Józef Fuśniak

---

Życiorys

W 1935 roku Józef Fuśniak rozpoczął swoją karierę wojskową, wstępując do Korpusu Kadetów Nr 1 mieszczącego się we Lwowie. Jego dalsza edukacja przeniosła go do Korpusu Kadetów Nr 2 w Rawiczu, a w 1938 roku przeszedł do Szkoły Podoficerów Lotnictwa dla Małoletnich, gdzie ukończył kurs dotyczący pilotażu szybowców. Poczucie nadchodzącego konfliktu zastało go w Moderówce, gdzie kształcił się po przeszkoleniu na samolotach RWD-8. Wkrótce po tym, na skutek wybuchu II wojny światowej, został ewakuowany najpierw na przedmoście rumuńskie, a następnie trafił do Rumunii, gdzie osadzono go w obozie w Slatinie.

W listopadzie 1939 roku, po udanej ucieczce, przez Maltę dotarł do Francji. W tamtejszej bazie lotniczej Lyon-Bron dzielił swoje doświadczenia. W lutym 1940 roku wyruszył do Wielkiej Brytanii, gdzie przyłączył się do Polskich Sił Powietrznych, otrzymując numer służbowy RAF 780945. Później został skierowany do Centrum Lotnictwa Polskiego w bazie RAF Eastchurch na wyspie Sheppey, a następnie do baz w Manstone oraz Bramcote, włączając się w struktury 18 Operational Training Unit. Ukończył kurs pilotażu wstępnego w 1941 roku, jednak z uwagi na zachorowanie na grypę, zrezygnował z dalszego szkolenia w zakresie pilotażu. Koncentrował się na ukończeniu kursu strzeleckiego, po którym ponownie przydzielono go do jednostki w Bramcote.

Podczas swojego szkolenia przeżył dramatyczny incydent — katastrofę samolotu Vickers Wellington, która miała miejsce 30 stycznia 1942 roku na wzgórzu Buckden Pike w hrabstwie Yorkshire. Był on jedynym ocalałym członkiem sześcioosobowej załogi. Pomimo poważnych obrażeń, w tym złamanej nogi, podjął próbę ratowania kolegi, sierżanta Jana Sadowskiego, niestety bezskutecznie. Za odwagę i poświęcenie, jakie wykazał w tej sytuacji, został odznaczony Medalem Imperium Brytyjskiego.

Po zakończeniu rekonwalescencji powrócił do służby w 18 OTU, tym razem przydzielony do nowego dowództwa pod porucznik Bolesławem Peszkowskim. W nocy z 3 na 4 czerwca 1942 roku wziął udział w spektakularnej operacji znanej jako „nalot tysiąca bombowców” na Bremę. Po ukończeniu szkolenia, jego załoga została przydzielona do 301 dywizjonu bombowego Ziemi Pomorskiej. W swoim debiutanckim locie bojowym, nocy 21/22 lipca 1942, samolot Józefa został zestrzelony nad Duisburgiem, a on jako jedyny z załogi przetrwał. Po wylądowaniu na spadochronie, mimo odniesionych ran, próbował dostać się w kierunku granicy holenderskiej, lecz został aresztowany i osadzony w obozie jenieckim Dulag Luft w Oberursel, skąd przewieziono go do Stalagu VIII B w Łambinowicach.

W czasie uwięzienia zgłosił chęć pracy w kopalniach, widząc w tym potencjalną szansę na ucieczkę. Podejmował dwie nieudane próby ucieczki, ale za każdym razem był łapany i wracano go z powrotem do obozu. Ostatecznie, w lutym 1945 roku, wraz z grupą innych więźniów został ewakuowany na zachód. 16 kwietnia 1945 roku, w Ditfurt, został ostatecznie uwolniony przez wojska amerykańskie.

Po tym niezwykle dramatycznym okresie w swoim życiu, Fuśniak wrócił do Anglii, gdzie wznowił swoją nieprzerwaną służbę w lotnictwie. Ukończył ją w 1948 roku, osiągając stopień sierżanta oraz angielskiego Warrant Officera. Pracował w branży projektowania elektrowni parowych, wodnych oraz atomowych, uzyskując tytuł inżyniera mechanika w 1960 roku. Został członkiem brytyjskiego Związku Inżynierów Mechaników w 1969 roku. W 1973 roku, dzięki jego zapałowi, na Buckden Pike wzniesiono pomnik upamiętniający poległych podczas wspomnianej katastrofy polskich lotników. Przez wiele lat mieszkał w Bexleyheath, gdzie kontynuował swoje życie po wojnie.

---

Oceń: Józef Fuśniak

---