Julian Krzewiński

---

Życiorys

Julian Krzewiński przyszedł na świat w rodzinie utalentowanego kompozytora Piotra Maszyńskiego. Jego rodzina była artystycznie usposobiona; brat Mariusz zyskał uznanie jako aktor, podczas gdy jego siostry, Stanisława oraz Halina, były malarkami. Krzewiński kontynuował swoje nauki na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego, gdzie m.in. jego wykładowczynią była znana Gabriela Zapolska.

Po zakończeniu studiów, Julian udał się do Brazylii, gdzie przez krótki czas pracował jako artysta cyrkowy. Jednak szybko powrócił do Polski, gdzie zyskał angaż w lwowskiej operetce. Od 1909 roku osiedlił się w Warszawie, występując w Teatrze Nowości. Jego występy przyniosły mu niespodziewany sukces, co umożliwiło mu zdobycie statusu jednego z czołowych śpiewaków w stolicy. Kontynuował swoją karierę, występując również w Teatrze Wielkim. Od 1912 roku Krzewiński był aktorem w teatrze Bagatela, a rok później zaprezentował swoje umiejętności w rewiowym teatrze „Argus”. Dodatkowo, występował w takich teatrach jak: „Reduta”, Teatr Mały, Teatr Letni, Teatr Polski, „Wesoły Wieczór” oraz „Małe Qui Pro Quo”.

W 1911 roku zadebiutował w filmie, odtwarzając rolę w produkcji Skandal z ulicy Szopena. W tym samym roku wystąpił również w dwóch innych filmach, Koszu primadonny oraz Dniu kwiatka. Jego dorobek filmowy obejmował ponad trzydzieści produkcji. Wraz z Antonim Fertnerem oraz Wincentym Rapackim w 1911 roku założył spółkę filmową, co było kolejnym krokiem w jego twórczej karierze.

Pierwsza operetka Krzewińskiego powstała w 1913 roku, jednak gra aktorska była zaledwie jednym z aspektów jego działalności artystycznej. Julian Krzewiński był przede wszystkim uzdolnionym pisarzem, tworzącym liczne scenariusze, libretta oraz piosenki. Do jego najsłynniejszych utworów należały takie przeboje jak Bal na Gnojnej, Bal u starego Joska, Już młodość uleciała! oraz Piosenka Caton. Interesującym faktem jest również to, że ułożył polski tekst do znanego walca Johanna Straussa syna, Nad pięknym modrym Dunajem.

Jego bliskim współpracownikiem był Leopold Brodziński. Krzewiński pełnił także rolę reżysera teatralnego i był autorem ponad 20 powieści oraz książek dla dzieci. Szczególnie znaczącym dziełem pozostał jego współautorski scenariusz operetki filmowej Każdemu wolno kochać. Z okazji jubileuszu trzydziestolecia pracy artystycznej, obchodził on ten ważny moment 21 października 1933 roku.

W trakcie wojny polsko-bolszewickiej pełnił służbę żołnierską w 54 pułku piechoty, gdzie brał aktywny udział w organizowaniu ponad 500 przedstawień dla żołnierzy. Za swoje zasługi został odznaczony Krzyżem Walecznych. Warto zaznaczyć, że był on żołnierzem, który uczestniczył w obu wojnach światowych; podczas II wojny światowej jego zatrudnienie obejmowało pracę kelnera.

Julian Krzewiński zmarł 4 marca 1943 roku i został pochowany na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 320-4-14).

Spektakle teatralne

Aktor

Julian Krzewiński ma na swoim koncie wiele znaczących ról, które zyskały uznanie wśród widzów i krytyków. W Teatrze Wielkim w Warszawie zadebiutował w 1909 roku, występując w „Weselu Figara”. Ten występ zapoczątkował jego bogatą karierę aktorską.

W 1909 roku zagrał także w przedstawieniu zatytułowanym „Hrabia Luxemburg” w Teatrze Nowości. Następnie, w latach 1911 do 1913, występował w serii spektakli takich jak „Cnotliwa Zuzanna”, „Piękna Rizetta”, „Życie paryskie”, „Gri–Gri” oraz „Ewa”. Te dramaty pozwoliły mu na przedstawienie różnorodnych ról i rozwijanie swojego talentu teatralnego.

W 1915 roku brał udział w m.in. „Florabella”, „Baron Kimmel” oraz „Domku trzech dziewcząt”. W kolejnych latach kontynuował swoją karierę, występując w takich przedstawieniach jak „Królowa kinematografu” (1920), „Ostatni walc” (1921), „Biały mazur” (1921) i „Marica” (1924). Krzewiński zyskał reputację aktora wszechstronnego, mogącego występować w różnych gatunkach teatralnych.

Jego kariera trwała przez wiele dekad, obejmując również występy w „Orbłowej” (1924), „Paryżance” (1926) i „Targ na dziewczęta” (1927). Wśród ostatnich jego ról wyróżnić można „Bal w operze” (1931) oraz „Domek z kart” (1934), gdzie pojawił się w Teatrze Letnim, a także „Szczęśliwy pech” (1935) i „Jadzia wdowa” (1937) w Teatrze Polskim.

Scenarzysta

Wśród jego osiągnięć znajduje się również praca scenarzysty. Krzewiński wpisał się na karty historii jako twórca „Maharadża w Warszawie” oraz „Major ułanów”. Te dzieła przyczyniły się do wzbogacenia polskiego repertuaru teatralnego, a jego wkład w sztukę stanowił ważną część kultury teatralnej tamtych czasów.

Filmografia

Julian Krzewiński pozostawił po sobie bogaty dorobek filmowy, który obejmuje wiele znaczących tytułów. Jego kariera w przemyśle filmowym rozpoczęła się w pierwszej dekadzie XX wieku i obejmuje różnorodne gatunki oraz role.

• 1911 – skandal na ulicy Szopena,
• 1911 – dzień kwiatka,
• 1916 – wściekły rywal,
• 1922 – kizia – mizia,
• 1924 – miodowe miesiące z przeszkodami,
• 1926 – czerwony błazen,
• 1928 – przeznaczenie,
• 1928 – pan tadeusz,
• 1929 – policmajster tagiejew,
• 1929 – mocny człowiek,
• 1932 – rycerze mroku,
• 1932 – pałac na kółkach,
• 1932 – rok 1914,
• 1933 – każdemu wolno kochać,
• 1933 – zabawka,
• 1934 – co mój mąż robi w nocy…,
• 1935 – panienka z poste restante,
• 1936 – ada! to nie wypada!,
• 1936 – róża jako chłop,
• 1936 – pan twardowski (niewymieniony w czołówce),
• 1936 – tajemnica panny brinx jako portier w hotelu,
• 1936 – jadzia,
• 1937 – piętro wyżej jako dyrektor polskiego radia,
• 1937 – płomienne serca,
• 1937 – znachor jako prezes sądu,
• 1937 – dorożkarz nr 13 jako wuj krystyny,
• 1938 – szczęśliwa trzynastka jako profesor buńczykiewicz,
• 1938 – robert i bertrand jako lokaj,
• 1938 – kościuszko pod racławicami jako wuj hanki, andrzej,
• 1938 – wrzos jako jan,
• 1939 – biały murzyn jako sąsiad lipskich, adorator hrabiny,
• 1939 – kłamstwo krystyny jako lokaj marleckich,
• 1939 – doktór murek jako ojciec niry.

W jego filmografii znaleźć można zarówno komedie, dramaty, jak i filmy muzyczne, co świadczy o jego wszechstronnych umiejętnościach aktorskich i różnorodności ról. Dzieła te nie tylko dostarczały rozrywki, ale również często podejmowały ważne wątki społeczne i obyczajowe, odzwierciedlając realia ówczesnej Polski.

Dyskografia

– 1910 roku – nagrania wykonane przez Juliana Krzewińskiego oraz Józefa Redo, artystów Teatrów Rządowych, wydane przez Syrena Rekord (SGR 9823–9826),

– 1912 roku – współpraca z Marianem Domosławskim oraz Wincentym Rapackim (synem), również w ramach wystąpień artystycznych Teatrów Rządowych, wydane przez Syrena Rekord (SGR 12691–12717).

---

Oceń: Julian Krzewiński

---