Las Milowy

---

Pochodzenie nazwy

Nazwa Las Milowy wywodzi się od pozostałości pasma piaszczystych wydm znajdujących się w jego obrębie, które nazywane są Górami Milowymi. To określenie ziściło się wskutek historycznej odległości jednej mili od rogatek granicznych, które rozdzielały zabór pruski i austriacki.

Wielu badaczy jednak wskazuje, że Góry Milowe to znacznie szerszy kompleks wydm, który rozciąga się na długości ponad 6 kilometrów, zaczynając od granicy osiedli Rembertów oraz Zielona, aż do osiedla Stara Miłosna. Warto zauważyć, że mila polska odpowiada 7 wiorstom, co w przeliczeniu daje około 7146 metrów.

Wzdłuż przebiegających wydm biegł dawniej tak zwany Trakt Wołowy, który pełnił istotną rolę w transporcie w tych terenach.

Walory przyrodnicze i krajobrazowe

Góry Milowe, otoczone pięknym starodrzewem, to niezwykła kraina przyrodnicza. Od końca XIX wieku aż do czasów przedwojennych teren ten był intensywnie eksploatowany jako kopalnia piasku. Zachowały się w nim pozostałości bocznicy kolejowej, która służyła do transportu surowców. W rezultacie, pewne obszary przez długi czas były pozbawione drzew, a w miejscu wyrobiska spotkać można sosny o zniekształconym pokroju z odkrytymi korzeniami.

Ciekawym elementem tego krajobrazu jest zasypany dąb, którego konary wyrastają bezpośrednio z wnętrza wydmy, tworząc niezwykły widok. Dziś Las Milowy jest jednym z kilku ogólnodostępnych terenów leśnych w dzielnicy Wesoła. Warto dodać, że w okolicy znajdują się większe oraz bardziej atrakcyjne pod względem przyrodniczym obszary, takie jak lasy miejskie graniczące z osiedlem Zielona oraz Lasem Wawerskim.

Znaczenie takich terenów zielonych, dostępnych w promieniu 10 minut spacerem, dla zdrowia mieszkańców podkreślają międzynarodowe kampanie, takie jak „10 Minute Walk”. Ponadto, publikacje Komisji Europejskiej, jak „A Walk to the Park”, również jasno wskazują na korzyści płynące z obecności bliskich terenów zielonych. Interaktywna mapa hałasu m.st. Warszawy wskazuje, że obszar ten jest częściowo wolny od zagrożeń związanych z hałasem. Temat terenów cichych (quiet areas) oraz ich ochrony jest podkreślany przez Europejską Agencję Ochrony Środowiska, co dodatkowo uwydatnia znaczenie Lasu Milowego jako przestrzeni przyjaznej dla mieszkańców.

Walory kulturowe

W najwyższym punkcie wydmy, która została ofiarowana mieszkańcom Wesołej w 1935 roku przez księcia Emanuela Bułhaka, wznosi się kościół Opatrzności Bożej. Został on zbudowany w latach 40. XX wieku na podstawie projektu Luigiego Malgheriniego, a jego wnętrza zdobią polichromie stworzone przez wybitnego profesora Jerzego Nowosielskiego. W czerwcu 2019 roku miejsce to, wraz z przyległymi terenami oraz cmentarzem, zyskało status zabytku, co podkreśla jego wartość kulturową.

Las Milowy cieszy się doskonałym połączeniem z centrum Warszawy, dzięki komunikacji autobusowej oferowanej przez ZTM oraz szybkiej kolei miejskiej. Mikroklimat w tej okolicy sprawia, że stanowi ona doskonałe miejsce wypoczynku dla mieszkańców dzielnicy. Oprócz relaksu, staje się także przestrzenią do organizacji lokalnych wydarzeń, takich jak osiedlowe imprezy czy pikniki, w tym akcje takie jak adopcja drzew oraz „Światło dla Lasu Milowego” w ramach „Godziny dla Ziemi”. Niestety, intensywna działalność społeczna przyczynia się do postępującej degradacji tego lasu.

Na południowym krańcu lasu znajduje się rolkostrada o długości ponad 700 metrów. Stworzona dla miłośników aktywnego wypoczynku, oferuje bezpieczne warunki do jazdy na rolkach, wrotkach, hulajnogach, deskorolkach czy nartorolkach, przyciągając zarówno mieszkańców, jak i turystów pragnących aktywnie spędzić czas na świeżym powietrzu.

Zespół przyrodniczo-krajobrazowy „Las Milowy”

W południowej części Wesołej, znanej również jako Las Milowy, walory przyrodnicze, krajobrazowe i kulturowe tego obszaru były doceniane już od lat 90. XX wieku przez lokalne władze, które zauważyły ich znaczenie jeszcze przed formalnym nadaniem nazwy tej okolicy. Już 24 stycznia 1997 roku Rada Miasta Wesoła podjęła uchwałę 129/XXXVIII/97, która ustanowiła w północnej części miasta Zespół Przyrodniczo-Krajobrazowy.

Wprowadzenie ustawy o ochronie przyrody z 16 kwietnia 2004 roku (Dz.U. Nr 92, poz. 880) miało kluczowe znaczenie dla tego terenu. Niestety, brak działań ze strony władz dzielnicy, zwłaszcza po referendum z 27 października 2002 roku, w wyniku którego Wesoła stała się częścią Warszawy, spowodowało, że wcześniejsza uchwała straciła moc obowiązującą.

W efekcie decyzji Biura Ochrony Środowiska m.st. Warszawy podjęto działania zmierzające do przywrócenia formy ochrony przyrody w postaci zespołu przyrodniczo-krajobrazowego na obszarze Lasu Milowego. Jednakże procedury te napotkały liczne trudności wynikające z braków formalnych w dokumentacji. Ostatecznie postępowanie znalazło się na negatywnym kursie, gdyż niezależne ekspertyzy potwierdziły niewielką liczbę roślin naczyniowych objętych ochroną prawną, a zamiast tego zauważono obecność wielu gatunków obcych i inwazyjnych.

W tej nieprzyjemnej atmosferze skandalu został odwołany lokalny koordynator do spraw ochrony środowiska, co dodatkowo podkreśliło poważne problemy w zarządzaniu ochroną środowiska w rejonie Lasu Milowego.

Las Milowy a procedowany wariant Wschodniej Obwodnicy Warszawy

W dniu 28 grudnia 2018 roku Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Białymstoku podjęła decyzję WOOŚ.4200.2.2017.DK, która dotyczy Wschodniej Obwodnicy Warszawy. Ostatecznie przyjęto wariant znany jako „zielony” (W3), który planuje budowę 8-metrowego nasypu wzdłuż centrum Wesołej oraz przez środek Lasu Milowego. Mimo iż decyzja ta została szybko wdrożona, napotkała na wiele kontrowersji.

Warto podkreślić, że ten wariant budowy nie jest zgodny z Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego m.st Warszawy. Dodatkowo wywołał on silny sprzeciw ze strony samorządów odprzewodujących tę kwestię, jak również oburzenie wśród mieszkańców. W sumie zarejestrowano 10 protestów, w których obywatele wyrazili swoje zastrzeżenia, podkreślając chęć ochrony dostępu do terenów zielonych w dzielnicy, zarówno dla siebie, jak i dla przyszłych pokoleń.

Mimo tych licznych sprzeciwów, inwestor, czyli GDDKiA, ma prawo kontynuować procedowanie tego wariantu budowy, co stawia przed mieszkańcami oraz lokalnymi władzami nowe wyzwania i pytania dotyczące ochrony środowiska oraz planowania przestrzennego w regionie.

---

Oceń: Las Milowy

---