Andrzej Szwan

---

Życiorys

Andrzej Szwan przyszedł na świat 16 sierpnia 1938 roku w Warszawie. Pochodzi z rodziny o kolorowym tle kulturowym; jego ojciec, Stefan Szwan, wywodził się od niemieckich osadników Schwanów osiedlających się nieopodal Pabianic, natomiast matka, Feliksa, była córką prawosławnej rodziny Czuksanowów z guberni pskowskiej. Po tragicznych wydarzeniach związanych z wybuchem II wojny światowej Andrzej został przygarnięty przez rodzinę Zająców, a ostatecznie znalazł się pod opieką siostry swojego ojca, Janiny Stawskiej, której mąż, Apolinary, aktywnie angażował się w działalność Armii Krajowej oraz podziemia antyfaszystowskiego.

Przybrani rodzice stali się dla niego bliscy, podczas gdy relacje z jego biologicznymi rodzicami nie miały miejsca. W czasie powojennym Szwan wychowywał się na warszawskiej Pradze. Jako dziecko był dość chorowity i zmagał się z problemami zdrowotnymi, w tym z anemią. W okresie młodzieńczym jego wolny czas wypełniały zajęcia w Pałacu Kultury i Nauki, gdzie uczęszczał na występy młodzieżowego kółka teatralnego.

W 1956 roku Szwan zakończył naukę w IV Liceum Ogólnokształcącym im. Adama Mickiewicza w Warszawie, a jego marzeniem były studia w Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej im. Aleksandra Zelwerowicza. Niestety, nie udało mu się zdać egzaminów wstępnych, a z uwagi na pogarszający się stan zdrowia matki, był zmuszony zrezygnować z dalszej edukacji. Zatrudnił się w Stołecznym Przedsiębiorstwie Transportowym Handlu Wewnętrznego jako ekonomista, pracując w różnych działach, w tym w Zjednoczeniu Transportu Samochodowego Łączności oraz Zjednoczeniu Przemysłu Chemicznego.

W późniejszym okresie rozpoczął studia prawnicze na Uniwersytecie Warszawskim, a jako urzędnik państwowy miał okazję pracować na kontraktach m.in. w Libii oraz Iraku. Z kolei w latach 90. związał się z pracą w kancelarii adwokackiej.

W 2012 roku, za sprawą Kim Lee, Andrzej zadebiutował na scenie jako drag queen, zyskując popularność w klubach oraz na festiwalach związanych z kulturą queerową. Jego występ w widowisku Lulla Show przyciągał uwagę, a zdjęcia z jego wystąpień znalazły się w magazynie „Vogue”. Uczestniczył również w kampanii Levi’s Pride 2021. Jego talent wciąż zaznaczał się na polskiej scenie muzycznej; zagrał w teledyskach do utworów Ralpha Kaminskiego, takich jak „2009” (2019), „Tata” (2021) oraz „Pies” (2022), a także w klipie Miuosh’a do piosenki „Klucze” (2021).

W czerwcu 2022 roku na deskach Teatru Powszechnego w Warszawie zadebiutował spektakl w reżyserii Agnieszki Błońskiej, w którym Szwan miał gościnny udział – „Orlando”. W tym samym roku zrealizowano także dokument filmowy Bogny Kowalczyk, w którym Szwan stał się głównym bohaterem. Rok 2024 przyniósł kolejne osiągnięcie w postaci publikacji autobiograficznej pod tytułem „Lulla la Polaca. Żyć to ja potrafię!”, będącej przeprowadzeniem wywiadu-rzeki z Wiktorem Krajewskim.

Andrzej Szwan identyfikuje się jako gej oraz aktywistycznie działa na rzecz praw osób nieheteronormatywnych. Obecnie mieszka na warszawskim Targówku, gdzie kontynuuje swoje zaangażowanie i działalność artystyczną.

---

Oceń: Andrzej Szwan

---