Józef Ryszkiewicz (syn)


Józef Ryszkiewicz, znany również pod pseudonimem „Świrysz”, urodził się 15 maja 1888 roku w Warszawie. Był nie tylko rotmistrzem w Wojsku Polskim, ale także znaczącą postacią w polskiej kulturze jako malarz batalista. Przez swoje życie związał się z wieloma wydarzeniami znaczącymi dla II Rzeczypospolitej.

Niestety, zmarł w 1942 roku, co oznacza, że jego działalność twórcza oraz wojskowa miała miejsce w burzliwych czasach, które na zawsze zmieniły Polskę. Jego artystyczna pasja oraz zaangażowanie w sprawy narodowe pozostawiły trwały ślad w historii Polski i jej sztuki.

Życiorys

Józef Ryszkiewicz był synem znanego artysty malarza Józefa Ryszkiewicza, który w znacznym stopniu wpłynął na jego rozwój artystyczny. Artysta nauczył go tajników malarstwa, co przygotowało go do dalszej kariery w dziedzinie sztuki.

3 września 1914 roku wstąpił do Legionów Polskich, gdzie został przydzielony do IV plutonu 2 szwadronu ułanów. Niestety, 10 listopada 1914 roku podczas patrolu w rejonie Zielonej, koło Pasiecznej, został ciężko ranny w pierś oraz rękę. Jego życie uratowała klacz o imieniu Vera, która, mimo że sama była ranna w nogę, przeprowadziła go przez rwącą górską rzekę do obozowiska, ratując go tym samym przed śmiercią z wykrwawienia.

Po długiej kuracji medycznej, Józef Ryszkiewicz wrócił do zdrowia, choć niestety doznał niedowładu ręki, co uniemożliwiło mu powrót na front. Zamiast tego, został skierowany do placówki w Piotrkowie Trybunalskim jako oficer werbunkowy w służbie Naczelnego Komitetu Narodowego. W dniu 12 września 1916 roku awansował na stopień chorążego w kawalerii. Od sierpnia 1917 roku służył w Głównym Urzędzie Zaciągowym w Warszawie, a od listopada tegoż roku w Krajowym Inspektoracie Zaciągu.

W okresie od listopada 1918 roku do 30 czerwca 1922 roku pełnił funkcję adiutanta osobistego gen. Kazimierza Sosnkowskiego. Jego oddziałem macierzystym był 2 pułk Szwoleżerów Rokitniańskich. W uznaniu jego zasług, generał Sosnkowski publicznie podziękował mu, co zostało opublikowane na łamach „Polski Zbrojnej”. 27 sierpnia 1920 roku został zatwierdzony na stopień rotmistrza w kawalerii, a 3 maja 1922 roku został zweryfikowany w tym samym stopniu, uzyskując 77. lokatę w korpusie oficerów jazdy. Na własną prośbę, motywowaną złym stanem zdrowia, od 1 lipca 1922 roku został przeniesiony w stan nieczynny na okres trzech lat, a w 1925 roku został przeznaczony do rezerwy.

W tym samym roku, zainspirowany przez ojca, wstąpił do ugrupowania artystów plastyków Zespół. Tworzył głównie sceny batalistyczne i przedstawiał swoje prace w Zachęcie. Brał również udział w wystawie „Łowiectwo w Sztuce Polskiej”, która odbyła się w tej galerii. W 1939 roku był jednym z artystów prezentujących swoje dzieła na Wystawie Polskiego Malarstwa Batalistycznego organizowanej przez Instytut Propagandy Sztuki.

Niestety, Józef Ryszkiewicz zginął w 1942 roku, pozostawiając po sobie trwały ślad w historii polskiej sztuki.

Ordery i odznaczenia

Ryszkiewicz posiada na swoim koncie szereg ważnych odznaczeń i wyróżnień, które przyznano mu za jego zasługi.

  • Krzyż Niepodległości, przyznany 23 grudnia 1933 roku,
  • Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski, nadany 27 listopada 1929 roku,
  • Krzyż Walecznych, który otrzymał trzykrotnie, pierwszy raz 12 lipca 1921 roku,
  • Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921,
  • Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości,
  • Krzyż Pamiątkowy 70-lecia Powstania Styczniowego,
  • Krzyż Komandorski Orderu Korony Rumunii, nadany przez Rumunię,
  • Krzyż Oficerski Orderu Legii Honorowej, przyznany przez Francję,
  • Medal Zwycięstwa (Médaille Interalliée).

Przypisy

  1. Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest?. Wyd. II popr. Warszawa: Główna Księgarnia Wojskowa, 1938, s. 643.
  2. M.P. z 1934 r. nr 6, poz. 12 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
  3. M.P. z 1929 r. nr 274, poz. 630 „za zasługi na polu pracy niepodległościowej”.
  4. Rocznik Oficerski 1924, s. 601.
  5. Rocznik Oficerski 1923, s. 678.
  6. Dz. Pers. MSWojsk. Nr 23 z 29.07.1922 r., s. 566.
  7. Lista starszeństwa 1922, s. 160.
  8. Dz. Pers. MSWojsk. Nr 33 z 01.09.1920 r., s. 797.
  9. Dz. Pers. MSWojsk. Nr 29 z 23.07.1921 r., s. 1205 „za męstwo i osobistą odwagę okazane w walce z nieprzyjacielem w obronie Ojczyzny”.
  10. Rotmistrz J. Ryszkiewicz. „Polska Zbrojna”. 175, s. 3, 02.07.1922 r. Warszawa.
  11. Lista starszeństwa 1917, s. 44.

Oceń: Józef Ryszkiewicz (syn)

Średnia ocena:4.98 Liczba ocen:19