Bolesław Orgelbrand był wybitnym inżynierem mechanikiem, któremu przyszło żyć w burzliwych czasach XX wieku. Urodził się 24 kwietnia 1884 roku w Warszawie, jednak swoją karierę zawodową związał z Poznaniem, gdzie osiągnął wiele sukcesów. Zmarł 13 października 1957 roku w Poznaniu, pozostawiając po sobie niezatarte ślady w polskim przemyśle.
W ciągu swojego życia, Orgelbrand zdobył uznanie jako specjalista w zakresie silników spalinowych, czego potwierdzeniem była jego praca w charakterze rektora Szkoły Inżynierskiej w Poznaniu. Działał na rzecz rozwoju edukacji technicznej w Polsce, a jego włożony trud przyniósł owoce w postaci licznych projektów i innowacji w dziedzinie inżynierii.
Był także profesorem na Politechnice Poznańskiej, gdzie wpływał na przyszłe pokolenia inżynierów, kształtując ich umiejętności i wiedzę. Jego osiągnięcia pozostają istotnym elementem polskiej historii inżynierii mechanicznej.
Życiorys
Bolesław Orgelbrand pochodził z rodzinnej tradycji polskich encyklopedystów, będąc synem Hipolita i Anny Wenstein, która była nauczycielką języków obcych. Jego dziadkiem był Samuel Orgelbrand. Po ukończeniu gimnazjum realnego w Warszawie w 1902 roku, Bolesław zdecydował się na kontynuację swojej edukacji na Politechnice Warszawskiej. Niestety, jego nauka została przerwana w 1905 roku na skutek udziału w demonstracjach, które domagały się wprowadzenia polskiego języka wykładowego. W wyniku tych wydarzeń wyjechał do Belgii, gdzie uzyskał dyplom inżyniera-mechanika z wyróżnieniem na politechnice w Gandawie w 1909 roku.
W okresie od 1909 do 1921 roku Orgelbrand zdobywał doświadczenie w przemyśle rosyjskim. Powrócił do Polski w 1922 roku, w niepodległym już kraju, przyjmując stanowisko konstruktora w warszawskiej Fabryce Silników „Perkun”. Jeszcze w tym samym roku przeniósł się do Poznania, gdzie podjął pracę w Zakładach H. Cegielski, pełniąc funkcję szefa biura technicznego oraz prowadził zajęcia w Państwowej Wyższej Szkole Budowy Maszyn i Elektrotechniki. W latach 1930–1936 był dyrektorem tej uczelni, przyczyniając się do jej rozwoju.
W 1936 roku objął stanowisko wizytatora szkół przemysłowych przy Ministerstwie Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego w Warszawie. W czasie II wojny światowej pozostał w stolicy, gdzie próbował przetrwać jako kierownik sklepu. Po powstaniu warszawskim wylądował w obozie pruszkowskim, a krótko po wojnie mieszkał w Częstochowie. W marcu 1945 roku powrócił do Poznania, gdzie ponownie rozpoczął pracę jako dyrektor Państwowej Wyższej Szkoły Budowy Maszyn i Elektrotechniki. Po utworzeniu Szkoły Inżynierskiej w Poznaniu rozpoczął rok akademicki 1945/46 jako pierwszy (i ostatni) rektor tej instytucji.
W 1954 roku Bolesław Orgelbrand został mianowany profesorem nadzwyczajnym, a w 1955 roku Szkoła Inżynierska przekształciła się w Politechnikę Poznańską, gdzie Orgelbrand pozostał profesorem. W 1956 roku objął kierownictwo katedry motoryzacji rolnictwa, wcześniej znanej jako katedra silników spalinowych, na Wydziale Mechanizacji Rolnictwa. Jego znaczący wkład w edukację zawarty został w podręczniku „O silnikach spalinowych”, wydanym w latach 1946, 1948 i 1957. Oprócz działalności dydaktycznej, angażował się także w różne organizacje społeczne i naukowe, będąc między innymi członkiem Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk.
Bolesław Orgelbrand był żonaty z Anną z Werlingów, z którą miał syna Tadeusza (1918–2002), architekta. Po śmierci, spoczął na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie, na kwaterze 230-6-22.
Ordery i odznaczenia
Bolesław Orgelbrand był osobą, która otrzymała szereg wyróżnień i nagród za swoje zasługi. Jego osiągnięcia są doceniane zarówno w kraju, jak i poza nim. Poniżej przedstawiamy listę jego odznaczeń:
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski, przyznany 30 września 1952 roku,
- Złoty Krzyż Zasługi, nadany dwukrotnie: pierwszy raz 11 listopada 1934 roku oraz drugi raz 31 sierpnia 1950 roku,
- Medal 10-lecia Polski Ludowej, otrzymany 24 lutego 1955 roku.
Przypisy
- Cmentarz Stare Powązki: HIPOLIT ORGELBRAND, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 31.01.2020 r.]
- M.P. z 1955 r. nr 103, poz. 1410 - Uchwała Rady Państwa nr 0/343 - na wniosek Ministra Szkolnictwa Wyższego.
- M.P. z 1952 r. nr 86, poz. 1353 „za zasługi położone w pracy naukowej i dydaktyczno-wychowawczej”.
- M.P. z 1950 r. nr 95, poz. 1203 „za zasługi położone w walce o pokój”.
- M.P. z 1934 r. nr 259, poz. 338 „za zasługi na polu pracy oświatowej, wychowawczej i społecznej”.
Pozostali ludzie w kategorii "Inżynieria i technologie":
Mieczysław Pożaryski | Jan Słyk | Jerzy Trybulski | Hanna Szmalenberg | Stanisław Henryk Rymaszewski | Edward Eber | Tadeusz Cholewicki | Marian Cichy | Wiesław Trąmpczyński | Marek Leykam | Józef Balicki | Marcin Weinfeld | Stanisław Żaryn (architekt) | Leon Karasiński | Antoni Garnuszewski | Jerzy Piskorz-Nałęcki | Jan Mizerski | Józef Hiż | Marek Maniecki | Piotr BrukalskiOceń: Bolesław Orgelbrand