Andrzej Wolski, znany również pod pseudonimem Jur, to postać o znaczącym wpływie na polską historię i kulturę. Urodził się 5 października 1924 roku w Warszawie, a swoje życie zakończył 28 kwietnia 2011 roku w Montrealu w Kanadzie.
Był nie tylko polskim harcerzem, ale również żołnierzem Szarych Szeregów oraz Armii Krajowej (AK). W trakcie przemocnych czasów stalinizmu doświadczył represji jako więzień polityczny. Jego pasja do służby i zaangażowanie społeczne widać było także w działaniach podejmowanych w Kanadzie, gdzie stał się aktywnym d działaczem polonijnym.
W latach 1990–1996 pełnił zaszczytną funkcję prezesa Oddziału Kongresu Polonii Kanadyjskiej w Quebecku, gdzie przejawiał zaangażowanie w sprawy polskiej diaspory. Jako autor książek wspomnieniowych, Andrzej Wolski dzielił się swoją wiedzą i doświadczeniami, co przyczyniło się do zachowania pamięci o ważnych momentach w polskiej historii.
II wojna światowa
W chwili, gdy rozpoczęła się II wojna światowa, Andrzej Wolski miał za sobą zakończoną szkołę na poziomie trzeciej klasy III Gimnazjum Miejskiego. Po wybuchu konfliktu kontynuował edukację poprzez tajne komplety. W 1943 roku otrzymał świadectwo dojrzałości i rozpoczął naukę w tajnej Państwowej Szkole Technicznej w Warszawie, jednak musiał przerwać tę naukę z powodu wybuchu powstania warszawskiego.
Już od 1939 roku angażował się w działalność konspiracyjną, początkowo w niezorganizowanych strukturach harcerskich. Po sformowaniu Szarych Szeregów, stał się ich członkiem. Był aktywnym uczestnikiem akcji małego sabotażu w drużynie CR 200. Następnie, po utworzeniu Grup Szturmowych w ramach Wielkiej Dywersji, brał udział w o wielu akcjach, m.in. pod Arsenałem, Celestynowie, Sieczychach, Rogoźnie (akcja „Jula”), Pol 47 (gdzie był dowódcą akcji), Pogorzel oraz w akcji pod Szymanowem.
W 1944 roku ukończył konspiracyjną szkołę podchorążych „Agrikola”, zdobywając tytuł kaprala podchorążego. Jako uczestnik powstania warszawskiego walczył w batalionie „Zośka” w ramach Zgrupowania „Radosław”. Początkowo dowodził drużyną, a z czasem objął dowództwo plutonu „Felek”. Jego walki miały miejsce głównie na Woli, a później na Starówce. 31 sierpnia, wraz z grupą żołnierzy, zdołał wyprowadzić się ze Starówki przez Ogród Saski do Śródmieścia.
Andrzej Wolski doznał obrażeń w trakcie walki, a jego heroiczną postawę docenić można szczególnie podczas obrony przyczółka czerniakowskiego, w oczekiwaniu na przybycie żołnierzy sowieckich. Niestety, 24 września 1944 roku trafił do niewoli niemieckiej na Czerniakowie i został osadzony w obozie dla jeńców wojennych. Został jednak wyzwolony 25 kwietnia przez armię brytyjską, a następnie wyjechał do Francji, gdzie podjął studia na Université de Grenoble.
Okres powojenny
Andrzej Wolski powrócił do Warszawy w lipcu 1946 roku, gdzie zainaugurował swoje studia na Politechnice Warszawskiej. Niestety, już 3 stycznia 1949 roku został aresztowany przez Urząd Bezpieczeństwa, co miało miejsce równocześnie z aresztowaniem Henryka Kozłowskiego ps. „Kmita” oraz Andrzeja Sowińskiego ps. „Zagłoba”. Aresztowanie to było dalszą częścią działań UB wymierzonych w byłych żołnierzy batalionu „Zośka” oraz Zgrupowania „Radosław” po wcześniejszym ujęciu Jana Rodowicza ps. „Anoda”. Andrzej Wolski został skazany na 10 lat więzienia w związku z próbą obalenia ustroju. Uwolniony z zakładu karnego w 1954 roku, z miejsca powrócił na studia, tym razem na Wydziale Elektroniki Politechniki Warszawskiej, gdzie najpierw uzyskał tytuł magistra, a następnie, w roku 1966, tytuł doktora nauk technicznych.
Od roku 1967 przebywał na kontrakcie w Afryce, gdzie pełnił funkcję profesora elektroniki na Uniwersytecie w Zairze. W 1970 roku osiedlił się w Kanadzie, gdzie sprawował rolę profesora na Université de Moncton. W późniejszym czasie został dziekanem, a także przyczynił się do stworzenia Wydziału Elektrycznego w École de Technologie Supérieure na Université du Québec à Montréal. Zmarł 28 kwietnia 2011 roku w Kanadzie.
Po jego śmierci prochy Andrzeja Wolskiego zostały sprowadzone do Polski, a 5 września złożono je na warszawskich Powązkach (kwatera D 18 KOL LEWE B – 5 – 3).
Bibliografia autorska
Andrzej Wolski to autor, którego twórczość obejmuje różnorodne gatunki literackie. Poniżej przedstawiamy jego publikacje:
- Akcja Celestynów (Warszawa 1993),
- Drzwi bez klamki (Wyd. Słowo, Warszawa 1995),
- Powolne konanie (Wyd. LTW, Warszawa 2000).
Odznaczenia
Andrzej Wolski otrzymał wiele prestiżowych odznaczeń, które podkreślają jego zaangażowanie i wkład w różne dziedziny. Poniżej przedstawiamy listę jego odznaczeń:
- Krzyż Walecznych,
- Krzyż Armii Krajowej,
- Złoty Krzyż „Za Zasługi dla ZHP” z Rozetą z Mieczami.
Przypisy
- Wyszukiwarka cmentarna - Warszawskie cmentarze
- Nekrolog.
Pozostali ludzie w kategorii "Wojsko i służby mundurowe":
Feliks Gąsiewicz | Władysław Drzymulski | Jerzy Pepłowski (podporucznik) | Jan Rossman | Juliusz Englert | Kazimierz Sosnkowski | Stanisław Lis-Kozłowski | Dariusz Malinowski (generał) | Piotr Szembek (1788–1866) | Władysław Rutka | Tadeusz Dzierzgowski | Jan Wiśniewski (kontradmirał) | Stanisław Dulfus | Wiktor Szeliński | Leon Koplewski | Henryk Kintopf | Henryk Kończykowski | Halina Najder | Marek Długoszowski | Józef FlorkowskiOceń: Andrzej Wolski