Jerzy Trybulski to postać o nieprzeciętnym dorobku w historii polskiej informatyki. Urodził się 16 września 1928 roku w Warszawie, a swoje życie zakończył 23 kwietnia 1981 roku, również w stolicy Polski.
Był nie tylko inżynierem, ale także pionierem informatyki w naszym kraju. Jego wkład w rozwój technologii informacyjnych jest nieoceniony, a jego doświadczenie oraz innowacyjne podejście przyczyniły się do utworzenia Zakładów Elektroniki i Telekomunikacji (ZETO), gdzie pełnił rolę dyrektora pierwszego z zakładów.
Jerzy Trybulski był także współzałożycielem Polskiego Towarzystwa Informatycznego, co dowodzi jego zaangażowania w promowanie i wspieranie powstających w Polsce technologii informacyjnych.
Na uwagę zasługuje też jego heroiczna postawa podczas II wojny światowej, gdy jako powstaniec warszawski nosił pseudonim „Orlicz”, manifestując tym samym swoje oddanie dla walki o wolność.
Życiorys
Brał udział w powstaniu warszawskim, w stopniu kaprala, walcząc na terenie Żoliborza w zgrupowaniu „Żyrafa II”. Działał w plutonie, który osłaniał sztab 227, wystawiony przez „Bojowe Szkoły” Szarych Szeregów. Po kapitulacji powstania, opuścił Warszawę w towarzystwie ludności cywilnej.
W latach 60. XX wieku, Jerzy Trybulski wyróżniał się jako jeden z liderów grupy inżynierów oraz naukowców, którzy z pasją promowali zastosowanie elektronicznych maszyn cyfrowych w kraju. Mimo że środowisko władzy niejednokrotnie wyrażało sceptycyzm, to ich wysiłki doprowadziły do powstania ogólnodostępnych placówek służących elektroniką – ZETO. Wrocław zyskał pierwszy z tych ośrodków, który został uruchomiony w grudniu 1964 roku, a Trybulski miał zaszczyt nim kierować przez pełne 14 lat. Ponadto, przez dwa lata zarządzał także Stołecznym Ośrodkiem Informacji i Techniki Obliczeniowej.
W okresie od 1967 do 1972 roku, pełnił rolę opiekuna klubu użytkowników maszyn cyfrowych „ODRA” w wrocławskim oddziale NOT. Kolejnym jego osiągnięciem z lat 70. było współtworzenie telewizyjnego kursu informatyki, emitowanego na antenie TVP1. Dodatkowo, był wiceprzewodniczącym rady programowej uznanego czasopisma „Informatyka”.
W marcu 1978 roku, Jerzy Trybulski doświadczył represji za udzielenie zgody członkom Komitetu Obrony Robotników, w tym Piotrowi Starzyńskiemu, na zbieranie podpisów na terenie ZETO Wrocław, dotyczących apelu Amnesty International, który dotyczył więźniów politycznych. Po wielu miesiącach przesłuchań pracowników, Trybulski został zwolniony, co uzasadniono „zaniedbaniem bezpieczeństwa politycznego w zakładzie”. Oprotestowanie tego zwolnienia przez zakładową komórkę partii doprowadziło do jej rozwiązania.
Był przewodniczącym komisji rejestracyjnej komitetu założycielskiego Polskiego Towarzystwa Informatycznego, jednak niestety zmarł zaledwie miesiąc przed formalną rejestracją Towarzystwa. W hołdzie dla niego, PTI zorganizowało ogólnopolski konkurs jego imienia, który przyznawano za najlepsze wdrożone prace z dziedziny zastosowań informatyki w gospodarce. Zwycięzcy otrzymywali medal z jego wizerunkiem; pierwsza kopia trafiła do jego żony, Marii. Jak zauważył prof. Zygmunt Mazur, osiągnięcia Trybulskiego „zapewniają mu trwałe miejsce w historii polskiej informatyki”.
Współpracownicy podkreślali, że Trybulski kładł ogromny nacisk na dydaktykę oraz przygotowanie nowych kadr. Wykładał m.in. na Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu, gdzie był wspominany przez studentów jako „znakomity gawędziarz i osoba obdarzona poczuciem humoru”.
Ostatecznie, Jerzy Trybulski spoczął na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie (kwatera 12B-1-8), upamiętniając jego znaczną rolę w historii informatyki.
Wybrane publikacje
Jerzy Trybulski jest autorem wielu znaczących publikacji związanych z informatyką oraz obliczeniami naukowymi. Oto niektóre z nich:
- „Autokod do obliczeń naukowo-technicznych na maszynie „Mińsk-2/22”: materiały pomocnicze do szkolenia programistów na EMC „Mińsk-2/22″”, współautor, 1967,
- „Biblioteka programów standardowych maszyny cyfrowej „Mińsk-2″”, 1967,
- „Wiadomości ogólne o przetwarzaniu danych” i „Przykłady systemów elektronicznego przetwarzania danych”, w „O maszynach cyfrowych”, red. Z. Hellwig, 1970,
- „Sieć ośrodków obliczeniowych w Polsce – poradnik zawodowy – telewizyjny kurs informatyki”, wyd. Ośrodek Badawczo-Rozwojowy Informatyki, 1973 – kurs emitowany w latach 70. XX wieku,
- „Podstawowe problemy przygotowania użytkowników systemów informatycznych”, 1975.
Jak widać, publikacje Trybulskiego odgrywają istotną rolę w rozwoju edukacji informatycznej oraz w praktycznym zastosowaniu technologii obliczeniowych.
Przypisy
- Powstańcze Biogramy - Jerzy Trybulski [online], www.1944.pl [dostęp 12.08.2022 r.]
- red. Jerzy S. Nowak, Beata Ostrowska: Polska informatyka: systemy i zastosowania. Warszawa: Polskie Towarzystwo Informatyczne, 01.01.2017 r.
- Lucyna Wasylina: Historia klubu studenckiego Simplex we wspomnieniach naszych Absolwentów. Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu, 01.01.2010 r.
- Ignacy Rutkiewicz: Odra na Tysiąclecie. ComputerWorld, 01.04.2004 r.
- a b Powstańcze biogramy - Jerzy Trybulski. Muzeum Powstania Warszawskiego. [dostęp 30.07.2019 r.]
- a b Jan Józef Lipski: KOR - a history of the Workers' Defence Committee in Poland 1976-1981. University of California Press, 01.01.1985 r.
- a b c d Rocznicowe wspomnienia o początkach PTI, Jerzym Trybulskim, konkursie Jego imienia i propozycji reaktywacji tego konkursu. Polskie Towarzystwo Informatyczne, 01.06.1997 r. [dostęp 30.07.2019 r.]
- Informatyka 5/1971. Wydawnictwa Czasopism Technicznych NOT, 01.01.1971 r. [dostęp 30.07.2019 r.]
- Komitet naukowo-techniczny NOT ds. informatyki. NOT. [dostęp 30.07.2019 r.]
- Wyszukiwarka cmentarna - Warszawskie cmentarze. Zarząd Cmentarzy Komunalnych w Warszawie
Pozostali ludzie w kategorii "Inżynieria i technologie":
Hanna Szmalenberg | Stanisław Henryk Rymaszewski | Edward Eber | Tadeusz Cholewicki | Marian Cichy | Wiesław Trąmpczyński | Marek Leykam | Stefan Putowski | Aleksander Sygietyński | Jarosław Wojciechowski (architekt) | Jan Słyk | Mieczysław Pożaryski | Bolesław Orgelbrand | Józef Balicki | Marcin Weinfeld | Stanisław Żaryn (architekt) | Leon Karasiński | Antoni Garnuszewski | Jerzy Piskorz-Nałęcki | Jan MizerskiOceń: Jerzy Trybulski