Macierowe Bagno


Macierowe Bagno, znane również jako „Macierówka”, to fascynujące torfowisko położone na terenie osiedla Stara Miłosna w warszawskiej dzielnicy Wesoła. Jest to obszar bogaty w różnorodność biologiczną, a w jego specyficznej florze można spotkać wyjątkowy gatunek rośliny, jaką jest rosiczka pośrednia, która jest znana ze swoich niezwykłych właściwości chwytania owadów.

Niektóre źródła podają, że Macierowe Bagno to tak naprawdę północna część uroczyska „Zielony Ług”, co wskazuje na złożoną sieć naturalnych ekosystemów w obrębie tego terenu. Obszar ten jest nie tylko istotnym miejscem dla lokalnej przyrody, ale także stanowi ważny element krajobrazu kulturowego Warszawy.

Położenie i obszar

Torfowisko, znane jako Macierowe Bagno, znajduje się w bliskim sąsiedztwie ulicy Torfowej, na terenie osiedla Stara Miłosna, w warszawskiej dzielnicy Wesoła. Jego całkowita powierzchnia wynosi około 5 hektarów, chociaż niektóre źródła podają, że może to być nawet 10 hektarów. W odległości zaledwie 100 metrów na południe od Macierowego Bagna zlokalizowane jest inne torfowisko, noszące nazwę „Zielony Ług”, które ma powierzchnię 2 hektarów. Obejmuje ono niewielkie jeziorko, a jeszcze dalej, na południowy zachód, można znaleźć zbiornik wodny znany jako „Czarny Staw”.

Warto dodać, że według niektórych opracowań Macierowe Bagno należy do północnej części uroczyska „Zielony Ług”, co sprawia, że teren ten ma znaczenie ekologiczne oraz przyrodnicze.

Przyroda i hydrologia

Na torfowisku Macierowe Bagno do roku 2009 obserwowano obecność rosiczki pośredniej, która jest jednym z cennych gatunków roślin. Warto jednak zaznaczyć, że w 2010 roku na skutek niezwykle intensywnych opadów deszczu poziom wody uległ znacznemu podniesieniu, co mogło doprowadzić do wyginięcia tego gatunku na opisywanym terenie. Latem 2012 roku, tajemnicze torfowisko przypominało jezioro, co wzbudziło wiele pytań. Choć nie można było jednoznacznie ustalić, czy jakieś nasiona lub rośliny rosiczki przetrwały, możliwe, że także nasiona z innych miejsc mogły się pojawić.

Ważnym zjawiskiem na Macierowym Bagnie są długookresowe zmiany poziomu wody, które skutkują zarastaniem obszaru lasem sosnowo-brzozowym w sytuacji osuszania, a również wymieraniem podtopionych drzew i krzewów. Procesy te prowadzą do różnorodnych zmian siedliskowych, które mają duży wpływ na lokalną florę. Badania z lat 2008 oraz 2009 ujawniły zmienność poziomu wody w granicach od 29 do 56 centymetrów, co było ściśle powiązane z intensywnością opadów.

Na torfowisku zidentyfikowano około 140 gatunków roślin naczyniowych. Wśród nich wyróżniają się także te, które w 2012 roku objęto ochroną ścisłą:

  • widłak jałowcowaty Lycopodium annotinum,
  • widłak goździsty Lycopodium clavatum,
  • rosiczka pośrednia Drosera intermedia,
  • rosiczka okrąglistna Drosera rotundifolia,
  • pływacz drobny Utricularia minor,
  • bagno zwyczajne Rhododendron tomentosum (syn. Ledum palustre).

Niektóre gatunki roślin, które także znalazły się pod częściową ochroną, to:

  • grzybienie białe Nymphaea alba,
  • bluszcz pospolity Hedera helix,
  • kruszyna pospolita Frangula alnus,
  • kalina koralowa Viburnum opulus.

W przeszłości na Macierowym Bagnie występował również widłaczek torfowy Lycopodiella inundata, który objęty był ochroną ścisłą.

Ochrona przyrody

Macierowe Bagno znajduje się w ramach Mazowieckiego Parku Krajobrazowego, co świadczy o jego wyjątkowym znaczeniu ekologicznym i krajobrazowym. Obszar ten jest obiektem badań specjalistów z dziedziny ochrony przyrody, którzy uważają, że zasługuje on na nienaruszalny status użytku ekologicznego lub przynajmniej na bycie zespołem przyrodniczo-krajobrazowym.

Warto zaakcentować, że teren ten został wskazany jako potencjalny kandydat do formalnej ochrony, zarówno w postaci rezerwatu, jak i użytku ekologicznego. Takie działania byłyby istotne dla zachowania unikalnych wartości przyrodniczych tego miejsca.

Przekształcanie przez człowieka

W różnych dziejach, torfowisko przeszło liczne zmiany spowodowane działalnością człowieka. W niektórych rejonach odbywała się wydobycie torfu, co znacząco wpłynęło na jego naturalny ekosystem.

Część terenu została przekształcona w użytkowanie rolnicze, co również wpłynęło na lokalną florę i faunę. Ponadto, w celu ułatwienia transportu, na grobli zbudowano drogę, a także na tym obszarze utworzono dwa stawy, które stały się nowym elementem krajobrazu.

W sąsiedztwie powstało osiedle domków letniskowych, co jeszcze bardziej zmieniło charakter tej wyjątkowej przestrzeni. Zjawisko to pokazuje, jak interakcja człowieka z naturą prowadzi do powstawania nowych ekosystemów, jednak również do niszczenia pierwotnych form życia.

Przypisy

  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – nazwy obiektów fizjograficznych – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 01.01.2024 r., identyfikator PRNG: 225796
  2. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – nazwy obiektów fizjograficznych – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 01.01.2024 r., identyfikator PRNG: 225794
  3. Dz.U. z 2014 r. poz. 1409 Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 09.10.2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin.
  4. Szlaki turystyczne Mazowsza. Uroczysko Zielony Ług.. Zespół Centralnego Ośrodka Turystyki Górskiej PTTK w Krakowie. [dostęp 14.05.2017 r.]
  5. Miejski System Informacji > Obszary MSI > Dzielnica Wesoła. Zarząd Dróg Miejskich w Warszawie. [dostęp 14.05.2017 r.]
  6. Geoportal 2 | iMap: ORTO. Główny Urząd Geodezji i Kartografii (GUGiK). [dostęp 17.10.2016 r.]
  7. Portal Mapowy Województwo Mazowieckie, Miejski System Informacji Przestrzennej (MSIP): Mapy topograficzne: Warszawa (aglomeracja). Urząd Marszałkowski Województwa Mazowieckiego (UMWM). [dostęp 17.10.2016 r.]
  8. Portal Mapowy Województwo Mazowieckie, Miejski System Informacji Przestrzennej (MSIP): Mapy topograficzne: Mapa topograficzna – skala 1:10 000 – raster. Urząd Marszałkowski Województwa Mazowieckiego (UMWM). [dostęp 17.10.2016 r.]
  9. Geoserwis GDOŚ. [dostęp 20.09.2016 r.]
  10. Przemysław Stolarz. Stanowisko rosiczki pośredniej w Mazowieckim Parku Krajobrazowym. „Naturalia”. 1, s. 116-121, 2012 r. Towarzystwo Badań i Ochrony Przyrody (TBOP). [dostęp 20.09.2016 r.]
  11. Jolanta Pawlak (red.), Małgorzata Teisseyre- Sierpińska (red.): Opracowanie ekofizjograficzne do studium uwarunkowania i kierunków zagospodarowania przestrzennego m. st. Warszawy. Warszawa: Urząd Miasta Stołecznego Warszawy, Biuro Naczelnego Architekta Miasta, Miejska Pracownia Planowania Przestrzennego i Strategii Rozwoju, 2006 r. [dostęp 21.09.2016 r.]
  12. Przemysław Stolarz: Ptaki torfowisk Warszawy. W: Fauna miast Europy Środkowej XXI wieku. P. Indykiewicz, T. Barczak (red.). Bydgoszcz: LOGO, 2004 r., s. 457-462.
  13. Mapa Szczegółowa Polski 1:25 000 /1929 - 1939/. Godło arkusza P40 S32 C (4032 C). Tytuł arkusza MIŁOSNA. Wojskowy Instytut Geograficzny (WIG), 1931 r. [dostęp 20.09.2016 r.]
  14. Jacek Kałuszko, Paweł Ajdacki: Otwock i okolice: przewodnik. Pruszków: Oficyna Wydawnicza "Rewasz", 2006 r. ISBN 83-89188-49-X. [dostęp 14.05.2017 r.]

Oceń: Macierowe Bagno

Średnia ocena:4.51 Liczba ocen:19