Wacław Zawadzki, który pierwotnie nosił imię Józef Lewin-Łaski, jest postacią o znaczącym dorobku literackim. Urodził się 30 listopada 1899 roku w Warszawie, a swoje życie zakończył 28 lipca 1978 roku, również w Warszawie.
Był to polski literat, bibliofil oraz historyk, który w swoim życiu pełnił istotne funkcje społeczne. Zawadzki był aktywnym członkiem Komitetu Obrony Robotników oraz Komitetu Samoobrony Społecznej „KOR”, co pokazuje jego zaangażowanie w sprawy obrony praw człowieka oraz ochrony wartości społecznych.
Życiorys
Wacław Zawadzki, działacz Polskiej Partii Socjalistycznej, w wyniku swojej aktywności politycznej był więziony przed I wojną światową na Cytadeli. W 1920 roku, jako ochotnik, walczył w wojnie polsko-bolszewickiej. W okresie międzywojennym zdobywał wiedzę, studiując historię, a także prowadził wysyłkowy antykwariat.
W trakcie II wojny światowej znalazł się w warszawskim getcie, gdzie organizował tajne nauczania i zajmował się kolportażem prasy podziemnej. W 1942 roku zginęła tam jego żona, a on z córką potajemnie opuścił getto w styczniu 1943. Po zakończeniu wojny zrezygnował z powrotu do swojego rodowego nazwiska, pozostając przy imieniu i nazwisku, które Figuruje w dokumentach z czasów okupacji.
W latach 1945-1948 pełnił funkcję dyrektora w Spółdzielni Wydawniczej „Wiedza”. Był członkiem Polskiej Partii Socjalistycznej do 1948 roku, gdy został wydalony z partii. Następnie, w latach 1956-1967, należał do Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, jednak został z niej usunięty po podpisaniu listu wspierającego Leszka Kołakowskiego.
Od 1955 roku pracował w Państwowym Instytucie Wydawniczym, gdzie jego praca skupiała się przede wszystkim na edycji pamiętników, w tym w popularnej serii Biblioteka Pamiętników Polskich i Obcych. Dodatkowo, Zawadzki był także tłumaczem. W latach 70. intensywnie uczestniczył w działaniach opozycyjnych. Był sygnatariuszem Listu 59, w którym sprzeciwiał się zmianom w konstytucji oraz członkiem Komitetu Obrony Robotników (KOR) od 30 października 1976, a także KSS KOR. Jego przynależność do środowiska literackiego potwierdzały członkostwa w Polskim PEN Clubie oraz Związku Literatów Polskich.
Zmarł i został pochowany na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie, w kwaterze 133-4-10.
Prace edytorskie
Wacław Zawadzki, znany polski literat, pozostawił po sobie szereg istotnych prac edytorskich, które wzbogaciły polski dorobek literacki. Jego osiągnięcia obejmują różnorodne publikacje, a wśród nich znajdują się:
- Daniel Chodowiecki: 64 reprodukcje (1953),
- Pamiętniki dekabrystów. T. 3, Sprawy dekabrystowskie w pamiętnikarstwie polskim (1960),
- Polska Stanisławowska w oczach cudzoziemców. T. 1 i 2 (1963),
- Longin Pantielejew Wspomnienia (1964),
- Antoni Rolle Gawędy historyczne (1966),
- Antoni Rolle Sylwetki literackie (1966),
- August Iwański Pamiętniki 1832-1876 (1968),
- Karol Frankowski Moje wędrówki po obczyźnie (1973),
- Gottlieb Langner Pamiętnik dorożkarza warszawskiego: 1832-1857 (1975),
- Anthelme Brillat-Savarin Fizjologia smaku albo Medytacje o gastronomii doskonałej (1977).
Owe publikacje ukazują zarówno historię, jak i różne aspekty kulturowe, które były istotne w danych okresach. Zawadzki w swoich pracach udowodnił, że edytorstwo to ważny komponent w zachowaniu i promowaniu literackiego dziedzictwa Polski.
Odznaczenia
23 września 2006 roku, Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej, Lech Kaczyński, przyznał pośmiertnie Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Wacławowi Zawadzkiemu. To odznaczenie było wyrazem uznania jego wybitnych zasług dla niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej oraz działalności na rzecz przemian demokratycznych w kraju.
Przypisy
- a b Cmentarz Stare Powązki: W. Kazimierz Korczak, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 21.06.2020 r.]
- Spotkanie po latach – uroczystości z okazji 30-lecia KOR w Pałacu Prezydenckim [online], 23.09.2006 r. [dostęp 11.01.2011 r.]
- Polscy pisarze współcześni. Informator 1944-1970, opracował Lesław M. Bartelski, Warszawa 1972 r.
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Janusz Pelc (historyk literatury) | Ignacy Adamczewski | Robert Piłat | Adam Leszczyński | Zuzanna Toeplitz | Adam Maksymilian Kitajewski | Marcin Król | Jerzy Tadeusz Wróbel | Adam Koseski | Aneta Pieniądz | Wanda Leopold | Jadwiga Staniszkis | Andrzej Janowski (pedagog) | Jerzy Buyno | Szymon Zajczyk | Andrzej Lisicki | Wojciech Muszyński | Rajmund Dybczyński | Irena Wojnar | Maria TurlejskaOceń: Wacław Zawadzki (literat)