Władysław Adolf Semadeni to postać, która pozostawiła znaczący ślad w polskim życiu religijnym i społecznym. Urodził się 3 lipca 1865 roku w Warszawie, a swoje życie zakończył 15 października 1930 roku w tym samym mieście.
Był duchownym ewangelicko-reformowanym, a jego działalność obejmowała szereg istotnych funkcji w strukturach kościelnych. Pełnił m.in. rolę superintendent generalnego Jednoty warszawskiej oraz Kościoła Ewangelicko-Reformowanego w Rzeczypospolitej Polskiej.
Jego wkład w rozwój wspólnoty ewangelickiej oraz wpływ na lokalne życie religijne są nie do przecenienia, co czyni go postacią niezwykle istotną w kontekście polskiej historii kościelnej.
Życiorys
Władysław Semadeni przyszedł na świat jako syn Józefa Semadeniego (1812–1887), który był jednym z właścicieli szwajcarskich cukierni Semadenich w Polsce, a urodził się w malowniczym Poschiavo w Szwajcarii. Jego matką była Maria z domu Ragazzi (1843–1891). Warto także wspomnieć, że jego przyrodnia siostra, Anna Maria z Semadenich (1843–1876), poślubiła pastora Augusta Diehla.
W roku 1883, po zakończeniu edukacji w rosyjskim gimnazjum gubernialnym mieszczącym się w Płocku, Władysław podjął naukę teologii na Uniwersytecie w Królewcu. Jako obywatel Szwajcarii nie był zobowiązany do odbycia studiów teologicznych w Dorpacie. Dopiero po roku 1920, w niepodległej Polsce, zmienił swoje obywatelstwo z szwajcarskiego na polskie. Z powodzeniem ukończył studia teologiczne w 1888 roku.
Po powrocie z Prus Wschodnich został ordynowany i objął zarząd parafii kalwińskiej w Żychlinie. W 1894 roku zawarł małżeństwo z Heleną Haberkant, która była córką pastora ewangelicko-augsburskiego (luterańskiego), Adama Haberkanta (1829-1905). W początku XX wieku, od 1900 roku, kontynuując swoją pracę w Żychlinie, przeniósł się do Kalisza, gdzie nauczał geografii i kaligrafii w czteroklasowej pensji dla dziewcząt prowadzonej przez swoją małżonkę. Należy zaznaczyć, że jedną z jego uczennic była Maria Dąbrowska, która opisała Władysława i Helenę w swojej powieści Noce i dnie jako profesorów Wenordenów.
Semadeni aktywnie uczestniczył w działalności Towarzystwa Kultury Polskiej w latach 1906-1913. W 1905 roku objął posadę inspektora w organizowanym luterańskim Gimnazjum im. Mikołaja Reja w Warszawie. W tym samym czasie został mianowany administratorem kalwińskiej parafii w Łodzi, co przyniosło mu kolejne wyzwania i możliwości rozwoju.
W roku 1908, Władysław związał się z warszawską parafią kalwińską przy ulicy Leszno 20, gdzie został najpierw drugim, a potem pierwszym proboszczem. W 1910 roku, z uwagi na jego zaangażowanie i umiejętności, wybrano go superintendentem generalnym Kościoła Ewangelicko-Reformowanego w Rzeczypospolitej Polskiej. Pełnił również funkcję wiceprezesa Konsystorza w Warszawie. Z pewnością zaliczał się do grona najwybitniejszych duchownych kalwińskich XX wieku w Polsce.
W czasie jego urzędowania rozpoczęto opracowywanie nowego śpiewnika kościelnego oraz budowę nowego kościoła w Łodzi. Warto podkreślić, że w 1919 roku dzięki jego wysiłkom przyznano kobietom czynne i bierne prawa wyborcze w polskim Kościele Ewangelicko-Reformowanym. Prowadził także działania na rzecz zapewnienia, by przyszli duchowni reformowani odbywali studia na uznawanych kierunkach teologii reformowanej na Zachodzie zamiast ograniczać się tylko do Polski. Władysław Semadeni był orędownikiem teologii liberalnej, podobnie jak jego następca, Stefan Skierski.
Posiadał imponującą znajomość dziesięciu języków, w tym łaciny, greki oraz hebrajskiego. Ponadto, wykazywał talent muzyczny, potrafiąc grać na skrzypcach oraz fortepianie. Był znany z organizowania kameralnych spotkań w swoim domu, w trakcie których wspólnie z innymi muzykami grano różnorodne utwory. Zawsze zabierał ze sobą na koncerty do filharmonii partytury, co świadczyło o jego dbałości o jakość wykonania.
Władysław był rodzicem córki Ireny, po mężu Elliott (w USA), oraz syna Tadeusza Semadeniego. Po zakończeniu żywota spoczął na cmentarzu reformowanym przy ul. Żytniej w Warszawie.
Przypisy
- K.K. Bem K.K., Słownik Biograficzny duchownych ewangelicko-reformowanych. Pastorzy i diakonisy Jednoty Małopolskiej i Jednoty Warszawskiej 1815-1939, 2015 r., s. 128-134.
- Polski Słownik Biograficzny, t. V, ss. 204-205.
Pozostali ludzie w kategorii "Duchowieństwo i religia":
Konstanty Ireneusz Łubieński | Jan Charytański | Ludwik Ignacy Riaucour | Arseniusz (Smoleniec) | Janusz Narzyński | Alfred Tschirschnitz | Jan Górny (duchowny) | Henryk Hoser | Jadwiga Zamoyska | Marcin Hintz | Franciszek Garncarek | Teresa Potocka | Wacław Hipsz | Zygmunt Szypold | Stefan Miecznikowski | Simcha Lieberman | Maria Wantowska | Czesław Białek | Lech Tranda | Andrzej ZuberbierOceń: Władysław Semadeni