Edward Porębowicz

Nauka i edukacja

Edward Franciszek Porębowicz, urodzony 20 lutego 1862 roku w Warszawie, to osobistość, która pozostawiła znaczący ślad w polskiej kulturze literackiej. Jego życie zakończyło się 24 sierpnia 1937 roku we Lwowie, jednak jego dorobek naukowy trwa do dziś.

Był wybitnym romanistą, poetą, tłumaczem oraz badaczem literackim. Dzięki bogactwu jego twórczości, nie tylko w literaturze, ale również w przekładach, wzmocnił on zrozumienie kultury francuskiej w Polsce.

Życiorys

Edward Porębowicz, wybitny uczony i literat, podjął swoje studia w Galicji oraz za granicą. Ukończył gimnazjum w Tarnowie w 1880 roku, a trzy lata później uzyskał absolutorium na wydziale filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. Po tym studiów kontynuował w Berlinie, Monachium, Montpellier, Barcelonie i Florencji, specjalizując się w romanistyce, germanistyce oraz anglistyce. W 1890 roku uzyskał doktorat w Wiedniu, a w 1897 roku habilitował się na Uniwersytecie Franciszkańskim we Lwowie, gdzie został docentem filologii romańskiej.

W 1899 roku Porębowicz objął katedrę filologii romańskiej we Lwowie jako profesor nadzwyczajny, a w 1907 roku został profesorem zwyczajnym języków i literatur romańskich. Jego prace naukowe obejmowały różnorodne obszary badawcze związane z literaturami zachodnioeuropejskimi. Był pionierem w wprowadzeniu terminu barok, który określał określony okres w literackiej historii. Jego badania obejmowały twórczość trzech wieszczów oraz różnorodne recenzje literackie, w których prezentował swoje wnikliwe spostrzeżenia.

W 1920 roku został członkiem czynnym Towarzystwa Naukowego we Lwowie, a jego ogromny dorobek naukowy spożytkowano także w roku akademickim 1925/26, kiedy to został wybrany rektorem Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie. Porębowicz otrzymał także tytuł honorowego profesora tej uczelni, co podkreślało jego wagę w świecie nauki.

Był aktywnym członkiem Polskiej Akademii Umiejętności, a także członkiem licznych towarzystw naukowych, w tym Związku Zawodowego Literatów Polskich. W 1909 roku na stałe związał się z Towarzystwem dla Popierania Nauki Polskiej.

Jednak nie tylko jako naukowiec zasłynął, lecz także jako znakomity poeta i tłumacz. Jego prace obejmowały tłumaczenia największych arcydzieł literatury zachodniej, takich jak Boska komedia oraz Życie nowego Dantego. Warto także wspomnieć o jego tłumaczeniach ballad prowansalskich, pieśni celtyckich, germańskich i romańskich oraz poematów Byrona, a także dramatów Calderóna. Uczestniczył w spotkaniach lwowskich literatów, należąc do grupy Płanetników.

Do jego najważniejszych tłumaczeń należą sztuki Williama Szekspira, takie jak Stracone zachody miłosne (1895) oraz Wszystko dobre, co się dobrze kończy. Jego inspiratory dla polskich badań literackich studia dotyczyły m.in. średniowiecza, literatury włoskiej i francuskiej, polskiego baroku (Andrzej Morsztyn) oraz modernizmu, wprowadzając termin neoromantyzm.

Porębowicz był także autorem monografii poświęconych Dantemu i św. Franciszkowi. Jego życie zakończyło się 24 sierpnia 1937 roku, a po śmierci został pochowany 27 sierpnia 1937 roku w rodzinnym grobowcu na Cmentarzu Łyczakowskim we Lwowie.

Ordery i odznaczenia

Edward Porębowicz, znany ze swoich licznych osiągnięć, został uhonorowany wieloma prestiżowymi odznaczeniami, które odzwierciedlają jego wkład w rozwój kultury i społeczeństwa.

  • krzyż komandorski Orderu Odrodzenia Polski, nadany 2 maja 1923 roku,
  • złoty Wawrzyn Akademicki, przyznany 5 listopada 1935 roku,
  • krzyż komandorski Orderu Korony Włoch, otrzymany w 1932 roku.

Wyróżnienia i nagrody

Edward Porębowicz zdobył liczne wyróżnienia i nagrody w trakcie swojej kariery, co świadczy o jego znaczącym wkładzie w polską kulturę i literaturę.

  • Doktorat honoris causa Uniwersytetu Poznańskiego, przyznany 13 maja 1932 roku,
  • Nagroda Literacka Miasta Lwowa za rok 1936, przyznana 12 stycznia 1937 roku.

Upamiętnienie

W 1977 roku instytucja akademicka postanowiła upamiętnić Edwarda Porębowicza, nadając imię tego wybitnego profesora jednej z sal wykładowych w Uniwersytecie Wrocławskim.

Przypisy

  1. Edward Porębowicz laureatem literackiej nagrody miasta Lwowa. „Gazeta Lwowska”, s. 1, Nr 9 z 14.01.1937 r.
  2. Pogrzeb ś. p. Edwarda Porębowicza. „Gazeta Lwowska”, s. 2, Nr 195 z 29.08.1937 r.
  3. Z powodu odznaczenia Edwarda Porębowicza. „Gazeta Lwowska”, s. 3, Nr 16 z 21.01.1932 r.
  4. Wysokie odznaczenie prof. Porębowicza. „Gazeta Lwowska”, s. 5, Nr 15 z 20.01.1932 r.
  5. M.P. z 1935 r. nr 257, poz. 305 „za wybitną twórczość krytyczno-literacką, naukową i publicystyczną w dziedzinie literatury pięknej”.
  6. Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924. Warszawa: Prezydium Rady Ministrów, 1926, s. 20.
  7. Stanisław Nicieja: Cmentarz Łyczakowski we Lwowie w latach 1786–1986. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1988, s. 333.
  8. Jerzy Starnawski: Sylwetki lwowskich historyków literatury. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 1997, s. 45–60.
  9. Dramaty Szekspira w przekładzie Edwarda Porębowicza oraz omówienie jego sylwetki i strategii tłumaczenia dostępne są w cyfrowym repozytorium Polski Szekspir UW.
  10. Izabella Teresińska w: Dawni pisarze polscy od początków piśmiennictwa do Młodej Polski T.3. Warszawa: Fundacja Akademia Humanistyczna, 2002, s. 275–276.
  11. Sprawozdanie Wydziału Towarzystwa dla Popierania Nauki Polskiej za rok 1909. Lwów: Towarzystwo dla Popierania Nauki Polskiej, 1909, s. 29.

Oceń: Edward Porębowicz

★★★★★
Średnia ocena:4.5 Liczba ocen:18