimierz Jackowski, znany również pod pseudonimem „Hawelan”, był postacią niezwykle istotną w czasie II wojny światowej. Urodził się w Czechowicach, które obecnie są częścią Ursusa. W swoim dzieciństwie uczęszczał do szkoły powszechnej w Czechowicach, a swoją młodzieńczą energię skierował ku harcerstwu, stając się pierwszym przybocznym 156 Mazowieckiej Drużyny Harcerzy. Już w pierwszych miesiącach okupacji, postanowił zorganizować grupę kolegów do działania w ramach małego sabotażu. Wówczas przyjął pseudonim „Hawelan”.

W roku 1942 jego mała grupa przekształciła się w cztery „piątki”, którymi kierowali Bogdan Bogusławski, znany jako „Dal Saperski”, Stanisław Domin, pod pseudonimem „Stefan Boruta”, Zenon Jackowski, używający imienia „Adam Horski”, oraz Jan Romańczyk, znany jako „Łukasz Łata”. Już w 1940 roku „Torpeda”, bo tak zmienił swój pseudonim, dołączył do oddziału Seweryna Skowrońskiego, znanego jako „Anatol”, który działał w ramach Związku Odwetu.

Od sierpnia 1942 roku, przekształcili się w oddział dyspozycyjny Kedywu Komendy Głównej Armii Krajowej. Ich działania obejmowały wykonanie akcji sabotażowych oraz egzekucje na agentach okupanta, członkach Gestapo oraz zdrajcach narodu polskiego. Znana była między innymi akcja skierowana przeciwko Jadwidze, żonie Kazimierza Junoszy-Stępowskiego, która działała jako agentka Gestapo. W nocy z 6 na 7 kwietnia 1944 roku, dziesięciu żołnierzy Kazimierza Jackowskiego w ramach grupy saperskiej Seweryna Skowrońskiego, wysadziło pod Jaktorowem pociąg wojskowy w drodze na front wschodni.

2 sierpnia 1944 roku, zmienił pseudonim na „Torpeda” i z innymi oddziałami z Czechowic, w tym Mirosławem Palczewskim, znanym jako „Mirek”, oraz Tadeuszem Mrówczyńskim ps. „Mars”, wstąpili do Batalionu „Miotła”. Brał udział w powstaniu warszawskim, w trakcie którego był dwukrotnie ranny.

Po kapitulacji powstania, zamiast poddać się w niewolę, „Torpeda” i jego towarzysze pozostał w Częstochowie, gdzie pełnili funkcję ochronną w Komendzie Głównej AK. Na koniec grudnia 1944 roku, wrócił do Czechowic, a w styczniu 1945 przeprowadził odważną akcję rozminowania fabryki PZInż w Czechowicach, która była przygotowywana do wysadzenia przez Niemców. Gdy w marcu 1945 roku, aresztowano na skutek zdrady przywódców Polski Podziemnej, zaplanowano zastrzelenie generała Wiktora Grosza, stacjonującego w Włochach. Mimo że akcja, którą miał zrealizować Jan Romańczyk na polecenie „Torpedy”, została odwołana w ostatniej chwili, sytuacja była napięta.

Dnia 18 stycznia 1945 roku, w pobliżu swojego miejsca zamieszkania na ulicy Jagiełły, „Torpeda” został zastrzelony przez nieznanych sprawców. Początkowo został pochowany w Czechowicach (na cmentarzu w Gołąbkach), a jego szczątki później przeniesiono na Cmentarz Wojskowy na Powązkach, do kwatery powstańczej Batalionu „Miotła” – A24-2-14. Dziś jedna z ulic w Ursusie nosi nazwisko jego plutonu. Z listy, którą sporządził, wynika, że przez pluton przeszło 81 osób, w tym 11 kobiet.

W dniu 31 lipca 2013 roku, w Muzeum Powstania Warszawskiego w Warszawie, prezydent Bronisław Komorowski, w przeddzień 69. rocznicy Powstania, przekazał Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari rodzinie Kazimierza Jackowskiego.

---

Oceń: Kazimierz Jackowski (porucznik)

---