Aleksander Jan Michałowski, urodzony 23 marca 1891 roku w Warszawie, był znanym polskim aktorem oraz utalentowanym śpiewakiem teatralnym. Jego kariera artystyczna rozwinęła się na przestrzeni dziesięcioleci, a jego wkład w świat teatru pozostaje niezatarte.
Zmarł 4 czerwca 1976 roku w Warszawie, pozostawiając po sobie dorobek, który do dziś inspiruje wielu miłośników sztuki teatralnej.
Życiorys
Aleksander Michałowski urodził się w rodzinie Franciszka, który był szewcem, oraz Karoliny z Sierpińskich. Po zakończeniu edukacji w gimnazjum, rozpoczął kształcenie artystyczne; uczył się rysunku pod okiem Piusa Welońskiego i kontynuował naukę śpiewu w Konserwatorium Warszawskim, gdzie jego nauczycielami byli Jan Łysakowski oraz Tadeusz Leliwa.
Debiutował na deskach sceny w 1913 roku, wcielając się w rolę Faraona w operze „Aida” Giuseppe Verdiego, wystawionej w Teatrze Wielkim. Działalność artystyczną kontynuował w latach 1913–1915, występując na scenach zarówno Warszawy, jak i Wilna. W trakcie I wojny światowej służył w armii rosyjskiej, a po jej zakończeniu, w latach 1918–1919, w Wojsku Polskim, gdzie znajdował się pod dowództwem gen. Lucjana Żeligowskiego, prawdopodobnie w szeregach 4 Dywizji Strzelców Polskich.
Po powrocie do Warszawy, w latach 1919–1934, Michałowski był członkiem zespołu solistów Opery Warszawskiej, gdzie specjalizował się w wykonywaniu partii basowych. W tym okresie występował gościnnie na scenach operowych w Katowicach i Poznaniu. Dodatkowo, w latach 1923–1927, wyjeżdżał do Mediolanu, aby doskonalić swój głos u G. Tessariego. Do 1939 roku występował w warszawskim Teatrze Wielkim oraz brał udział w objazdowych przedstawieniach, organizowanych przez Organizację Ruchu Muzycznego.
W czasie II wojny światowej prowadził w Warszawie sklep tytoniowy, jednocześnie angażując się w konspiracyjne przedstawienia poetycko-muzyczne. Po wojnie, wrócił do aktorstwa i współpracował z różnymi stołecznymi teatrami, takimi jak Miejskie Teatry Dramaturgiczne (1945–1948), Teatr Polski (1948–1949) oraz Teatr Nowy, w którym pracował w latach 1949–1954. Działał również w Teatrze Nowej (Młodej) Warszawy (1954–1957) oraz powrócił do Teatru Nowego, gdzie występował aż do 1963 roku.
Od 1947 roku Michałowski pełnił funkcję wykładowcy w Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej, ucząc m.in. impostacji głosu, a jego wkład w sztukę teatralną został doceniony poprzez przynależność do SPATiF-ZASP. Jego jedyną kreacją filmową była rola księdza plebana w filmie „Szkice węglem” z 1956 roku, w reżyserii Antoniego Bohdziewicza. Poza tym wystąpił w pięciu spektaklach Teatru Telewizji oraz sześciu słuchowiskach Teatru Polskiego Radia.
Aleksander Michałowski był mężem Heleny z Zodewskich. Zmarł w Warszawie, a jego miejsce spoczynku znajduje się na cmentarzu Powązkowskim, w kwaterze I-4-9,10.
Ordery i odznaczenia
Aleksander Michałowski, uznawany za wyjątkowego aktora, został uhonorowany różnorodnymi odznaczeniami za swoje osiągnięcia. Wśród nich znalazły się istotne wyróżnienia, które podkreślają jego wkład w polską kulturę.
- Złoty Krzyż Zasługi, przyznany dwukrotnie: po raz pierwszy 23 czerwca 1927 roku, a następnie 11 lipca 1955 roku,
- Medal 10-lecia Polski Ludowej, nadany 19 stycznia 1955 roku.
Przypisy
- Cmentarz Stare Powązki: FRANCISZEK MICHAŁOWSKI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 17.02.2020 r.]
- Aleksander Michałowski. mojecmentarze.blogspot.com. [dostęp 09.11.2018 r.]
- M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400 - Uchwała Rady Państwa z dnia 19.01.1955 r. nr 0/196 - na wniosek Ministra Kultury i Sztuki.
- M.P. z 1955 r. nr 91, poz. 1144 „w 10 rocznicę Polski Ludowej za zasługi w dziedzinie kultury i sztuki”.
- M.P. z 1927 r. nr 143, poz. 369 „za propagandę w dziedzinie sztuki”.
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Jan Karczewski (pisarz) | Irena Kwiatkowska | Stanisław Kuczborski | Teofil Lenartowicz | Andrzej Szwan | Renata Berger | Maria Jastrzębska (poetka) | Józef Hen | Wojciech Karolak | Wojciech Brzozowicz | Karol Strasburger | Jan Rosen | Natan Rapaport | Gabriela Pauszer-Klonowska | Jan Malarski | Andrzej Jan Piwarski | Aleksander Węgierko | Andrzej Mirecki | Aleksander Tarnowski (tancerz) | Henryk BarwińskiOceń: Aleksander Michałowski (aktor)