Jadwiga Zamoyska, znana również z nazwiska rodowego Działyńska, to postać, która zapisała się na kartach historii jako ważna działaczka społeczna. Urodziła się 4 lipca 1831 roku w Warszawie, a swoje życie zakończyła 4 listopada 1923 roku w Kórniku.
Była osobą, która nie tylko aktywnie uczestniczyła w życiu społecznym, ale także była służebnicą Bożą w Kościele katolickim, co podkreśla jej głębokie zaangażowanie w kwestie duchowe i religijne. Jej działalność miała istotne znaczenie dla wielu osób, które benefitywały z jej pracy i poświęcenia.
Życiorys
Jadwiga Zamoyska była córką Tytusa Działyńskiego oraz Gryzeldy Celestyny z rodu Zamoyskich. Swoje wczesne lata spędziła w Oleszycach, małej miejscowości w Galicji, a od 1838 roku mieszkała w Kórniku, który został odzyskany przez jej ojca. Kształcenie odbywało się w domu, gdzie pod opieką prywatnych nauczycielek, Wandy Żmichowskiej oraz Angielki Anny Birt, zdobyła wiedzę i umiejętności potrzebne do dalszego życia.
W 1852 roku, po uzyskaniu dyspensy papieskiej, poślubiła swojego wujka, generała Władysława Zamoyskiego. Jako żona polityka konserwatywnego, który był związany z Hotelem Lambert, przeniosła się do Paryża, towarzysząc mężowi w jego podróżach związanych z działalnością polityczną, w tym do Turcji oraz Wielkiej Brytanii. Po śmierci męża w 1868 roku, Jadwiga zdecydowała się pozostać we Francji i pod wpływem zakonu oratorian podjęła decyzję o powołaniu do życia „szkoły życia chrześcijańskiego”, skupiającej się na tworzeniu stowarzyszeń religijnych, które nie wymagały obowiązkowych ślubów zakonnych.
Możliwość zrealizowania tej idei pojawiła się po śmierci jej brata, Jana Działyńskiego, kiedy to jej syn, Władysław, przejął dobra kórnickie. W 1881 roku powróciła do Kórnika, a następnie, w kolejnym roku, założyła Szkołę Domowej Pracy Kobiet. Z uwagi na tzw. ustawy bismarckowskie, w 1885 roku została wypędzona z Prus jako obywatelka Francji. Wówczas szkoła przeniosła się najpierw do Lubowli na Spiszu, następnie do Kalwarii Zebrzydowskiej, a w 1891 roku do zakopiańskich Kuźnic, które jej syn nabył na licytacji w 1889 roku.
Szkoła, którą Jadwiga Zamoyska założyła, zyskała znaczące wsparcie ze strony władz kościelnych, a także przyciągnęła uwagę lokalnej społeczności. Program nauczania koncentrował się głównie na aspektach wychowania religijnego, jak również na naukach praktycznych, takich jak szycie, haft, gotowanie, a także zajęcia z rysunku, literatury, geografii, historii Polski oraz naukę śpiewu.
Zamoyska była autorką wielu publikacji dotyczących religii oraz wychowania. Do jej najważniejszych prac należy książka „O wychowaniu” wydana w 1903 roku. Zajmowała się również przygotowaniem do druku pamiętników swojego męża, Jenerała Zamoyskiego, które ukazały się w sześciu tomach w latach 1910–1930, w Bibliotece Kórnickiej. Często przebywała w Paryżu, a w 1919 roku odwiedziła swoją szkołę w Zakopanem. Ostatnie lata spędziła z synem w Kórniku, gdzie zmarła i została pochowana.
Z małżeństwa z Władysławem, poza synem Władysławem, Jadwiga miała jeszcze syna Witolda (1855–1874) oraz dwie córki: Marię (1857–1858), która zmarła przedwcześnie w Anglii, oraz drugą Marię (1860–1937).
Proces beatyfikacyjny
W dziesiątkach miejsc, zwłaszcza w Polsce, można było spotkać obrazki przedstawiające Jadwigę Zamoyską, towarzyszące modlitwie o jej wstawiennictwo, które rozpowszechniano w dwudziestoleciu międzywojennym. Te materiały były legalnie udostępniane, za pełną zgodą kurii arcybiskupiej w Poznaniu.
Sprawa beatyfikacji Jadwigi była intensywnie promowana przez Stowarzyszenie Matki Bożej Dobrej Rady w Kuźnicach, które aktywnie wspierało dążenia do jej uznania w Kościele.
Moment przełomowy nastąpił 27 listopada 2012 roku, kiedy to Kuria Metropolitalna w Poznaniu formalnie zainicjowała proces beatyfikacyjny Jadwigi Zamoyskiej. Od tego momentu, Jadwiga zyskała tytuł Służebnicy Bożej, co jest istotnym krokiem w kierunku jej ewentualnej kanonizacji.
Odznaczenie
Jadwiga Zamoyska, znana ze swojego zaangażowania w działalność wychowawczą oraz filantropijną, została uhonorowana znaczącym odznaczeniem. Otrzymała Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski 13 lipca 1921 roku. Była jedną z pierwszych piętnastu osób, które otrzymały ten medal, co podkreśla jej niezwykły wkład na rzecz Rzeczypospolitej Polskiej.
Upamiętnienie
Sejm RP IX kadencji podjął decyzję o ustanowieniu roku 2023 Rokiem Jadwigi z Działyńskich Zamoyskiej na mocy uchwały z 22 lipca 2022. Rok ten dedykowany patronce obfituje w różnorodne wydarzenia i publikacje, z których szczególnie ważne jest wydanie specjalne „Kroniki Sejmowej”, które poświęcono tej wybitnej postaci.
W tym samym duchu, Poczta Polska, w dniu 4 lipca 2023 roku, wprowadziła do obiegu znaczek pocztowy o nominale 3,90 zł z wizerunkiem Jadwigi Zamoyskiej. Na realizację projektu znaczek również miał wpływ Paweł Myszka, a sam znaczek został stworzony techniką rotograwiury na innowacyjnym papierze fluorescencyjnym. Więcej informacji na ten temat można znaleźć na stronie Poczta Polska.
Pozostali ludzie w kategorii "Duchowieństwo i religia":
Marcin Hintz | Eugeniusz Kupski | Andrzej Retke | Karol Mikoszewski | Edward Dietz | Kazimierz Ginter | Ryszard Danielczyk | Franciszek Emil Lauber | Alfred Bentkowski | Jan Kazimierz Denhoff | Henryk Hoser | Jan Górny (duchowny) | Alfred Tschirschnitz | Janusz Narzyński | Arseniusz (Smoleniec) | Ludwik Ignacy Riaucour | Jan Charytański | Konstanty Ireneusz Łubieński | Władysław Semadeni | Franciszek GarncarekOceń: Jadwiga Zamoyska