Józef Prokopowicz, urodzony 11 listopada 1855 roku w Warszawie, to postać, która zapisała się w historii jako generał dywizji Wojska Polskiego. Jego życie i działalność militarną można z powodzeniem ukazać na tle zmieniającej się sytuacji politycznej i wojskowej Polski w tamtych czasach.
Prokopowicz zmarł 29 listopada 1931 roku w Warszawie, pozostawiając po sobie bogate dziedzictwo wojskowe oraz wspomnienia, które przypominają o jego wkładzie w historię kraju. Warto przyjrzeć się jego osiągnięciom oraz roli, jaką odegrał w formowaniu nowoczesnego wojska polskiego.
Życiorys
„Józef Prokopowicz był synem Wincentego, prawnika oraz redaktora, i Natalii z Klimkiewiczów. W 1872 roku, po ukończeniu III Gimnazjum w Warszawie, dołączył do Armii Imperium Rosyjskiego. Ukończył prestiżową szkołę junkrów kawalerii w Jelizawietgradzie oraz Oficerską Szkołę Kawalerii. Jego kariera wojskowa zyskała na znaczeniu podczas wojny rosyjsko-tureckiej w latach 1877-1878, gdzie odniósł liczne sukcesy. Wyróżnił się w czasie oblężenia Plewny, gdzie odniósł ciężkie rany.
W 1907 roku objął dowództwo 16 Irkuckiego Pułku Huzarów. Po pewnym okresie przeniesiony został w stan spoczynku i osiedlił się w Rydze. Jego kariera jednak nie zakończyła się na tym – 2 lipca 1914 roku został ponownie aktywowany. 1 września tego samego roku przejął dowództwo 59 Konnej Brygady Pospolitego Ruszenia.
Na koniec 1914 roku został powołany na stanowisko komendanta garnizonu w Carskim Siole, a wiosną 1915 roku powierzono mu dowództwo Samodzielnej Brygady Konnej. 29 listopada tegoż roku wyznaczono go na stanowisko dowódcy 2 Samodzielnej Nadbałtyckiej Brygady Konnej. Równocześnie pełnił funkcję dowódcy zachodniego odcinka frontu w Finlandii przez dwa lata. Dnia 14 stycznia 1918 roku, po odniesieniu ran, dostał się do niewoli fińskiej, jednak latem tegoż roku odzyskał wolność.
8 stycznia 1919 roku został przyjęty do Wojska Polskiego, z zatwierdzeniem swojego stopnia generała podporucznika, nadanego mu z datą 11 listopada 1911 roku, i przydzielono go do Rezerwy Oficerów. W lutym tegoż roku objął przewodnictwo Komisji Dochodzeniowej w Sekcji Marynarki Wojennej Ministerstwa Spraw Wojskowych, a w marcu został przewodniczącym Komisji Inspekcyjnej do Spraw Powiatowych Komend Uzupełnień w byłej Galicji.
Od sierpnia 1919 roku pełnił kolejno funkcje: przewodniczącego Komisji do Spraw Obozu Jeńców w Strzałkowie oraz dowódcy Okręgu Etapowego Wołkowysk i Okręgu Etapowego Mołodeczno. W lipcu 1920 roku został przeniesiony do Stacji Zbornej Oficerów w Warszawie. Z dniem 1 kwietnia 1921 roku znalazł się w stanie spoczynku, w stopniu generała podporucznika. 26 października 1923 roku został zatwierdzony przez Prezydenta RP Stanisława Wojciechowskiego w stopniu generała dywizji.
Józef Prokopowicz pierwszy raz zawarł związek małżeński z Barbarą Trejarow, z którą doczekał się czwórki dzieci. W 1924 roku, po śmierci Barbary, ożenił się z Marią Robertą Hausmann. Zmarł 29 listopada 1931 roku w Warszawie, a jego miejsce spoczynku znajduje się na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 30-1-9).
Awanse
Józef Prokopowicz osiągnął liczne awanse w swojej karierze wojskowej, które odzwierciedlają jego rozwój zawodowy i znaczenie w strukturach wojskowych.
- pułkownik – 1904,
- generał major – 11 listopada 1911,
- generał dywizji – 26 października 1923.
Przypisy
- Cmentarz Stare Powązki: JÓZEF PROKOPOWICZ, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 24.02.2020 r.]
- Zmarli. „Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”, s. 171, Nr 4 z 22.02.1932 r.
- Dziennik Personalny M.S.Wojsk. Nr 70 z 07.11.1923 r.
- Dekret L. 2514 z dnia 3.01.1921 w: Dziennik Personalny M.S.Wojsk. Nr 2 z 15.01.1921 r.
- Dziennik Rozkazów Wojskowych Nr 5 z 18.01.1919 r.
- Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924. Warszawa: Prezydium Rady Ministrów, 1926, s. 20.
Pozostali ludzie w kategorii "Wojsko i służby mundurowe":
Jerzy Wrzoskowicz | Jan Soszyński | Edmund Marynowski | Zygmunt Chmieleński | Andrzej Górnicki | Kazimierz Raszplewicz | Ignacy Radziejowski (powstaniec styczniowy) | Henryk Dutkiewicz (podpułkownik) | Teresa Suchecka-Nowak | Zofia Turowicz | Zygmunt Dzwonkowski | Zygmunt Sokołowski (1908–1953) | Marian Jankowski (major) | Alfons Vacqueret | Zbigniew Szostak | Ignacy Łempicki (powstaniec listopadowy) | Leon Wernic (oficer) | Czesław Żołędowski | Krystyna Wiśniewska-Szabelska | Stanisław Nakoniecznikoff-KlukowskiOceń: Józef Prokopowicz