Maria (jawor)


Maria, to niezwykły klon jawora, który ma swoje miejsce w wyjątkowej lokalizacji. Rośnie on przy budynku Narodowego Instytutu Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie – Państwowego Instytutu Badawczego, znajdującym się na ul. Wawelskiej 15 w Warszawie.

To miejsce jest nie tylko istotne ze względu na swoją funkcję naukową, ale również pod względem przyrody.

Opis

Jawor, który jest obiektem tej opowieści, ma swoje korzenie w czasach, gdy Maria Skłodowska-Curie zasadziła go 29 maja 1932 roku, w dniu inauguracji Instytutu Radowego, który powstał dzięki jej determinacji. Dzień ten zyskał miano Dnia Nauki Polskiej, a obowiązująca wówczas atmosfera wypełniona była znaczeniem i emocjami. W tym inspirującym wydarzeniu brało udział wiele osobistości, w tym prezydent Ignacy Mościcki oraz prominentni naukowcy, wśród których była także Bronisława Skłodowska-Dłuska, odpowiedzialna za nadzór nad budową instytutu.

Podczas celebracji przy zdjęciach z tej uroczystości zauważono, że rzeczywistość okazała się nieco inna, ponieważ Maria Skłodowska-Curie i prezydent Mościcki wspólnie zasadzili dwa graby, a jawor, który dziś upamiętnia tę wyjątkową postać, istniał już w okolicy i prawdopodobnie wyrósł pod koniec XIX wieku.

Instytut Radowy, później przekształcony w Narodowy Instytut Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie – Państwowy Instytut Badawczy, był nie tylko miejscem badań, ale również szpitalem, w którego obrębie znajdował się ogród z drzewem Marii Skłodowskiej-Curie. To drzewo nie było jedynym upamiętnieniem, ponieważ zasadziła ona także dwa głogi – jeden z nich był poświęcony Marie Mattingly Meloney, dużej sponsorze instytutu, a drugi dedykowany prezydentowej Michalinie Mościckiej. Graby, które zostały zasadzone przez Skłodowską-Curie i Mościckiego, znajdowały się wzdłuż chodnika, tworząc szpaler, który jednak częściowo usunięto w trakcie rozbudowy instytutu.

Jawor „Maria” ma swoje miejsce na terenie wewnętrznym Instytutu Onkologii, obok niego rozciąga się park im. Marii Skłodowskiej-Curie, ozdobiony jej pomnikiem stworzonym przez Ludwikę Nitschową. Te miejsca, połączone w większej perspektywie, stanowią część edukacyjnej ścieżki dotyczącej życia i osiągnięć Marii Skłodowskiej-Curie.

Choć jawor nie jest zachwycającym okazem pod względem wieku czy wielkości, jego historia i związki z dwukrotną laureatką Nagrody Nobla nadają mu unikalne znaczenie. Dlatego też w 2012 roku został on uznany za pomnik przyrody. Jego wysokość wynosi 19 metrów, a obwód to 232 cm. Podczas ustanawiania ochrony pomnikowej dla tego drzewa, jego stan zdrowia został oceniony jako bardzo dobry, a jego wartość przyrodnicza oraz krajobrazowa wyraźnie podkreślona. Utworzono strefę 15 metrów wokół pomnika w celu jego ochrony biernej i czynnej. Prezydent Warszawy, jako osoba odpowiedzialna, została zobowiązana do monitorowania i dbałości o zdrowie tego cennego drzewa. Uchwała, na mocy której jawor uzyskał status pomnika, weszła w życie 10 października 2012 roku.

Przypisy

  1. Paweł P. Dunin-Wąsowicz i inni, Drzewa Warszawy. Przewodnik po wybranych, ważnych drzewach Warszawy, Warszawa: Stowarzyszenie „Z Siedzibą w Warszawie”, 2020 r., s. 19–20, ISBN 978-83-929645-8-2.
  2. Uchwała nr XLI/1138/2012 Rady Miasta Stołecznego Warszawy z dnia 30.08.2012 r. w sprawie ustanowienia pomnika przyrody. [dostęp 29.05.2015 r.]
  3. Ustanowienie pomnikiem przyrody drzewa z gatunku klon jawor przy ul. Wawelskiej 15. Urząd m.st. Warszawy, 05.04.2012 r. [dostęp 28.05.2015 r.]
  4. Jerzy S. Majewski: Bezcenny gram radu. W czasie wojny szukali go Niemcy. [w:] Gazeta – Warszawa [on-line]. Agora, 09.12.2012 r. [dostęp 28.05.2015 r.]
  5. Ścieżka Edukacyjna Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie. Uniwersytet Warszawski. [dostęp 28.05.2015 r.]
  6. Pomniki przyrody na terenie m.st. Warszawy. [dostęp 28.05.2015 r.]
  7. Tomasz Demiańczuk: Drzewo posadzone przez noblistkę. Urząd m.st. Warszawy, 28.05.2015 r.

Oceń: Maria (jawor)

Średnia ocena:4.98 Liczba ocen:7