Zygmunt Karaffa-Kraeuterkraft, znany również jako Kreuterkraft lub Krajtenkraft, był niezwykle cenną postacią w historii polskiej technologii komunikacyjnej. Urodził się 15 kwietnia 1892 roku w Warszawie, a swoje życie zakończył 4 kwietnia 1964 roku w Paryżu.
Pełnił on funkcję podpułkownika łączności w inżynierii Wojska Polskiego, a jego wkład w rozwój radiotechniki oraz krótkofalarstwa nadał nowy wymiar tym dziedzinom. Karaffa-Kraeuterkraft nie tylko wspierał innowacje techniczne, ale również aktywnie działał na rzecz popularyzacji nauki w Polsce.
Życiorys
Z pochodzenia Karaim, Zygmunt Karaffa-Kraeuterkraft urodził się w rodzinie Jakuba oraz Stanisławy z Korrmanów. Po zakończeniu edukacji w gimnazjum im. Michała Kreczmara w Warszawie, podjął studia we Francji, na uniwersytecie w Nancy oraz w Instytucie Elektrotechnicznym w Paryżu, gdzie uzyskał dyplom inżyniera elektrotechnika w 1915 roku. Był aktywnym członkiem Filarecji oraz Związku Strzeleckiego. Po ukończeniu studiów przez dwa lata uczył matematyki i fizyki w gimnazjum w Łodzi.
W momencie odzyskania przez Polskę niepodległości, dołączył do Wojska Polskiego jako urzędnik wojskowy. W latach 1922–1924 pracował w Szefostwie Łączności Dowództwa Okręgu Korpusu Nr IV w Łodzi. Zmiana rangi przez Naczelnego Wodza z dnia 9 marca 1922 roku podniosła jego stopień z X na VIII. W marcu 1924 roku objął obowiązki szefa łączności DOK IV, zastępując majora Józefa Rębskiego, który został odkomenderowany do Dowództwa Okręgu Korpusu Nr X w Przemyślu.
W tym samym okresie, od 1 marca 1924 roku, jego status zawodowy został podniesiony do majora z datą starszeństwa 1 grudnia 1920 roku oraz 2. lokatą w korpusie oficerów łączności. W 1924 roku przydzielono go do 1 pułku łączności w Warszawie. Do wiosny 1929 roku, pełnił służbę w Departamencie Inżynierii Ministerstwa Spraw Wojskowych, jednocześnie pozostając oficerem nadetatowym 1 Pułku Łączności. W dniu 23 stycznia 1929 roku, uzyskał awans na podpułkownika z datą starszeństwa 1 stycznia 1929 oraz 2. lokatą w korpusie oficerów łączności. Od kwietnia 1929 roku kierował Pułkiem Radiotelegraficznym w Warszawie, a 31 sierpnia 1934 roku przeszedł w stan spoczynku.
W tym roku, prezydent m. st. Warszawy, Marian Zyndram-Kościałkowski, powierzył mu stanowisko wicedyrektora tramwajów. Zyskał również reputację jako działacz radiowy i krótkofalarski. Był współautorem publikacji zatytułowanej Poradnik dla Radjoamatorów z 1927 roku. Został częścią grupy w Instytucie Radiotechnicznym, której celem było stworzenie ogólnopolskiej organizacji krótkofalarskiej, która doprowadziła do założenia Polskiego Związku Krótkofalowców. W latach 1932 i 1934 wybierany był na prezesa ZG PZK (SP1KK) oraz odegrał znaczącą rolę w Pierwszym Ogólnopolskim Zjeździe Krótkofalowców w Warszawie, gdzie wygłaszał odczyty dotyczące tematyki radiowej.
Pełnił także funkcję sekretarza generalnego Polskiego Radia. W latach 1935–1939 był prezesem Społecznego Zrzeszenia Inżynierów Rzeczypospolitej Polskiej. W październiku 1934 roku, podczas rządów Leona Kozłowskiego, jego nazwisko pojawiło się w prasie jako kandydat na następcę ministra poczt i telegrafów, Emila Kalińskiego. Do 1939 roku mieszkał przy ulicy Rozbrat 32 w Warszawie.
W obliczu wybuchu II wojny światowej, wspólnie z częścią zespołu Polskiego Radia, ewakuował się do Rumunii, następnie dotarł do Francji, gdzie zgłosił się do formującej się polskiej armii. Po klęsce Francji w 1940 roku rozpoczął tajną działalność w Polskiej Organizacji Walki o Niepodległość, działając od 1942 roku pod pseudonimem „Karaś”. Po wyzwoleniu Francji, pracował w Polskiej Misji Wojskowej w Paryżu oraz angażował się w działalność na rzecz Polonii francuskiej. Był członkiem Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Polskich we Francji.
Od 17 marca 1932 roku był mężem Ludwiki z Petrykiewiczów. Zmarł 4 kwietnia 1964 roku w Paryżu, a jego ostatnim miejscem spoczynku jest cmentarz Batignolles.
Ordery i odznaczenia
W dorobku Zygmunta Karaffa-Kraeuterkrafta znajduje się wiele prestigious odznaczeń, które świadczą o jego zaangażowaniu oraz zasługach dla kraju.
- Krzyż Niepodległości, przyznany 20 stycznia 1931 roku,
- Złoty Krzyż Zasługi z 1938 roku,
- Srebrny Krzyż Zasługi, wyróżniony 16 marca 1928 roku,
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921,
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości,
- Krzyż Komandorski Orderu Korony Rumunii, nadany przez władze Rumunii,
- Krzyż Wojenny z Gwiazdą, przyznany we Francji,
- Medal Ruchu Oporu, także z Francji.
Przypisy
- a b c d e Inż. płk. Zygmunt Karaffa-Kraeuterkraft (1892–1964) [online], spotc.pzk.org.pl [dostęp 19.05.2022 r.]
- a b c d e f Stanisław Łoza, Czy wiesz kto to jest?, Wydawnictwo Głównej Księgarni Wojskowej, Warszawa 1938, s. 322 [dostęp 19.05.2022 r.]
- Radioelektronicy polscy. sp2put.utp.edu.pl.
- Święto 1 Pułku Radiotelegraficznego w Warszawie. audiovis.nac.gov.pl, 29.06.1933 r. [dostęp 29.06.2015 r.]
- Programy radiofoniczne. „Gazeta Bydgoska”, s. 3, nr 152 z 07.07.1927 r.
- Ogólnopolski Zjazd Krótkofalowców. „Nowy Kurier”, s. 14, nr 178 z 03.08.1930 r.
- Kronika Radiowa. Z życia poznańskich krótkofalowców. „Tydzień Radiowy”, s. 355, nr 34 z 24.08.1930 r.
- Zygmunt Karaffa-Kreuterkraft. „Wschód”, s. 14, nr 22 z 30.08.1936 r.
- Kultura i sztuka. Delegacja polska na międzynarodowej konferencji radiowej w Paryżu. „Republika”, s. 8, nr 50 z 20.02.1936 r.
- Odznaczenia. „Życie Polityczne”, s. 4, nr 220 z 11.08.1938 r.
- Radio. Programy stacyj radiowych. „Głos Narodu”, s. 6, nr 173 z 01.07.1938 r.
- Radosna twórczość w magistracie. Zmiany i zapowiedzi zmian. „Nowiny Codzienne”, s. 3, nr 151 z 03.06.1934 r.
- Fakty i plotki na widowni politycznej. „Nowiny Codzienne”, s. 1, nr 281 z 09.10.1934 r.
- Dz. Pers. MSWojsk. Nr 14 z 22.12.1934 r., s. 284.
- Dz. Pers. MSWojsk. Nr 2 z 24.01.1929 r., s. 4.
- Dz. Pers. MSWojsk. Nr 9 z 27.04.1929 r., s. 124.
- Rocznik Oficerski 1924, s. 874, 885.
- Rocznik Oficerski 1928, s. 621, 628.
- Rocznik Oficerski 1932, s. 267, 762.
- Zmiany w armii. „Echo”, s. 2, nr 101 z 29.04.1929 r.
- M.P. z 1928 r. nr 65, poz. 89 „za zasługi na polu organizacji i administracji wojska”.
- M.P. z 1931 r. nr 18, poz. 31 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
- Dz. Pers. MSWojsk. Nr 6 z 18.03.1922 r., s. 230.
- Dz. Pers. MSWojsk. Nr 29 z 25.03.1924 r., s. 147.
- Dz. Pers. MSWojsk. Nr 30 z 27.03.1924 r., s. 149-158.
Pozostali ludzie w kategorii "Wojsko i służby mundurowe":
Witold Wolfram | Zygmunt Reliszko | Henryk Gorzechowski | Józef Hłasko (kapitan) | Helena Piszczatowska | Jerzy Zborowski | Józef Ryszkiewicz (syn) | Bronisław Kuczyński (oficer) | Krystyna Wańkowicz | Piotr Błazeusz | Zygmunt Witymir Bieńkowski | Konstanty Julian Ordon | Erazm Żmijewski | Wacław Denhoff-Czarnocki | Ryszard Boreński | Stanisław Sławiński (podpułkownik) | Jan Rybka | Bolesław Gładych | Włodzimierz Gołębiewski | Jerzy RossowskiOceń: Zygmunt Karaffa-Kraeuterkraft