Andrzej Mularczyk

---

Życiorys

Andrzej Mularczyk zadebiutował literacko w konspiracyjnym piśmie „Dźwigary”, które opublikowało jego utwór anonimowo w 1943 roku. Po zakończeniu II wojny światowej kontynuował edukację w Gimnazjum im. Tadeusza Reytana w Warszawie, a w 1949 roku rozpoczął swoją karierę dziennikarską, równocześnie studiując na Uniwersytecie Warszawskim. Ukończył te studia w 1955 roku, a w tym samym czasie wstąpił do Związku Literatów Polskich.

W latach 1948–1955 był aktywnym członkiem Związku Młodzieży Polskiej (ZMP). W 1953 roku nawiązał współpracę z Polskim Radiem, a dwa lata później podjął pracę na stałe w tej instytucji. Tam pełnił rolę reportera oraz publicysty dla tygodnika „Świat”. Jego kariera filmowa również nabrała tempa: w 1964 roku został członkiem Stowarzyszenia Filmowców Polskich, a w latach 1970–1977 pracował jako kierownik literacki w Zespole Filmowym Iluzjon.

Członkostwo w Stowarzyszeniu Pisarzy Polskich oraz Polskiej Akademii Filmowej podkreśla jego znaczenie w polskiej kulturze. Mularczyk był autorem około 40 filmów opartych na jego scenariuszach, w tym znanych produkcji takich jak trylogia Sami swoi, Nie ma mocnych oraz Kochaj albo rzuć. Tworzył także serial telewizyjny Dom. Jednym z jego ważnych osiągnięć było współtworzenie scenariusza do filmu Katyń w reżyserii Andrzeja Wajdy, a także napisanie książki Post mortem: Katyń – opowieść filmowa, która odnosi się do tragedii katyńskiej. Pod pseudonimem Andrzej Jurek wspólnie z Jerzym Janickim stworzył scenariusz do filmu Liczą na wasze grzechy.

Andrzej Mularczyk był synem legionisty Józefa Mularczyka oraz bratem znanego pisarza Romana Bratnego. Po jego śmierci, 28 czerwca 2024 roku, został pochowany na cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie, w kwaterze II B 24, rząd 6, grób 7.

Antologia

W 2006 roku miała miejsce premiera tekstowej antologii, która zawierała scenariusze słuchowisk autorstwa Andrzeja Mularczyka. Publikacja ukazała się z inicjatywy toruńskiego Wydawnictwa Adam Marszałek i nosi tytuł Cicho, szeptem i na ucho. To pierwsza część serii Słuchowiska Polskiego Radia. Zbiór ten obejmował unikalne teksty piętnastu słuchowisk, które były emitowane na antenie Polskiego Radia w latach 1981–2005, a ich produkcją zajmował się Teatr Polskiego Radia.

W skład antologii weszły między innymi:

• Z głębokości wód,
• W każdą pierwszą niedzielę,
• Goryl, czyli ostatnie zadanie,
• Dom na kościach, czyli do zobaczenia nasza nadziejo,
• Cyrk odjechał, lwy zostały,
• Oszołom,
• Solo na trąbkę,
• Wolny pies Iwan,
• Ta piękna, co zeszła na psy,
• Radosna orkiestra wiecznego spoczynku,
• Drugi brzeg, czyli pan młody w żałobie,
• Bolero,
• Cicho, szeptem i na ucho,
• Koniec świata jest co dzień,
• Happening, czyli nocna komedia z karawanem w tle.

Filmografia (scenariusz)

Andrzej Mularczyk, znany polski scenarzysta, ma na swoim koncie wiele istotnych dzieł filmowych. Poniżej przedstawiamy szczegółową listę jego najważniejszych scenariuszy.

• 1958: Miasteczko,
• 1964: Przerwany lot,
• 1966: Ktokolwiek wie…,
• 1967: Sami swoi,
• 1967: Julia, Anna, Genowefa…,
• 1971: Jeszcze słychać śpiew. I rżenie koni…,
• 1971: Na przełaj,
• 1973: Sobie król,
• 1973: Droga,
• 1974: Nie ma mocnych,
• 1974: Cień tamtej wiosny,
• 1974: Głowy pełne gwiazd,
• 1975: Niespotykanie spokojny człowiek,
• 1976: Ostatnie takie trio,
• 1977: Kochaj albo rzuć,
• 1978: Rodzina Połanieckich,
• 1978: Wielki podryw,
• 1980: Dom,
• 1982: Wyjście awaryjne,
• 1982: Jest mi lekko,
• 1983: Marynia,
• 1986: Rykowisko,
• 1988: Pięć minut przed gwizdkiem,
• 1988: Cesarskie cięcie,
• 1989: Goryl, czyli ostatnie zadanie…,
• 1994: Jest jak jest,
• 1999: Wrota Europy,
• 2004: Cudownie ocalony,
• 2007: Katyń (z Andrzejem Wajdą),
• 2010: Blondynka,
• 2016: Powidoki,
• 2024: Sami swoi. Początek.

Ta różnorodna filmografia świadczy o wyjątkowym talencie Mularczyka i jego wkładzie w polskie kino.

Publikacje książkowe

Andrzej Mularczyk, znany polski autor, ma na swoim koncie wiele książek, które pozostawiły niezatarte ślady w polskiej literaturze. Oto niektóre z jego istotnych publikacji:

• Towarzysze z Dąbrowy (współautor: Jerzy Janicki, 1953),
• Karuzela (1954),
• Gwiazdy w kałużach (1957),
• Metryki do wglądu (współautor: Krzysztof Kąkolewski, 1963),
• Sami swoi (1967),
• Co się komu śni (1968),
• Jeszcze słychać śpiew i rżenie koni. Opowieści filmowe (1971),
• Nie ma mocnych (1974),
• To co zdarzy się jutro (1975),
• Musisz to wypić do dna (1976),
• Niespotykanie spokojny człowiek (1977),
• Kwiaty z pierza (1978),
• Świeży zapach dzikiej mięty (1979),
• Wielki podryw (1979),
• Czyim ja żyłem życiem (1983),
• Cudownie ocalony (1989),
• Drzazga (1989),
• Siostra. Historia pewnej zbrodni (1990),
• Śmietnik Pana Boga (1993),
• Kochaj albo rzuć (1994),
• Polskie miłości (1998),
• Dom. Opowieść filmowa (współautor: Jerzy Janicki, 1998),
• Cicho, szeptem i na ucho (2006),
• Polskie miłości i pięć nowych opowieści (2006),
• Post mortem. Katyń. Opowieść filmowa (2007),
• Każdy żyje jak umie (2011),
• Ścieżka (2015),
• Co się komu śni i inne historie (2015).

Eksplorując jego twórczość, można dostrzec różnorodność tematów i stylów, które charakteryzują Mularczyka jako wszechstronnego pisarza i scenarzystę. Jego dzieła odzwierciedlają nie tylko czas, w którym żył, ale także bogate życie społeczne i kulturalne Polski.

Odznaczenia i wyróżnienia

Andrzej Mularczyk, znany z bogatej twórczości, został uhonorowany różnorodnymi odznaczeniami i wyróżnieniami w ciągu swojej kariery artystycznej. Poniżej przedstawiamy listę najważniejszych nagród, które otrzymał:

• 1975 – Złoty Krzyż Zasługi,
• 1975 – Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury”,
• 1975 – Medal Komisji Edukacji Narodowej,
• 1988 – Nagroda I stopnia Ministra Obrony Narodowej w dziedzinie literatury,
• 1989 – Prix Italia w kategorii fikcja za scenariusz słuchowiska radiowego Z głębokości wód,
• 1996 – Prix Italia w kategorii fikcja za scenariusz słuchowiska radiowego Cyrk odjechał, lwy zostały,
• 1996 – Nagroda główna Ostankino Prize ’96 za Balkon przy głównej ulicy,
• 1996 – Honorowy Wielki Splendor,
• 2001 – Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (za wybitne zasługi w pracy artystycznej),
• 2001 – Super Wiktor za całokształt twórczości,
• 2005 – Diamentowy Mikrofon (za wszechstronną twórczość radiową, szczególnie w dziedzinie dramaturgii oraz za współtworzenie przez 45 lat wyjątkowej powieści radiowej „W Jezioranach”),
• 2010 – Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”,
• 2011 – Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (za wybitne zasługi dla Polskiego Radia).

---

Oceń: Andrzej Mularczyk

---