Resursa Obywatelska w Warszawie

Pałace

Resursa Obywatelska w Warszawie jest interesującym przykładem architektury, położonym w prestiżowej lokalizacji przy ulicy Krakowskie Przedmieście 64. To niezwykłe miejsce zostało zaprojektowane przez Edwarda Cichockiego, a jego budowa miała miejsce w latach 1860–1861, zrealizowana przez Leona Karasińskiego.

Warto podkreślić, że w okresie między 1861 a 1939 rokiem, budynek ten pełnił funkcję siedziby Warszawskiej Resursy Kupieckiej, co świadczy o jego znaczeniu w historii stolicy.

Historia

W XVI i XVII wieku posiadłość należała do Aleksandra Lubomirskiego. W okresie między 1740 a 1743 rokiem, kiedy to obiekt był w rękach Antoniny Zamoyskiej, rozpoczęto budowę pierwszych frontowych zabudowań, które przekazano w użytkowanie bernardynom. Projekt tego budynku, który powstał wówczas, przypisuje się Józefowi Fontanie.

Od 1754 roku pałac przeszedł pod opiekę biskupa Andrzeja Stanisława Załuskiego. Po serii częstych zmian właścicieli oraz braku jakichkolwiek prac modernizacyjnych, budynek utracił swoje reprezentacyjne walory i przekształcił się w kamienicę czynszową. W drugiej połowie XVIII wieku jego właścicielką była Ludwika z Poniatowskich Zamoyska, a w latach 1801–1805 był wynajmowany Ludwikowi XVIII, królowi Francji na emigracji.

W 1860 roku posiadłość przekazano Towarzystwu Nowej Resursy, grupującemu kupców i małych przedsiębiorców, które zburzyło stary pałac i ogłosiło konkurs na projekt nowego obiektu. W latach 1860–1861 zbudowano nową siedzibę według syntezy zwycięskiego projektu Edwarda Cichockiego oraz drugiego projektu Leona Karasińskiego, który zajął II miejsce. Na parterze ulokowano sklepy, natomiast pozostałe przestrzenie były przeznaczone na różnorodne cele reprezentacyjne – odbywały się tu bale, koncerty, zjazdy, wystawy oraz inne uroczystości związane z działalnością resursy.

Nowo wybudowany gmach był jedną z pierwszych w Warszawie realizacji architektury eklektycznej, łącząc w sobie elementy neorenesansu, neobaroku oraz neoklasycyzmu. W czasie bitwy warszawskiej w sierpniu 1920 roku budynek pełnił funkcję siedziby Wojskowego Gubernatorstwa Warszawy. Niestety, we wrześniu 1939 roku został zniszczony w pożarze, by następnie zostać odbudowany w latach 1948–1950 pod okiem Michała Ptic-Borkowskiego.

Po zakończeniu odbudowy, w czerwcu 1952 roku gmach stał się Domem Wczasów Wiejskich Funduszu Wczasów Pracowniczych, oferując luksusowe warunki wypoczynku dla pracowników sektora rolniczego. W roku 1965 budynek wpisano do rejestru zabytków.

Obecnie w obiekcie znajduje się siedziba Stowarzyszenia „Wspólnota Polska”, Press Clubu Polska oraz Polskiej Izby Turystyki. W 2020 roku na fasadzie budynku odsłonięto tablicę upamiętniającą działalność Wojskowego Gubernatorstwa Warszawy oraz gen. Franciszka Latinika, Wojskowego Gubernatora Warszawy.

Przypisy

  1. Tablica upamiętniająca działanie Wojskowego Gubernatorstwa Warszawy odsłonięta. [w:] Urząd m.st. Warszawy [on-line]. 21.08.2020 r. [dostęp 29.06.2022 r.]
  2. a b Zestawienie zabytków nieruchomych. Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków - stan na 31.03.2019 r. Woj. mazowieckie (Warszawa). [w:] Narodowy Instytut Dziedzictwa [on-line]. nid.pl. s. 36. [dostęp 28.06.2019 r.]
  3. Piotr Krzysztof Marszałek. Wojskowy Gubernator Warszawy. Sierpień–wrzesień 1920 roku. „Acta Universitatis Wratislaviensis”. 2616, s. 237–260, 01.01.2004 r. Wrocław.
  4. Jarosław Zieliński: Atlas dawnej architektury ulic i placów Warszawy. Tom 7 – Krakowskie Przedmieście. Warszawa: Towarzystwo Opieki nad Zabytkami, 01.01.2001 r. s. 294. ISBN 83-88372-14-9.
  5. Kronika wydarzeń w Warszawie 1945−1958. „Warszawskie Kalendarz Ilustrowany 1959”, s. 66, 1958 r. Wydawnictwo Tygodnika Ilustrowanego „Stolica”.
  6. Tadeusz Podgórski: Zwiedzamy Warszawę. Warszawa: Sport i Turystyka, 01.01.1956 r. s. 106.
  7. Władysław Bartoszewski, Bogdan Brzeziński, Leszek Moczulski: Kronika wydarzeń w Warszawie 1939–1949. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 01.01.1970 r. s. 24.

Oceń: Resursa Obywatelska w Warszawie

★★★★★
Średnia ocena:4.83 Liczba ocen:10