Czesław Białek

Duchowieństwo i religia

Czesław Białek był niezwykłą postacią w historii Polski, a jego życie odzwierciedla walkę i zaangażowanie dla dobra społeczeństwa. Urodził się 18 lipca 1920 roku w Warszawie, a jego losy były nieodwracalnie związane z ważnymi wydarzeniami w naszym kraju.

Jako polski duchowny katolicki oraz jezuita, Białek pełnił niezwykle ważną rolę w swoim otoczeniu, będąc jednocześnie oddanym żołnierzem Armii Krajowej. W czasie II wojny światowej brał udział w powstaniu warszawskim, gdzie wykazał się niezwykłym męstwem oraz poświęceniem dla swojej ojczyzny.

W okresie powojennym, jego działania jako działacza opozycji antykomunistycznej potwierdzają jego niezłomny charakter i chęć stawienia czoła reżimowi, który tak wiele osób w Polsce dotknął represjami. Niestety, Czesław Białek nie był wolny od konsekwencji tych działań, a jego życie zakończyło się 9 marca 1984 roku w Poznaniu, tragicznie podkreślając smutny los wielu, którzy walczyli o prawdę i wolność.

Życiorys

Czesław Białek, syn Piotra i Zofii, od najmłodszych lat był nastawiony na działalność religijną i społeczną. W 1932 roku rozpoczął naukę w jezuickim Małym Seminarium w Łęczycy. Następnie, od 1934 do 1936 roku, kontynuował edukację w gimnazjum jezuickim w Wilnie, a później, z nowicjacie jezuitów w Kaliszu, gdzie poznał podstawy zakonu, aż do 1937 roku, kiedy to przeniósł się do Pińska. Ukończył Liceum Humanistyczne jezuitów w Warszawie. W okresie niemieckiej okupacji wykazał się niezwykłą odwagą, udzielając pomocy Żydom oraz więźniom zagrożonym w niemieckich obozach koncentracyjnych. Wzmacniając swoje zobowiązania społeczne, studiując nielegalnie filozofię w Nowym Sączu, współorganizował akcje ratunkowe dla Żydów z lokalnego getta.

Jego zaangażowanie w tajne nauczanie i kolportaż nielegalnych publikacji przyczyniło się do jego późniejszej roli jako żołnierza Armii Krajowej. Wzięcie udziału w powstaniu warszawskim w 1944 roku, gdzie doznał poważnych obrażeń, dobitnie świadczy o jego oddaniu sprawie. Pracując w ramach III Obwodu „Waligóra” (na Woli) Warszawskiego Okręgu AK – 2 Rejon (Koło – cmentarze, IV zgrupowanie, oficer wychowawczy-oświatowy), był aktywny w wielu aspektach działalności podziemnej.

Święcenia kapłańskie przyjął w 1950 roku z rąk kardynała Stefana Wyszyńskiego, co otworzyło przed nim nowe możliwości w zakresie pomocy społecznej. W Poznaniu zaangażował się w organizację pomocy dla misji oraz koordynował dostarczanie paczek z żywnością i lekami do krajów misyjnych. W latach 1951–1952 był członkiem podziemnej organizacji Wolna Młodzież i pozostawał w kontakcie z dawnymi członkami wileńskiej brygady AK. W 1956 roku zainicjował powołanie Zrzeszenia Studentów Katolików oraz Studenckiego Komitetu Pomocy Więźniom Politycznym przy Wyższej Szkole Rolniczej w Poznaniu.

Dzięki jego inicjatywom zorganizowano akcję oddawania krwi dla Węgrów walczących z radziecką agresją. Niestety, jego działalność spotkała się z represjami ze strony władz komunistycznych, które trzy razy skazały go na karę więzienia, łącznie na osiem i pół roku. W wyniku poważnych problemów zdrowotnych, związanych z powstańczymi ranami, stracił nogę. Był więziony w różnych miejscach, w tym w areszcie mokotowskim oraz w Rawiczu i Wronkach, a jego doświadczenia więzienne w latach 1959–1960 obejmowały areszt przy ul. Młyńskiej w Poznaniu.

W późniejszych latach, w tym pomiędzy 1967 a 1968 rokiem, był również przetrzymywany w więzieniach w Czarnem i Szczecinku. Mimo ciągłej inwigilacji przez służby komunistyczne, kontynuował swoją pracę, ukończył studia na Wydziale Biologii i Nauk o ZiemiUniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu w 1960 roku, a w 1973 roku uzyskał tytuł doktora. W wyniku swoich trudności zdrowotnych od 1974 roku poruszał się na wózku inwalidzkim.

W ostatnich latach swojego życia, Białek aktywnie wspierał ekumenizm, NSZZ Solidarność oraz Ruch Obrony Praw Człowieka i Obywatela. Jego zaangażowanie objawiało się w pomocy dla ofiar stanu wojennego, a także w odwiedzinach internowanych (Gębarzewo, Gołdap). Przy poznańskim kościele jezuitów zainicjował powstanie banku bezpłatnych leków, który korzystał z darów lokalnej społeczności.

Białek był członkiem wielu towarzystw naukowych, w tym Polskiego Towarzystwa Antropologicznego, Polskiego Towarzystwa Etnograficznego oraz Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego. Współpracował z Studium Afrykanistycznym na Uniwersytecie Warszawskim oraz z Komisją Afrykanistyczną przy Instytucie Kultury Materialnej PAN. Jego działalność zaowocowała powołaniem Katolickiego Ośrodka Pomocy przy Komisji Misyjnej Archidiecezji Poznańskiej, który w 1990 roku przekształcono w Stowarzyszenie Dzieło Księdza Czesława Białka. Pozostawał także członkiem Komitetu Organizacyjnego Obchodów Poznańskiego Czerwca.

Publikacje

Czesław Białek był znakomitym autorem, który przyczynił się do rozwoju myśli naukowej poprzez swoje ważne publikacje.

Oto niektóre z nich:

  • jezuici polscy w Misji Zambeskiej,
  • na ratunek człowiekowi.

Odznaczenia

Czesław Białek zdobył liczne odznaczenia wojskowe, które świadczą o jego niezwykłej odwadze oraz poświęceniu w walce o wolność. Wśród nich znajdują się:

  • Krzyż Walecznych,
  • Krzyż Armii Krajowej,
  • Srebrny Krzyż Zasługi z Mieczami,
  • Warszawski Krzyż Powstańczy,
  • srebrna Odznaka Honorowa Związku Inwalidów Wojennych,
  • brązowy Medal im. Szolca-Rogozińskiego, przyznawany za osiągnięcia w afrykanistyce.

Oceń: Czesław Białek

★★★★★
Średnia ocena:4.94 Liczba ocen:5