Las Bródnowski, który można również określać jako Las Bródno lub Lasek Bródnowski, to wyjątkowy teren leśny położony w dzielnicy Targówek w Warszawie. Jest on usytuowany pomiędzy Zaciszem, Bródnem, a także nieopodal podwarszawskich Marków.
Obszar ten jest ograniczony ulicami: Kondratowicza, Malborską, Głębocką oraz Bystrą. Las Bródnowski stanowi jeden z czterech uroczysk, które przynależą do Obwodu Leśnego "Las Sobieskiego".
Opis
Las Bródnowski, położony na obszarze, który kiedyś był częścią Puszczy Bródnowskiej, to przykład terenu, który przeszedł znaczną transformację od czasów, gdy dominowały tu liczne strumienie i podmokłe obszary. W XIX wieku miejsce to zostało wycięte na rzecz rozwoju osadnictwa, co skutkowało systematycznym karczowaniem lasu na rzecz łąk dla wsi Bródno Stare i Folwarku Lewicpol. Niestety, ślady pierwotnej puszczy zanikły, a obecny las to w zasadzie efekt intensywnych prac zalesieniowych, które miały miejsce po II wojnie światowej.
Flora
Flora Lasu Bródnowskiego jest wysoce zróżnicowana, co wynika z różnorodności gleb oraz wilgotności terenu. Można spotkać zarówno bory, jak i lasy liściaste. Jednak najbardziej dominują ubogie drzewostany sosnowe, które rosną na piaszczystych wyniesieniach. Tu sosny w towarzystwie brzozów i dębów tworzą charakterystyczny krajobraz. Na bardziej żyznych glebach królują dęby oraz lipy, natomiast w obniżeniach terenu odkrywamy skupiska olsów i wiklin. Wzdłuż głównych alei lasu spotykamy również szpalery brzozowe. Podszycie to zbiorowisko różnych gatunków roślin, jak dziki bez, czeremcha, jarzębina czy kruszyna pospolita. W runie leśnym można znaleźć mchy, trawy, niecierpki, paprocie oraz owoce runa jak maliny czy jeżyny. Całkowita powierzchnia lasu wynosi 134,08 ha, a znaczna część drzewostanu została zalesiona w latach 1951-1967. Prace te miały na celu stworzenie jednogatunkowego i jednowiekowego drzewostanu, jednak obecnie widoczny jest proces naturalnej rekonstrukcji podwójnego drzewostanu, w którym dominują krzewy.
Fauna
Las Bródnowski, podobnie jak inne obszary leśne zlokalizowane w miastach, staje przed wyzwaniem związanym z urbanizacją. Otaczające zabudowania izolują teren lasu, przez co zyskuje on mniej atrakcyjne warunki dla zwierząt. Mimo tych przeszkód, wiele gatunków znajduje tu odpowiednie warunki do życia i przemieszczania się. Można tu spotkać zarówno większe ssaki, jak sarny, dziki czy lisy, jak i mniejsze zwierzęta takich jak kuny, wiewiórki, sójki, myszołowy, jastrzębie czy bażanty.
Rekreacja
Las Bródnowski pełni ważną rolę jako miejsce rekreacyjne dla mieszkańców Bródna i Zacisza, oferując liczne udogodnienia, takie jak ławki, stoliki oraz śmietniki. W północno-wschodniej części lasu znajdują się pozostałości rosyjskiego Fortu Lewicpol, a także polana po dawnym folwarku Lewicpol (Górnik), gdzie obecnie znajduje się mała jednostka wojskowa. W 2003 roku powstała tutaj ścieżka dydaktyczna „Nauka poszła w las”, zawierająca plansze z tematyką przyrodniczą, historyczną, archeologiczną oraz geograficzną. Las oferuje także liczne miejsca odpoczynku, trasę rowerową oraz zrewitalizowany plac zabaw. W 2020 roku dokonano modernizacji, w wyniku której powstało osiem nowych elementów zabawowych, takich jak huśtawki, zjeżdżalnie oraz stół do gry w szachy. Do budowy nowych elementów wykorzystano drewno robinii akacjowej, modrzewia, daglezji i dęba, a także wytyczono nowe ścieżki, które prowadzą do tego punktu od strony ulicy Głębockiej.
Grodzisko
W pobliżu polany z placem zabaw oraz terenami rekreacyjnymi znajdują się pozostałości grodziska, które uznaje się za najstarszą osadę w obrębie współczesnej Warszawy. Na tym obszarze zachowały się relikty wczesnośredniowiecznego grodziska, które osadzone było na wydmie, od strony trzech stron otoczonej dawnymi bagnami. Odkrycie to jest zasługą Romana Jakimowicza, dyrektora Państwowego Muzeum Archeologicznego, który w przededniu II wojny światowej ujawnił to miejsce, jednak formalne badania archeologiczne miały miejsce dopiero w 1948 roku. Gród zbudowany został najprawdopodobniej w drugiej połowie X wieku, aczkolwiek jego historia okazała się dość krótka, bo w XI wieku spłonął i nigdy nie został odbudowany.
Zachęcamy do zapoznania się z dalszymi informacjami w artykule na Bródno-Podgrodzie, gdzie w sekcji dotyczącej grodzisk można znaleźć więcej ciekawostek i faktów.
Przypisy
- Lasy Miejskie Warszawa. Las Bródno. [dostęp 10.08.2024 r.]
- Las Bródnowski idealny na piknik? 'Nowy plac zabaw i wiaty ze stołami' [online], tustolica.pl [dostęp 11.12.2020 r.] (pol.).
- Las Bródno. [w:] Urząd m.st. Warszawy [on-line]. zielona.um.warszawa.pl. [dostęp 06.08.2017 r.]
- Nazwa używana w urzędowych dokumentach m.st. Warszawy, por. Program ochrony środowiska dla m.st. Warszawy na lata 2017-2020 z perspektywą do 2023 r. Urząd m.st. Warszawy, 2016. [dostęp 04.06.2017 r.]
- a b c d e f g h J.J. Nowakowska J.J., K.K. Żak K.K., Lasy Warszawy, Warszawa 2016.
Pozostałe obiekty w kategorii "Rezerwaty przyrody i parki narodowe":
Rezerwat przyrody Las Natoliński | Macierowe Bagno | Maria (jawor) | Rezerwat przyrody Skarpa Ursynowska | Rezerwat przyrody Jeziorko Czerniakowskie | Zielony Ług | Las Lindego | Las Milowy | Bagno Jacka | Las Matki Mojej | Zespół przyrodniczo-krajobrazowy Olszyna | Dęby Młocińskie | Rezerwat przyrody Olszynka Grochowska | Rezerwat przyrody Las Bielański | Las Bielański (obszar MSI) | Zespół przyrodniczo-krajobrazowy „Arkadia” | Miejski Ogród Zoologiczny im. Antoniny i Jana Żabińskich w Warszawie | Projektowany rezerwat przyrody Biały Ług | Las Sobieskiego | Topola czarna na warszawskich BielanachOceń: Las Bródnowski