Grażyna Kierszniewska

---

Życiorys

Grażyna Kierszniewska przyszła na świat w pięknej Warszawie, będąc jedyną córeczką Stanisławy i Feliksa Kierszniewskich. Jej ojciec, Feliks, urodzony 14 sierpnia 1895 roku, był kapitanem łączności Wojska Polskiego, a także dowódcą łączności 3. Dywizji Piechoty Legionów. Zasłużył się, otrzymując Medal Niepodległości oraz Srebrny Krzyż Zasługi. Wkrótce po narodzinach Grażyna wraz z rodziną osiedliła się w Zamościu, przy ulicy Krysińskiego.

W edukacji młodej Grażyny kluczową rolę odegrało Gimnazjum Żeńskie im. Marii Konopnickiej, gdzie kształciła się w Zamościu. Ukończyła naukę w budynku, który niegdyś był częścią Akademii Zamojskiej. Znajdowała również czas na rozwijanie swoich talentów muzycznych, będąc uczennicą klasy fortepianu w Szkole Muzycznej im. Mieczysława Karłowicza w tym samym mieście.

II wojna światowa

W trakcie II wojny światowej, w okresie obrony Polski w 1939 roku, Grażyna Kierszniewska, wraz ze swoją koleżanką Haliną Składnik-Kozanecką, angażowała się w pomoc rannym polskim żołnierzom. Obie harcerki dostarczały żywność oraz owoce do szpitali, a także starały się podtrzymać na duchu pacjentów. Dodatkowo, dostarczały cywilne ubrania, co umożliwiało żołnierzom ucieczkę przed niemieckim okupantem.

W dniu 5 maja 1940 roku, w Zamościu, Grażyna została aresztowana przez gestapo. Razem z nią zatrzymana została również jej ciotka, Celina Sztarejko, żona oficera Wojska Polskiego, Stanisława Sztarejko, oraz ich 17-letnia córka, Danuta Sztarejko. W sumie aresztowano ją jako zakładniczkę, co miało na celu wywarcie presji na rodzinę oraz lokalną społeczność.

Grażyna Kierszniewska spędziła ponad dwa miesiące w więzieniu, gdzie była nieustannie przesłuchiwana i poddawana brutalnym torturom. Oficerowie gestapo usiłowali wydobyć od niej informacje dotyczące miejsca ukrycia jej ojca, który był członkiem polskiego ruchu oporu. Mimo niewyobrażalnych cierpień, Grażyna nie wydała swojego ojca, wykazując niezwykłą odwagę i determinację w obliczu represji gestapo.

W nocy z 7 na 8 lipca 1940 roku, Grażyna Kierszniewska oraz 46 innych więźniów, w tym pięć kobiet, zostali wywołani na korytarz niemieckiego więzienia w Zamościu. Przed północą, grupa ta została przewieziona do obozu gestapo Rotunda Zamojska, gdzie byli torturowani aż do 4 rano. Po tym przerażającym doświadczeniu, rozpoczęto egzekucje, a więźniów ustawiono pod murem śmierci w Rotundzie.

Grażyna próbowała dwukrotnie uciec, jednak niestety zarówno jej ciotka Celina, jak i 17-letnia Danuta, a także wielu innych więźniów poczuli ciężar niemieckiej sprawiedliwości. Zanim zmarła, Grażyna została brutalnie pobita, co doprowadziło do złamania jej rąk i nóg. Ostatecznie, trzeciego gestapo nie wahało się, by oddać strzał w tył głowy młodej dziewczyny, kończąc w ten sposób jej życie oraz marzenia o wolnej Polsce.

Upamiętnienie

W Celi Harcerzy zlokalizowanej w Rotundzie Zamojskiej znajduje się tablica, na której Grażyna Kierszniewska została uczczona obok 35 innych harcerzy, którzy stracili życie w trakcie wojny. W tej samej celi zamieszczono tablice upamiętniające Grażynę Kierszniewską z inskrypcją: „Odeszłaś od nas – wierna swej Ojczyźnie”, a także Celinę i Danutę Sztarejko, które zostały zamordowane w obozie Rotunda razem z nią.

Imię Grażyny Kierszniewskiej nosi nie tylko jedna z ulic w Zamościu, ale również drużyny harcerskie na terenie Zamojszczyzny, które pielęgnują jej pamięć.

W kościele św. Katarzyny w Zamościu, blisko Rynku Wielkiego oraz w sąsiedztwie historycznej Akademii Zamojskiej znajduje się tablica pamiątkowa poświęcona 16-letniej Grażynie Kierszniewskiej, która na zawsze pozostanie w pamięci mieszkańców.

Losy tej niezwykłej harcerki zostały opisane przez Zygmunta Wierzchowiaka w jego książce Bohaterka Zamojszczyzny, dzięki czemu możemy poznać jej historię oraz bohaterstwo, które zainspirowało kolejne pokolenia.

---

Oceń: Grażyna Kierszniewska

---