Władysław Drzymulski, znany również pod przybranym nazwiskiem Kowalski, był postacią o bogatej historii i znaczeniu w polskiej wojskowości. Urodził się 13 lipca 1893 roku w Warszawie, a swoją drogę życiową zakończył 14 listopada 1974 roku w Melbourne.
W trakcie swojej kariery wojskowej, Drzymulski pełnił zaszczytną funkcję podpułkownika w żandarmerii Wojska Polskiego. Był również znany pod pseudonimami takimi jak „Kazik” oraz „Walczak”, co odzwierciedla jego zaangażowanie w działania związane z obronnością kraju.
Jego życie to przykład poświęcenia i oddania dla Ojczyzny, a jego osiągnięcia w służbie wojskowej są wartym zapamiętania fragmentem polskiej historii.
Życiorys
Władysław Drzymulski przyszedł na świat 13 lipca 1893 roku, jako syn Jana i Franciszki z Sankowskich. Edukację rozpoczął w 1906 roku w Szkole Handlowej w Pabianicach, gdzie w 1910 roku zakończył naukę na czwartym roku. Jego dalszy rozwój zawodowy obejmował 6-miesięczny kurs budowlany, a od 1912 roku zdobywał doświadczenie jako technik w firmie budowlanej „Bracia Hans” w Pabianicach.
Jednak to nie był koniec jego edukacji. W 1913 roku Władysław, przystępując do egzaminu eksternistycznego, pomyślnie uzyskał kwalifikacje do siódmej klasy w Szkole Handlowej Murawlewa w Warszawie, chociaż nie kontynuował dalszej nauki. Jego ścieżka zawodowa została przerwana w czerwcu 1915 roku, kiedy to wstąpił do Legionów Polskich. Początkowo służył w III batalionie 1 pułku piechoty w stopniu szeregowca, a w październiku został przeniesiony do wywiadu przy Komendzie Legionów.
W lipcu 1917 roku, w wyniku kryzysu przysięgowego, pełnił funkcję dowódcy posterunku żandarmerii polowej. W lutym 1918 roku, jako podoficer do specjalnych zleceń dowódcy II Brygady Polskiego Korpusu Posiłkowego, płk. Józefa Hallera, przeszedł razem z brygadą przez front pod Rarańczą i objął urząd adiutanta Komendy Straży Polowej (żandarmerii) II Korpusu Polskiego na Wschodzie, mając już tytuł podchorążego. Sytuacja zmieniła się dramatycznie w maju 1918 roku, gdy podczas bitwy pod Kaniowem dostał się do niewoli niemieckiej, przebywając do grudnia w obozie w Güstrow w Meklemburgii.
Po wojnie Władysław powrócił do Polski, gdzie w grudniu 1918 roku objął stanowisko dowódcy oddziału lotnego w Oddziale Śledczym Komendy Żandarmerii w Warszawie. Od czerwca 1919 roku pełnił funkcję komendanta powiatowego Policji Państwowej w powiecie brzezińskim, a później przeniesiono go do 1 dywizjonu żandarmerii, gdzie od listopada był zastępcą dowódcy plutonu w X Pawilonie Cytadeli Warszawskiej.
W 1921 roku, w Białymstoku, pełnił obowiązki p.o. dowódcy plutonu żandarmerii, a po przenosinach do Bielska został zastępcą dowódcy plutonu 9 dywizjonu żandarmerii. W latach 1921-1922 uczestniczył w kursie podoficerów zawodowych w Centralnej Szkole Żandarmerii w Grudziądzu, a następnie został instruktorem w 9 dywizjonie. W 1923 roku ukończył Centralną Szkołę Podoficerów Zawodowych Piechoty Nr 1 w Chełmnie, a w 1925 roku został mianowany zastępcą kierownika registratury w Wydziale Żandarmerii Departamentu Piechoty Ministerstwa Spraw Wojskowych.
W kolejnych latach z powodzeniem kontynuował karierę, kończąc kursy w Krakowie oraz Grudziądzu. Od lutego 1931 roku był w 1 dywizjonie żandarmerii oficerem do zleceń dowódcy. W 1934 roku ukończył 8-klasowy Kurs Gimnazjalny dla Wojskowych, a następnie rozpoczął studia na Wydziale Administracji Państwowej i Komunalnej SKP w Warszawie, uzyskując dyplom 3 stopnia w 1938 roku. W wrześniu 1939 roku uczestniczył w kampanii wrześniowej jako p.o. kwatermistrza 1 dywizjonu żandarmerii, odpowiadając za ewakuację oddziału.
W obliczu zmian politycznych, Władysław stanął na czołowej pozycji w konspiracji, prowadząc Ochronkę – referat bezpieczeństwa Kwatery Głównej ZWZ–AK, a następnie pełniąc funkcję szefa żandarmerii KG AK. Został mianowany majorem służby stałej 22 stycznia 1941 roku. W trakcie Powstania Warszawskiego, gdy KG AK przekroczyła do Śródmieścia, on postanowił pozostać na Starym Mieście, obsadzając barykadę na Tłomackiem swoją kompanią żandarmerii.
Po konflikcie Władysław odnajdował się jako sierżant w stalagach, gdzie zapewniał opiekę szeregowym żołnierzom, lecz po wojnie powrócił do kraju, by do 1948 roku służyć w Wielkiej Brytanii, a później opuścić ją i przenieść się do Australii. Tam uzyskał awans na stopień podpułkownika w korpusie oficerów żandarmerii. Zmarł 14 listopada 1974 roku w Melbourne.
Ordery i odznaczenia
Władysław Drzymulski otrzymał liczne odznaczenia w uznaniu jego zasług dla kraju. Poniżej znajdują się najważniejsze z nich:
- Krzyż Niepodległości, przyznany 4 lutego 1932,
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski, nadany 3 maja 1972,
- Krzyż Walecznych, przyznany w 1921,
- Srebrny Krzyż Zasługi, odznaczony 16 marca 1928.
Przypisy
- PiotrP. Stachiewicz, Starówka 1944, Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1983, s. 280 [dostęp 26.04.2019 r.]
- Wierzbicki 1990, s. 144.
- M.P. z 1932 r. nr 29, poz. 35 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
- Komunikat o nadaniu Orderu Odrodzenia Polski. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”, s. 4, Nr 8 z 31.12.1972 r.
- M.P. z 1928 r. nr 65, poz. 89 „za zasługi na polu bezpieczeństwa wojska”.
- Kunert 1987, s. 49.
- Kunert 1987, s. 48.
Pozostali ludzie w kategorii "Wojsko i służby mundurowe":
Jerzy Pepłowski (podporucznik) | Jan Rossman | Juliusz Englert | Kazimierz Sosnkowski | Stanisław Lis-Kozłowski | Dariusz Malinowski (generał) | Piotr Szembek (1788–1866) | Władysław Rutka | Tadeusz Józef Rodak | Katarzyna Mazurek | Feliks Gąsiewicz | Andrzej Wolski | Tadeusz Dzierzgowski | Jan Wiśniewski (kontradmirał) | Stanisław Dulfus | Wiktor Szeliński | Leon Koplewski | Henryk Kintopf | Henryk Kończykowski | Halina NajderOceń: Władysław Drzymulski