Jan Feliks Hiż, urodzony 6 marca 1784 roku w Warszawie, to postać zasługująca na szczególne wyróżnienie w historii Polski. Zmarł 25 stycznia 1831 roku, pozostawiając po sobie bogate dziedzictwo wojskowe oraz społeczne.
Był to nie tylko polski wojskowy, ale również uczestnik kampanii napoleońskich, co podkreśla jego zaangażowanie w kluczowe wydarzenia historyczne związane z tym okresem. W swoim dorobku miał zaszczyt pełnić funkcje porucznika oraz szefa batalionu w armii Księstwa Warszawskiego.
W późniejszym okresie służył jako podpułkownik piechoty w armii Królestwa Polskiego, co świadczy o jego awansie i uznaniu w strukturach wojskowych kraju. Dodatkowo, jako oficer powstania listopadowego, Hiż aktywnie uczestniczył w dążeniach do niepodległości Polski.
Warto również zaznaczyć, że Jan Hiż był masonem, co wpisuje go w szerszy kontekst kulturowy i społeczny swojej epoki. Jego życie i działalność stanowią nie tylko interesującą biografię, ale także przykład zaangażowania w sprawy narodowe.
Życiorys
Jan Hiż był znaczącą postacią w historii Polski, będąc synem Jana Augusta, generała-majora oraz pułkownika gwardii pieszej króla Stanisława Augusta, i Franciszki Gerault. Rodzina Hiżów miała liczne powiązania, a Jan miał rodzeństwo, do którego należały: Elżbieta, która wyszła za mąż za Jana Fechnera, Aleksander, dzierżawca dóbr Głębokie w powiecie radomskim, oraz Karol (1794–1854), który brał udział w kampanii rosyjskiej armii napoleońskiej w 1812 roku. W kręgu rodziny był też Józef (1799–1853), kapitan i topograf wojskowy, oraz jego cioteczny brat Ignacy Łempicki.
W grudniu 1806 roku Jan Hiż rozpoczął swoją karierę wojskową jako podporucznik w 2. pułku piechoty Księstwa Warszawskiego. W ciągu swojej służby brał udział w wielu kampaniach napoleońskich, w tym w zimowej kampanii 1806–1807, gdzie walczył pod Serockiem. W miarę upływu czasu, Jan awansował na kolejne stopnie: porucznika w kwietniu 1807, a następnie kapitana w maju 1809. Uczestniczył w bitwie pod Raszynem oraz w zdobyciu Zamościa, co dało mu zaszczyt otrzymania Krzyża Kawalerskiego Orderu Virtuti Militari.
W latach 1811-1812 był aktywnym członkiem loży wolnomularskiej Świątynia Izis, osiągając III stopień mistrza w rytu siedmiostopniowym. Uczestniczył w kampanii rosyjskiej w 1812 roku, gdzie w sierpniu brał udział w bitwie pod Smoleńskiem, gdzie został ranny. Jego odwaga została doceniona, za co otrzymał 22 sierpnia 1812 roku Krzyż Kawalerski Legii Honorowej. Wziął również udział w bitwach pod Tarutino oraz Berezyną, przyczyniając się do sukcesów swoich oddziałów.
W styczniu 1813 roku Jan Hiż otrzymał nominację na szefa batalionu 1. pułku piechoty Księstwa Warszawskiego. Jednak w trakcie ewakuacji oddziałów napoleońskich z Warszawy w lutym tego samego roku, musiał pozostać w stolicy z powodu ciężkiej choroby i ostatecznie trafił do niewoli rosyjskiej. Po powrocie do zdrowia, został zwolniony z wojska, lecz w lutym 1815 roku powrócił do służby po reorganizacji armii, przydzielając go do 2 Pułku Piechoty Liniowej w stopniu majora. W październiku 1820 roku awansował na podpułkownika, a w 1830 roku objął dowództwo nad pułkiem.
Po wybuchu powstania listopadowego, Jan Hiż dowodził 2 Pułkiem Piechoty Liniowej od 27 grudnia 1830 roku. Niestety, 25 stycznia 1831 roku, w tragicznych okolicznościach, popełnił samobójstwo, kończąc w ten sposób swoje tumultuous życie.
Odznaczenia
Jan Hiż zdobył szereg odznaczeń, które dokumentują jego zasługi i oddanie w służbie. Wśród najważniejszych wyróżnień znajdują się:
- krzyż kawalerski Orderu Virtuti Militari, przyznany w 1809 roku,
- krzyż kawalerski Legii Honorowej, otrzymany 22 sierpnia 1812 roku,
- znak honorowy „za dwadzieścia lat nieskazitelnej służby oficerskiej”, przyznany 24 maja 1830 roku.
Przypisy
- a b Hiż Jan. W: Robert Bielecki: Słownik biograficzny oficerów powstania listopadowego. Warszawa: 1995–1998.
- Tadeusz Łepkowski: Hiż Jan (1784–1831). W: Polski Słownik Biograficzny. T. IX. 1960–1961, s. 538.
- Stanisław Małachowski-Łempicki: Wykaz polskich lóż wolnomularskich oraz ich członków w latach 1738–1821. W: Archiwum Komisji Historycznej. T. XIV. Kraków: Polska Akademia Umiejętności, 1930, s. 213.
Pozostali ludzie w kategorii "Wojsko i służby mundurowe":
Zbigniew Czajkowski-Dębczyński | Janusz Gumuliński | Józef Adam Stanisław Mickiewicz | Witold Modelski | Jan Maksymilian Sokołowski | Jan Strusiński | Roman Witorzeniec | Włodzimierz Ludwig | Julian Opania | Jerzy Fonkowicz | Henryk Borucki | Stanisław Machowicz | Tadeusz Prauss | Witold Kirszenstein | Urszula Plenkiewicz | Piotr Abakanowicz | Stanisław Perko | Andrzej Malinowski (harcmistrz) | Władysław Chmielewski (rotmistrz) | Stefania Wojtulanis-KarpińskaOceń: Jan Hiż