Wacław Julian Paszkowski

---

Życiorys

Wacław Julian Paszkowski urodził się w rodzinie inżyniera technologa Macieja oraz Marii z domu Groer. W latach 1899–1904 kształcił się na wydziale mechanicznym Petersburskiego Instytutu Technologicznego w Petersburgu, co zaowocowało uzyskaniem tytułu inżyniera technologa. Po zakończeniu nauki przez kilka lat pracował jako projektant struktur żelaznych oraz dźwigów w warszawskiej fabryce Towarzystwa Akcyjnego „Wł. Gostyński i S-ka”. Był odpowiedzialny za projektowanie kilku istotnych konstrukcji, w tym żelaznych elementów kościoła pod wezwaniem Zbawiciela.

W 1906 roku zdecydował się na wyjazd do USA, gdzie przez dwa lata pełnił rolę projektanta oraz nadzorcy budowy żelbetowych mostów kolejowych. Po powrocie do kraju od 1908 pracował przy budowie Trzeciego Mostu, znanego jako most Poniatowskiego w Warszawie. Jego wkład w branżę budowlaną był szczególnie dostrzegalny, gdyż od 1911 kierował działem „Żelazo-Beton” w redakcji czasopisma „Przegląd Techniczny”. W 1914 roku założył własne biuro projektowe.

Paszkowski był również wykładowcą żelbetnictwa na Kursach Wieczornych dla Techników (1911-1915), gdzie dzielił się wiedzą z zakresu budownictwa. W trakcie pierwszej wojny światowej, w latach 1914–1915, wykładał na Kursach Architektonicznych, które stworzono dla studentów, którzy z powodu wybuchu wojny nie mogli kontynuować nauki za granicą. W 1915 roku jego zaangażowanie w edukację kontynuowane było poprzez członkostwo w Komisji Politechnicznej przy Wydziale Oświecenia Komitetu Obywatelskiego w Warszawie, gdzie aktywnie uczestniczył w rozwoju programów dla Politechniki Warszawskiej.

W 1915 roku Paszkowski został ewakuowany do Rosji i w tym samym roku wszedł w skład Centralnego Komitetu Obywatelskiego Królestwa Polskiego w Rosji. Po powrocie do Polski, od końca 1917 roku wykładał zamiennie budownictwo przemysłowe, a od 1918 roku zajmował się żelbetnictwem na Wydziale Inżynierii Lądowej i Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej. W latach 1929–1932 sprawował funkcję dziekana Wydziału Inżynierii Lądowej, a w 1936 roku zorganizował na Politechnice Warszawskiej szczególną pracownię badań betonu.

Pełnił również rolę ministra komunikacji w krótkotrwałym rządzie Józefa Świeżyńskiego w dniach od 23 października do 4 listopada 1918 roku. W lipcu 1920 roku dołączył do Komitetu Przemysłowego przy Ministerstwie Spraw Wojskowych. W czasie wojny polsko-bolszewickiej pełnił obowiązki kanoniera w 1. pułku artylerii polowej. Po zakończeniu wojny, reprezentując Ministerstwo Przemysłu i Handlu, zajmował się demobilizacją wojskową.

W 1923 roku Paszkowski założył firmę budowlano-inżynieryjną „W. Paszkowski, F. Próchnicki i S-ka”, gdzie pełnił funkcję przewodniczącego zarządu oraz kierownika prac inżynierskich, biorąc udział w wielu inwestycjach budowlanych w Warszawie, w tym w siedzibie Państwowej Szkoły Higieny przy ul. Chocimskiej, a także w budowie gmachu rozdzielczego oraz kotłowni dla Elektrowni Warszawskiej.

W okresie września 1939 roku Paszkowski był aktywnym członkiem Komitetu Obywatelskiego, kierowanego przez prezydenta Starzyńskiego. W czasie II wojny światowej ratował zniszczone budynki, a także uczestniczył w tajnym nauczaniu. Po 1945 roku pełnił funkcję dyrektora Oddziału Inżynieryjnego Społecznego Przedsiębiorstwa Budowlanego w Warszawie, gdzie nadzorował odbudowę mostu kolejowego pod Cytadelą oraz innych mostów na Wiśle.

Był uznawanym członkiem Towarzystwa Naukowego Warszawskiego (od 1930) oraz Akademii Nauk Technicznych (od 1932). W 1931 roku przewodniczył komitetowi organizacyjnemu I Zjazdu Żelbetników Polskich i brał udział w wielu konferencjach międzynarodowych. W 1934 roku współtworzył Polski Związek Inżynierów Budowlanych, a w latach 1945–1948 pełnił funkcję jego prezesa.

Paszkowski okazał się wybitnym specjalistą w dziedzinie technologii betonu, tworząc innowacyjne metody projektowania składu betonu oraz analizy materiałów budowlanych. Jego osiągnięcia publikacyjne obejmują m.in.: „Żelbetnictwo” (1919), „Racjonalne wytwarzanie betonu w świetle prac amerykańskich” (1926), „Kruszywo jako materiał do wyrobu betonu” (1930), „Fizyczne cechy piasku w betonie” (1933), „Tabele do obliczania przekrojów żelbetowych” (1946), „Technologia betonu” (1946) oraz „Teoria żelbetu” (1948).

Wacław Julian Paszkowski spoczywa na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 22-2-12, 13).

Upamiętnienie

W hołdzie dla Wacława Juliana Paszkowskiego, jedną z ulic w stolicy Polski nazwano jego imieniem. Uliczka ta znajduje się w urokliwej dzielnicy, znanej jako Wyględowie, która jest częścią bardziej znanego Mokotowa.

---

Oceń: Wacław Julian Paszkowski

---