Wiktor Grosz

Polityka i administracja

Wiktor Grosz, właściwie znany jako Izaak (Icchak) Medres, to postać o bogatej historii i wielu osiągnięciach. Urodził się 24 lipca 1907 roku w Warszawie, a jego życie zakończyło się 9 stycznia 1956 roku w tym samym mieście. Grosz był nie tylko publicystą lewicowym, ale również dyplomatą oraz generałem brygady w ludowym Wojsku Polskim.

Jego działalność obejmowała również zaangażowanie w ruch komunistyczny. Wiktor Grosz wyróżniał się jako działacz pochodzenia żydowskiego, co dodaje jego postaci dodatkowego kontekstu historycznego w związku z wydarzeniami tamtego okresu. Ponadto, był członkiem Państwowej Komisji Bezpieczeństwa, gdzie jego wpływ na kwestie bezpieczeństwa narodowego był nie do przecenienia.

Życiorys

Wiktor Grosz przyszedł na świat w rodzinie żydowskiej, jako syn inżyniera elektryka, Rafała Medresa, który odszedł z tego świata 4 marca 1934 roku. Jego edukacja rozpoczęła się na Politechnice Warszawskiej, gdzie zdobył wielu cennych umiejętności, a następnie ukończył również Szkołę Dziennikarstwa. Na swoim koncie ma liczne tłumaczenia z języka angielskiego, w tym prace takich autorów jak Grey Owl i John Reed. Z działalnością literacką wiązał się z pseudonimami, które przyjął: Wojciech Bylina oraz Aleksander Dobrot.

W 1934 roku Grosz związał się z Komunistyczną Partią Polski, co miało istotny wpływ na jego późniejszą karierę. Po napaści III Rzeszy oraz ZSRR na Polskę, znalazł się w obszarze okupacji sowieckiej we Lwowie, gdzie pełnił funkcję sekretarza redakcji polskojęzycznego wydania gazet – „Czerwony Sztandar”. Organ ten był wydawany przez Lwowski Komitet Obwodowy i Miejski Komunistycznej Partii (bolszewików) Ukrainy.

Po ataku Niemców na ZSRR, ewakuował się do Saratowa, a następnie współorganizował Związek Patriotów Polskich w ZSRR oraz 1 Polską Dywizję Piechoty im. Tadeusza Kościuszki. Zasadniczą rolę w LWP pełnił w randze pułkownika, pełniąc zadania jako politruk, współpracując z NKWD. Od 1944 do 1945 roku zajmował stanowisko szefa Głównego Zarządu Polityczno-Wychowawczego Wojska Polskiego.

W trakcie swojej kariery wojskowej, był autorem ważnych dokumentów w tym poufnej instrukcji, która wskazywała na nową politykę PPR i PKWN w armii, w której stwierdził: Mamy liczne dowody zbieżności haseł głoszonych przez AK i propagandę Goebelsa, mamy liczne dowody współdziałania AK-NSZ z bandami bulbowskimi i gestapo, nie pora więc okazywać im „zrozumienie”, „szacunek” i tolerować „przywiązanie do przeszłości”.

Po zakończeniu wojny, Grosz odszedł z wojska w stopniu generała brygady. Podjął pracę w Ministerstwie Spraw Zagranicznych, gdzie kierował Departamentem Prasy. W latach 1950–1954 odbył misję jako ambasador Polski w Czechosłowacji. Wsp współpracował także z Polskim Radiem, prowadząc audycję pt. Naszym zdaniem.

W latach 1954–1955 był częścią Międzynarodowej Komisji Kontroli i Nadzoru w Kambodży. Swoje doświadczenia z tamtego okresu opisał w książce „Przygoda dyplomatyczna”, wydanej przez PIW w 1957 roku.

Wiktor Grosz odszedł z tego świata w Warszawie, a jego ostatnie miejsce spoczynku znajduje się w Alei Zasłużonych na cmentarzu Wojskowym na Powązkach, w kwaterze A25-tuje-16.

Życie prywatne

Wiktor Grosz miał w swoim życiu dwie żony. Jego pierwszą małżonką była Irena Sznajberg, która przyszła na świat w 1907 roku i odeszła w 1979 roku. Z kolei druga żona, Hanna Wyszomirska, urodziła się w 1916 roku i zmarła w 1996 roku.

Ordery i odznaczenia

W zgromadzeniu odznaczeń i orderów dla Wiktora Grosza znajduje się szereg prestiżowych wyróżnień, które podkreślają jego wkład w historię i heroiczne czyny. Oto lista jego odznaczeń:

  • Order Krzyża Grunwaldu II klasy,
  • Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski, nadany 22 lipca 1951 roku,
  • Order Krzyża Grunwaldu III klasy,
  • Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari, przyznany w 1945 roku,
  • Medal za Warszawę 1939–1945, nadany 17 stycznia 1946 roku,
  • Medal „Za udział w walkach o Berlin”, przyznany pośmiertnie w 1966 roku,
  • Order Lenina (ZSRR),
  • Order 9 września 1944 III stopnia, który otrzymał w Bułgarii w 1948 roku,
  • Krzyż Komandorski z Gwiazdą Republikańskiego Orderu Zasługi, nadany na Węgrzech w 1948 roku.

Przypisy

  1. Wojciech Stela: Polskie ordery i odznaczenia. Warszawa: 2008, s. 93.
  2. E. Kospath-Pawłowski, Sławomir Cenckiewicz Długie ramię Moskwy, s. 44.
  3. Bohdan Urbankowski, Czerwona msza, czyli uśmiech Stalina, t. I, Warszawa 1998, s. 632.
  4. Jerzy Ślaski, Skrobów. Dzieje obozu NKWD dla żołnierzy AK 1944–1945, Warszawa 1990, s. 20–21.
  5. Juliusz Jerzy Malczewski: Cmentarz komunalny (dawny wojskowy) na Powązkach. Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1975, s. 11.
  6. M.P. z 1952 r. nr 9, poz. 77 „za zasługi w pracy zawodowej”.
  7. M.P. z 1946 r. nr 26, poz. 43 „w pierwszą rocznicę wyzwolenia Warszawy zasłużonym w walce o wyzwolenie i odbudowę Stolicy (...)”.
  8. Wysokie odznaczenia dla osobistości polskich i węgierskich [w:] Dziennik Zachodni, nr 32, 1-2 lutego 1948, s. 1.
  9. Symbole braterskiej współpracy [w:] „Gazeta Robotnicza”, nr 149, 1 czerwca 1948, s. 2.
  10. Wojskowy Przegląd Historyczny, nr 3 (39), 1966, s. 410.

Oceń: Wiktor Grosz

★★★★★
Średnia ocena:4.93 Liczba ocen:18