Piotr Maszyński to niezwykle interesująca postać w polskiej kulturze muzycznej, urodzony 31 lipca 1855 roku w Warszawie. Jego życie i twórczość odzwierciedlają bogatą historię muzyki w Polsce oraz jej ewolucję w czasach zawirowań politycznych i kulturowych.
Maszyński zmarł 1 sierpnia 1934 roku w tym samym mieście, które było świadkiem jego artystycznego dorobku. Był nie tylko kompozytorem, ale także utalentowanym dyrygentem oraz pedagogiem.
Warto dodać, że poza działalnością kompozytorską, miał także znaczący wkład jako tłumacz publikacji muzycznych z języka niemieckiego, co przyczyniło się do szerzenia wiedzy oraz dostępności muzyki w Polsce. Jego osiągnięcia w tych dziedzinach pozostawiły trwały ślad w historii polskiej muzyki.
Życiorys
Piotr Maszyński był niezwykle utalentowanym polskim muzykiem, który swoje pierwsze kroki w sztuce muzycznej stawiał w warszawskim Instytucie Muzycznym, gdzie uczył się gry na fortepianie pod okiem Aleksandra Michałowskiego oraz harmonii u Gustawa Roguskiego. W latach 1876–1880 kształcił się pod przewodnictwem Zygmunta Noskowskiego w Konstancji w Szwajcarii, gdzie Noskowski pełnił funkcję dyrygenta chóru męskiego Towarzystwa Śpiewaczego „Bodan”. W tym samym czasie Maszyński rozpoczynał swoją karierę dyrygenta, działając jako zastępca swojego nauczyciela.
Po powrocie do Polski, Muzyczny talent Maszyńskiego znalazł swoje miejsce w Warszawskim Towarzystwie Muzycznym. Tam pełnił funkcję korepetytora chóru oraz prowadził klasę śpiewu chóralnego w szkole muzycznej działającej pod auspicjami Towarzystwa. W latach 1884–1886 był muzycznym sprawozdawcą dla „Gazety Polskiej”.
W 1886 roku Maszyński odegrał kluczową rolę w założeniu Warszawskiego Towarzystwa Śpiewaczego „Lutnia”, którego był głównym prowadzącym. W ramach tej organizacji powstały chóry męski i żeński, które prowadził aż do swojej śmierci. Pierwszy koncert zespołu odbył się 26 marca 1887 roku, w warszawskiej Sali Resursy Obywatelskiej. W późniejszych latach chór występował nie tylko w wielu polskich miastach, ale również w Pradze w 1911 roku. W pracy dyrygenckiej Maszyńskiemu pomagali Stanisław Niedzielski i Władysław Rzepko.
W odpowiedzi na rosnący ruch chóralny w Polsce, Maszyński doprowadził do publikacji w latach 1888–1905 aż sześciu zeszytów z kompozycjami chóralnymi, które obejmowały utwory polskich oraz zagranicznych autorów, a ich tytuł brzmiał Lutnia.
Oprócz działalności w „Lutni”, Piotr Maszyński był również wykładowcą w Instytucie Muzycznym w Warszawie. W latach 1892–1915 prowadził tam zajęcia z gry na fortepianie, a także śpiewu chóralnego w latach 1901–1929 oraz naukę solfeżu od 1905 do 1915 roku. Swoje umiejętności dyrygenckie rozwijał, pełniąc funkcję dyrygenta chóru w Katedrze św. Jana w latach 1893–1915.
Maszyński działał także jako kierownik Szkoły Chórów dla warszawskich teatrów w latach 1893–1895 oraz 1898–1901, a od 1921 roku był kierownikiem artystycznym i dyrygentem w chórze mieszanym Akademickiego Koła Muzycznego, który sam założył. Warto dodać, że napisał polski tekst do znanej kolędy pt. Cicha noc i był członkiem honorowym 32 różnych stowarzyszeń i instytucji muzycznych.
Piotr Maszyński spoczywa na Starych Powązkach w Warszawie (23-III-25/26). W dzielnicy Śródmieście jego pamięć honoruje ulica nosząca jego imię.
Odznaczenia i nagrody
Piotr Maszyński, wybitny przedstawiciel kultury, otrzymał szereg prestiżowych odznaczeń oraz nagród, które potwierdzają jego znakomite osiągnięcia w dziedzinie sztuki i edukacji.
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski, przyznany 2 maja 1923 roku,
- Nagroda Ministra Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego, otrzymana w 1934 roku,
- Nagroda m.st. Warszawy, przyznana w 1930 roku,
- Tytuł honorowego profesora Konserwatorium Warszawskiego, nadany również w 1930 roku.
Publikacje
Piotr Maszyński, zasłużony twórca w dziedzinie muzyki, ma na swoim koncie kilka istotnych publikacji, które znacząco wpłynęły na rozwój edukacji muzycznej w Polsce. Wśród jego dzieł znajdują się:
- Początki śpiewu. Podręcznik do nauki śpiewu zbiorowego (Warszawa, 1906),
- Ćwiczenia wstępne do nauki szkolnej śpiewu zbiorowego (Warszawa, 1916),
- Polski śpiewnik szkolny – 5 części (Warszawa, 1916–1928).
Przypisy
- Cmentarz Stare Powązki: PIOTR MASZYŃSKI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 14.01.2020 r.]
- Informacja na stronie Dzielnicy Warszawa-Śródmieście (stan na 01.10.2012 r.)
- Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924. Warszawa: Prezydium Rady Ministrów, 1926 r., s. 27.
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Marcin Jarnuszkiewicz | Jerzy Krasowski (aktor) | Tadeusz Boy-Żeleński | Eugeniusz Chruścicki | Krystyna Pac-Gajewska | Janusz Kondratowicz | Jerzy Kreczmar | Mirosław Piotrowski (grafik) | Józef Chwedczuk | Róża Etkin | Aleksander Wat | Edyta Bartosiewicz | Beatrycze Łukaszewska | Krystyna Nyc-Wronko | Krzysztof Szuster | Ryszard Makowski | Adolf Bożyński | Wacław Nowakowski (aktor) | Janusz Sosnowski | Tomasz TurczynowiczOceń: Piotr Maszyński