Mieczysław Julian Mikołaj Czyżewicz, urodzony 18 czerwca 1901 roku w Warszawie, był wybitnym oficerem Wojska Polskiego, pełniącym służbę jako kapitan piechoty. Jego życie zakończyło się tragiczną śmiercią w wiośnie 1940 roku, podczas zbrodni katyńskiej w Charkowie.
Czyżewicz pozostaje symbolem tych, którzy bezzasadnie stracili życie w wyniku politycznych represji tamtych czasów. Jego historia jest nie tylko osobistym dramatem, ale także częścią szerszej opowieści o tragicznych losach polskich żołnierzy i ich rodzin.
Życiorys
18 czerwca 1901 roku w Warszawie przyszedł na świat Mieczysław Czyżewicz, syn Wojciecha oraz Idalii z Domańskich. Już od 1918 roku rozpoczął swoją służbę w Wojsku Polskim. Brał aktywny udział w wojnach toczonych w latach 1918–1921, w tym w konfliktach z Ukrainą oraz bolszewickich, walcząc w szeregach 3. pułku ułanów oraz 31. pułku piechoty.
Po ukończeniu Szkoły Podchorążych w Warszawie, 13 sierpnia 1920 roku, został mianowany na stopień podporucznika. Na 1 czerwca 1921 roku pełnił już służbę w 31. pułku Strzelców Kaniowskich. Dekretem Naczelnika Państwa i Wodza Naczelnego z dnia 3 maja 1922 roku, zweryfikowano jego stopień w korpusie oficerów piechoty, przyznając mu starszeństwo z 1 marca 1920 roku oraz 871. lokatę łączną w korpusie. Jego pozycja była równocześnie 24. w starszeństwie.
Wkrótce awansował do rangi porucznika ze starszeństwem z dnia 1 października 1921 roku. W 1923 roku znajdował się na 4. lokacie w swoim starszeństwie, dalej służąc w 31. pułku piechoty, którego przydział utrzymał do 1926 roku, gdy został przeniesiony do 69. pułku piechoty jako porucznik rezerwowy, zajmując 2. lokatę w starszeństwie.
Na dzień 27 kwietnia 1925 roku ogłoszono jego przeniesienie do 69. pułku piechoty. W roku 1928 był już oficerem zawodowym, zajmując 17. lokatę wśród poruczników korpusu piechoty. Dwa lata później, w 1930 roku, pełnił służbę w Szkole Podchorążych Rezerwy przy 29. Dywizji Piechoty, tam uzyskując 1115. lokatę łączną wśród poruczników piechoty oraz 11. w swoim starszeństwie.
W wyniku zarządzenia Prezydenta RP Ignacego Mościckiego, z dnia 17 grudnia 1931 roku, Mieczysław Czyżewicz otrzymał awans na kapitana, z datą starszeństwa od 1 stycznia 1932 roku. Kontynuował służbę w Szkole Podchorążych Rezerwy Piechoty przy 29. Dywizji Piechoty, gdzie zajmował 68. lokatę wśród kapitanów piechoty. Z dniem 3 kwietnia 1932 roku, został przydzielony na kurs dowódców kompanii k.m., organizowany w Centrum Wyszkolenia Piechoty w Rembertowie.
Na 1 lipca 1932 roku przeszedł do 81. pułku piechoty. W tym czasie, na dzień 1 lipca 1933 roku, miał 1970. lokatę wśród kapitanów piechoty, a 5 czerwca 1935 roku poprawił się na 1693. miejsce. Z dniem 17 maja 1938 roku objął dowodzenie 3. kompanią strzelecką w 14. pułku piechoty. Na dzień 23 marca 1939 roku zajmował 31. lokatę w swoim starszeństwie jako kapitan i pełnił funkcję dowódcy 7. kompanii strzeleckiej tegoż pułku.
W czasie kampanii wrześniowej 1939 roku, Mieczysław Czyżewicz dowodził sztabem piechoty dywizyjnej 44. Dywizji Piechoty Rezerwowej, pełniąc tę funkcję od 1 do 12 września. Po agresji ZSRR na Polskę, kapitan Czyżewicz trafił do niewoli sowieckiej w nieznanych okolicznościach. Został osadzony w obozie w Starobielsku, a wiosną 1940 roku zamordowany przez funkcjonariuszy NKWD w Charkowie, gdzie jego miejsce pochówku to tajna masa w Piatichatkach. Od 17 czerwca 2000 roku, stigmatyzowana tragiczna historia ofiary totalitaryzmu ma swoją przestrzeń na cmentarzu w Charkowie. Mieczysław Czyżewicz widnieje na Liście Starobielskiej NKWD jako poz. 3682.
Upamiętnienie
W dniu 5 października 2007 roku minister obrony narodowej, Aleksander Szczygło, dokonał pośmiertnego awansu Mieczysława Czyżewicza na stopień majora. Uroczystość ogłoszenia tego wyróżnienia miała miejsce 9 listopada 2007 roku w Warszawie, w ramach ceremonii „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.
Ordery i odznaczenia
Mieczysław Czyżewicz, w trakcie swojej służby, został uhonorowany wieloma ważnymi odznaczeniami, które świadczą o jego wkładzie w historię kraju. Poniżej przedstawiamy listę przyznanych mu nagród:
- srebrny Krzyż Zasługi (22 maja 1939),
- medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921,
- medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości.
Przypisy
- Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. [online], web.archive.org, s. 31 [dostęp 21.10.2024 r.]
- Zbrodnia katyńska, miedzy prawdą i kłamstwem [online], edukacja.ipn.gov.pl, 2008, s. 215 [dostęp 17.09.2024 r.]
- Prezydent RP wziął udział w uroczystościach „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów” [online], prezydent.pl [dostęp 26.08.2024 r.]
- Harmonogram odczytywania nazwisk osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie [online], policja.pl, s. 1-4 [dostęp 28.08.2024 r.]
- „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”. Portal polskiej Policji. [dostęp 15.09.2023 r.]
- Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 05.10.2007 r. w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
- Ciesielski 2008, s. 300.
- Księga Cmentarna Charkowa 2003, s. 83.
- Księga Cmentarna Charkowa 2003, s. LXXIV.
- Kryska-Karski 1996, s. 71.
- Kryska-Karski i Barański 1973, s. 34.
- Rybka i Stepan 2006, s. 39.
- Rybka i Stepan 2006, s. 564.
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych piechoty 1935, s. 79, 184–185, 194.
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych piechoty 1933, s. 81.
- Dziennik Personalny MSWojsk. Nr 13 z 09.12.1932, s. 444.
- Dziennik Personalny MSWojsk. Nr 13 z 09.12.1932, s. 418.
- Rocznik oficerski 1932, s. 807.
- Rocznik oficerski 1932, s. 78.
- Dziennik Personalny MSWojsk. Nr 12 z 18.12.1931, s. 401.
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych piechoty 1930, s. 116.
- Rocznik oficerski 1928, s. 83.
- Rocznik oficerski 1928, s. 258.
- Dziennik Personalny MSWojsk. Nr 47 z 27.04.1925, s. 225.
Pozostali ludzie w kategorii "Wojsko i służby mundurowe":
Zdzisław Poradzki | Nicefora Kalicka | Waldemar Baczak | Stanisław Kazimierczak | Kazimierz Nalaskowski | Stefan Czesław Relich | Edward Daniłło-Gąsiewicz | Jerzy Daniel Kędzierski | Stanisław Rudnicki (lotnik) | Wojciech Francki | Stanisław Ruśkiewicz | Józef Machlejd | Grażyna Lipińska | Zygmunt Noceń | Stanisław Błaszczak | Modest Romiszewski (major) | Wacław Sikorski | Tadeusz Stanisław Kierst | Jerzy Uszycki | Tadeusz ŚlaskiOceń: Mieczysław Czyżewicz