Kazimierz Tomasz Raszplewicz był postacią o znacznym dorobku i skomplikowanej historii, której życie odzwierciedla losy wielu ludzi w Polsce w XX wieku. Urodził się 13 listopada 1901 roku w Warszawie, a zmarł 18 stycznia 1977 roku w Tankerton, w Wielkiej Brytanii.
Był on oficerem Wojska Polskiego w okresie II Rzeczypospolitej, a także w Polskich Siłach Zbrojnych. W szczególności pozostaje w pamięci jako aktywny członek Armii Krajowej, gdzie pełnił zaszczytną funkcję majora piechoty w służbie stałej. Wyróżniał się w swojej służbie jako cichociemny, co podkreśla jego odwagę i zaangażowanie w działania konspiracyjne w trakcie II wojny światowej.
Jego przydomki, takie jak „Tatar 2” i „Wichura 2”, świadczą o jego tajemniczej i heroicznej postawie w obliczu wyzwań, które niosła za sobą ta niepewna era historii.
Życiorys
Kazimierz Raszplewicz rozpoczął swoją edukację w szkole powszechnej znajdującej się w Mogielnicy, a następnie kontynuował naukę w gimnazjum oraz w miejskiej szkole rzemieślniczej w Kijowie. Po zakończeniu tej fazy kształcenia wrócił do Warszawy w roku 1919. Już 2 stycznia 1920 roku wstąpił do 1 zapasowej kompanii saperów 1 pułku saperów Legionów. W latach 1925–1927 zdobywał wiedzę w szkole oficerskiej, co zaowocowało przydziałem do 49 Huculskiego pułku strzelców, gdzie pełnił funkcję dowódcy plutonu, a później dowódcy kompanii.
W okresie 1932–1936 Raszplewicz służył w batalionie KOP „Dederkały”. Jego obowiązki obejmowały dowodzenie plutonem w kompanii odwodowej, następnie dowodzenie całą kompanią, dowodzenie odwodu granicznego oraz rolę adiutanta batalionu. Po roku 1936 objął stanowisko dowódcy 3 kompani 60 pułku piechoty wielkopolskiej.
W wrześniu 1939 roku wziął udział w walkach w wymienionym pułku, jednak już w październiku tegoż roku został wzięty do niewoli przez Armię Czerwoną w Stanisławowie. Jego los związany był z zesłaniem do wnętrza ZSRR, gdzie przebywał wraz z rodziną. Po podpisaniu układu Sikorski-Majski w październiku 1941 roku, wstąpił do Armii Andersa. Tam przydzielono mu funkcję adiutanta Ośrodka Zapasowego 6 Lwowskiej Dywizji Piechoty.
W dalszych latach odbył różnorodne kursy oraz pełnił szereg odpowiedzialnych ról, między innymi:
- szef oddziału III operacyjnego sztabu 10 Dywizji Piechoty (do kwietnia 1942 roku),
- oficer operacyjny 2 Brygady Strzelców Karpackich (od maja 1942 roku do listopada 1943 roku),
- dowódca szkoły podoficerskiej,
- dowódca kompanii dowodzenia 4 Brygady Strzelców Karpackich 3 Dywizji Strzelców Karpackich.
Na początku 1944 roku Raszplewicz przeszedł do Włoch, gdzie uczestniczył w przeszkoleniu w zakresie dywersji i złożył przysięgę 14 lutego 1944 roku. Przeprowadzenie akcji zrzutu miało miejsce w nocy, z 22 na 23 listopada 1944 roku, w ramach operacji „Kazik 1”, która była dowodzona przez mjra naw. Eugeniusza Arciuszkiewicza. Zrzut miał miejsce na placówkę odbiorczą „Wilga”, położoną 24 km na północny wschód od Nowego Targu, w okolicach Mogielicy, niedaleko miejscowości Szczawa. W oczekiwaniu na dalsze wytyczne znajdował się w dyspozycji 1 batalionu 1 pułku strzelców podhalańskich AK.
Po rozwiązaniu Armii Krajowej kontynuował swoje działania w organizacji NIE oraz w strukturach Delegatury Sił Zbrojnych na Kraj. W drugiej połowie 1945 roku, ze względu na zagrożenie ze strony NKWD, zdołał przedostać się do strefy amerykańskiej w Austrii, a później do Włoch. Tam zameldował się w dowództwie 2 Korpusu Polskiego, gdzie służył aż do demobilizacji.
Po zakończeniu służby wojskowej osiedlił się w Wielkiej Brytanii, gdzie spędził resztę swojego życia aż do śmierci.
Awanse
W ciągu swojej kariery Kazimierz Raszplewicz zaliczył szereg awansów wojskowych, które odzwierciedlają jego rozwój i osiągnięcia w służbie. W szczególności warto wymienić następujące stopnie:
- podporucznik – ze starszeństwem z dniem 15 sierpnia 1927 roku,
- porucznik – ze starszeństwem z dniem 15 sierpnia 1929 roku,
- kapitan – ze starszeństwem z dniem 19 marca 1937 roku,
- major – 23 listopada 1944 roku.
Odznaczenia
Kazimierz Raszplewicz został uhonorowany wysokimi odznaczeniami, które świadczą o jego odwadze i poświęceniu w służbie dla kraju. Jego osiągnięcia w dziedzinie wojskowości są niezwykle imponujące.
- krzyż srebrny Orderu Virtuti Militari,
- krzyż Walecznych – czterokrotnie.
Życie rodzinne
Kazimierz Raszplewicz był potomkiem Walentego, który pracował w fabryce Gerlach, oraz Apolonii z domu Riemer. Poślubił Władysławę Darczuk, z którą doczekał się syna Zygmunta, urodzonego w 1937 roku. Władysława Raszplewicz zmarła około 1940 roku w ZSRR, a ich synek został ujęty przez NKWD.
W 1952 roku Kazimierz ponownie zawarł małżeństwo, tym razem z Doris M. Payne, która żyła w latach 1904–1967. W kontekście rodziny, istotne jest również wspomnienie o jego bracie, st. posterunkowym Stefanie Raszplewiczu, którego nazwisko pojawia się na Ukraińskiej Liście Katyńskiej. Interesujący jest także fakt, że nazwisko Władysławy Raszplewicz widnieje na tej samej liście, chociaż nie ma pewności, czy dotyczy to żony Kazimierza.
Przypisy
- Tochman 2011 ↓, s. 184.
- Tochman 2011 ↓, s. 183.
- Tucholski 1984b ↓, s. 261.
Pozostali ludzie w kategorii "Wojsko i służby mundurowe":
Ignacy Radziejowski (powstaniec styczniowy) | Henryk Dutkiewicz (podpułkownik) | Teresa Suchecka-Nowak | Zofia Turowicz | Ryszard Klimaszewski | Feliks Charlak | Kazimierz Pułaski | Roman Sadlik | Eustazy Borkowski | Kazimierz Szrajer | Andrzej Górnicki | Zygmunt Chmieleński | Edmund Marynowski | Jan Soszyński | Jerzy Wrzoskowicz | Józef Prokopowicz | Zygmunt Dzwonkowski | Zygmunt Sokołowski (1908–1953) | Marian Jankowski (major) | Alfons VacqueretOceń: Kazimierz Raszplewicz