Stanisław Grabowski, urodzony 29 października 1780 roku w Warszawie, to postać, która odcisnęła swoje piętno na historii naszego kraju. W 1845 roku zmarł w tym samym mieście. Był hrabią w Królestwie Kongresowym, co miało miejsce w 1820 roku.
Grabowski przyjął herb Topór, rezygnując z herbu Oksza, co może świadczyć o jego nietypowym podejściu do tradycji szlacheckiej. Swoją karierę polityczną rozpoczął w 1809 roku jako sekretarz Rady Stanu Księstwa Warszawskiego, co umożliwiło mu zdobycie doświadczenia w administracji.
W grudniu 1820 roku mianowany został ministrem prezydującym w Komisji Rządowej Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego Królestwa Polskiego, a funkcję tę sprawował nieprzerwanie do listopada 1830 roku. W 1830 roku objął również stanowisko prezydującego w Komisji Najwyższej Egzaminacyjnej przy Radzie Stanu Królestwa Kongresowego, co podkreślało jego wpływ na edukację i wyznania w tym okresie.
Życiorys
Stanisław Grabowski był osobą o wyjątkowym pochodzeniu, będąc synem naturalnym króla Polski Stanisława Augusta Poniatowskiego oraz Elżbiety Szydłowskiej, a także bratem Michała.
Ukończył Szkołę Główną Wileńską, co stanowiło solidny fundament jego dalszej kariery. Jako sekretarz generalny Rady Ministrów oraz członek Towarzystwa Królewskiego Przyjaciół Nauk, wziął aktywny udział w polityce, przystępując do Konfederacji Generalnej Królestwa Polskiego w 1812 roku.
W 1818 roku został posłem na sejm w Warszawie, gdzie wyróżniał się reakcyjnym duchem. Rok później, w 1819, objął funkcję senatora-kasztelana Królestwa Polskiego (kongresowego). Od 1825 roku sprawował urząd senatora-wojewody Królestwa Polskiego. Jego kariera w senacie zakończyła się 20 lipca 1831 roku, kiedy to został skreślony z listy senatorów.
W latach 1821-1832 piastował urząd ministra oświaty i wyznań w Królestwie Kongresowym. W 1836 roku awansował na stanowisko kontrolera generalnego Królestwa i w tym samym roku zdecydował o zmianie herbu z Okszy Grabowskich na Topór.
Grabowski odznaczał się również aktywnością w sferze odznaczeń: od 1800 roku był Kawalerem Honoru i Dewocji Orderu Maltańskiego, a od 1803 roku nosił tytuł Komandora Honoru i Dewocji tego samego orderu. W 1829 roku został odznaczony Orderem Orła Białego, a ponadto otrzymał Order Świętego Aleksandra Newskiego.
Życie prywatne
Stanisław Grabowski miał dwukrotne małżeństwo. W pierwszym związku z Cecylią z Dembowskich, córką Józefa, doczekał się pięciorga dzieci. Ich potomstwo obejmowało: Konstancję (1806-??), Leona (1807-1865), Ludwika (1808-1890), Melanię (1813-1864) oraz Stanisława, który zmarł w wieku niemowlęcym w 1821 roku.
Natomiast z drugiego małżeństwa z Julią Zabiełłówną przychodziły na świat kolejne dzieci: Antonina (1823-1848), Izabela (1825-1826), Maria (1826-1892), Aleksander (1826-??), Michalina (1828-??), Felicja (1829-1853) i Stanisław (1831-1832).
Przypisy
- Janina Kamińska, Universitas Vilnensis 1793-1803, Od Szkoły Głównej Wielkiego Księstwa Litewskiego do Imperatorskiego Uniwersytetu Wileńskiego, Warszawa 2012, s. 404.
- Andrzej Biernat, Ireneusz Ihnatowicz, Vademecum do badań nad historią XIX i XX wieku, Warszawa 2003, s. 572.
- Małgorzata Karpińska, Senatorowie, posłowie i deputowani Księstwa Warszawskiego i Królestwa Polskiego, Warszawa 2002, s. 48.
- Kawalerowie i statuty Orderu Orła Białego 1705-2008, 2008, s. 289-290.
- Stefan K. Kuczyński (red.): Zakon Maltański w Polsce. Warszawa: DiG, 2000, s. 204.
- Dziennik Konfederacyi Jeneralnej Królestwa Polskiego. 1812, nr 2, s. 15.
- Diarjusz Senatu z roku 1830-1831, wydał Stefan Pomarański, w: Archiwum Komisji Historycznej, t. XIV, Kraków 1930, s. 454.
- Obraz polityczny i statystyczny Królestwa Polskiego iaki był w roku 1830 przed dniem 29 listopada, Warszawa 1830, s. 23.
- K. W. Wójcicki, Cmentarz Powązkowski pod Warszawą. T. 3, Warszawa 1858, s. 5.
- Kuryer Litewski, nr 130, 29.10.1820 r., [b.n.s.]
- Polska Encyklopedia Szlachecka. T. V. Warszawa, 1936, s. 356.
- M.J. Minakowski: Stanisław Grabowski na stronie Genealogii potomków Sejmu Wielkiego. sejm-wielki.pl. [dostęp 28.07.2014 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Polityka i administracja":
Maurycy Zamoyski | Zdzisław Szczyt-Niemirowicz | Wiktor Grosz | Marian Uzdowski | Zygmunt Moskwa | Aleksander Łubieński (dyplomata) | Witold Jarosiński | Włodzimierz Wiśniewski (dyplomata) | Jerzy Pomianowski (dyplomata) | Henryk Kawecki | Seweryn Jaworski | Jerzy Andrzejewski | Krzysztof Łypacewicz | Jerzy Dziewulski | Jan Mosdorf | Hanna Gronkiewicz-Waltz | Edward Kowalczyk (1924–2000) | Irena Kosmowska | Stefan Melak | Janusz ProkopiakOceń: Stanisław Grabowski (minister)