Andrzej Janowski (pedagog)

---

Życiorys

W trakcie drugiej wojny światowej ojciec Andrzeja Janowskiego prawdopodobnie zginął z rąk niemieckich okupantów. Po zakończeniu powstania warszawskiego, razem z matką oraz bratem, musieli opuścić Warszawę. Później osiedli w Radomiu, gdzie ukończył szkołę średnią.

W roku 1955 został absolwentem studiów z zakresu polonistyki na Uniwersytecie Warszawskim. Od tego samego roku rozpoczął pracę w Bibliotece Narodowej, gdzie zdobywał cenne doświadczenie zawodowe. Wkrótce potem pracował w Warszawskim Okręgu Wojskowym, pełniąc funkcję sekretarza generała Józefa Kuropieski. Dodatkowo, był zatrudniony w Ośrodku Badań Psychopedagogicznych przy Głównej Kwaterze ZHP oraz sekretarzem redakcji wydawnictwa „Harcerstwo”.

W roku 1970 Janowski na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu obronił pracę doktorską, a w 1976 roku uzyskał stopień doktora habilitowanego na Uniwersytecie Warszawskim. W 1989 roku został uhonorowany tytułem profesorskim w zakresie nauk humanistycznych.

W jego działalności naukowej kluczowymi tematami były polityka edukacyjna oraz teoria wychowania. Andrzej Janowski zajmował się także psychologią społeczną, socjologią wychowania oraz metodologią badań pedagogicznych. Jako doświadczony wykładowca akademicki, związał się z Akademią Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie, gdzie prowadził Katedrę Polityki Edukacyjnej. Ponadto wykładał na Uniwersytecie w Białymstoku oraz zajmował stanowisko profesora zwyczajnego na Akademii Humanistyczno-Ekonomicznej w Łodzi. Jego kariera akademicka obejmowała również Wydział Pedagogiczny Wyższej Szkoły Społeczno-Ekonomicznej w Warszawie.

Janowski był również aktywnym członkiem Komitetu Nauk Pedagogicznych Polskiej Akademii Nauk. W latach 1977–1989 kierował Zakładem Psychologii w Instytucie Badań Pedagogicznych, a od 1989 roku był profesorem tej samej instytucji.

Przez wiele lat Andrzej Janowski był zaangażowany w harcerstwo. Był jednym z pierwszych drużynowych reaktywowanej w 1957 roku 1 Warszawskiej Drużyny Harcerskiej „Czarna Jedynka”, która działała przy VI Liceum Ogólnokształcącym im. Tadeusza Reytana w Warszawie. W harcerstwie posługiwał się przydomkiem „Soda”. Ponadto przewodniczył radzie Muzeum Harcerstwa w Warszawie.

W okresie PRL-u Janowski współpracował z opozycją demokratyczną. W latach 1980–1981 pełnił rolę eksperta „Solidarności” w dziedzinie edukacji, a także był jednym z inicjatorów Zespołu Oświaty Niezależnej. Od 1980 do 1989 aktywnie uczestniczył w ruchu oświaty niezależnej, a jego zaangażowanie obejmowało również przygotowywanie materiałów dla tzw. stolika edukacyjnego podczas obrad Okrągłego Stołu. W późniejszych latach pełnił funkcję wiceministra edukacji w rządzie Tadeusza Mazowieckiego.

Janowski był związany z Fundacją Edukacja dla Demokracji, gdzie zajmował stanowisko przewodniczącego rady nadzorczej. W marcu 2008 roku został powołany do Rady Edukacji Narodowej, co ukazuje jego dalsze zaangażowanie w kształtowanie polityki edukacyjnej w Polsce.

Odznaczenia i wyróżnienia

W 2011 roku prezydent Bronisław Komorowski uhonorował Andrzeja Janowskiego Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski, co stanowi jedno z najwyższych wyróżnień w Polsce. Jego zasługi zostały docenione również pośmiertnie w 2020 roku, gdy otrzymał Krzyż Komandorski z Gwiazdą tego samego Orderu.

Dodatkowo, Janowski był laureatem Nagrody im. Stefanii Światłowskiej, która jest przyznawana przez społeczność VI Liceum Ogólnokształcącego w Warszawie, co świadczy o jego znaczącym wkładzie w edukację i rozwój młodzieży.

Publikacje

Andrzej Janowski jest autorem, jak i współautorem różnorodnych publikacji, które w znaczący sposób dotyczą tematów związanych z oświatą. Jego prace są istotnym wkładem w rozwój teorii i praktyki pedagogicznej. Poniżej znajdują się niektóre z jego znaczących publikacji zajmujących się kwestiami edukacyjnymi:

• 1970: Kierowanie wychowawcze w toku lekcji,
• 1975: Poznawanie uczniów,
• 1977: Aspiracje młodzieży szkół średnich,
• 1980: Psychologia społeczna a zagadnienia wychowania,
• 1985: Prestiż ucznia wśród rówieśników (współautor),
• 1989: Uczeń w teatrze życia szkolnego,
• 1994: Podstawowe wiadomości psychopedagogiczne,
• 2000: Szkoła obywatelska.

Oprócz powyższych prac, Janowski opublikował również swoją autobiografię pt. „Harcerstwo wpisane w życiorys” w roku 2015.

---

Oceń: Andrzej Janowski (pedagog)

---