Franciszek Sapalski

Nauka i edukacja

Franciszek Wincenty Sapalski, herbu Syrokomla, był wybitną postacią w historii polskiej matematyki. Urodził się 1 kwietnia 1791 roku w Warszawie, a swoją działalność naukową oraz zawodową poświęcił szerzeniu wiedzy matematycznej w Polsce. Zmarł 2 kwietnia 1838 roku w Krakowie.

Był absolwentem Liceum Krzemienieckiego, gdzie kształcił się w zakresie nauk ścisłych. W swojej karierze naukowej związał się z Uniwersytetem Jagiellońskim, gdzie pełnił rolę wykładowcy, przekazując młodszym pokoleniom swoją wiedzę i doświadczenie.

Sapalski miał także znaczący udział w wydarzeniach historycznych, biorąc udział w kampaniach napoleońskich zarówno w 1809, jak i w latach 1812–1813. Jego działalność została doceniona, a w 1829 roku został członkiem korespondentem Towarzystwa Królewskiego Przyjaciół Nauk w Warszawie, co podkreśla jego wkład w rozwój nauki w Polsce.

Życiorys

Franciszek Sapalski miał niezwykle bogate życie akademickie i społeczne. W latach 1810–1811 kształcił się w Warszawskiej Szkole Artylerii i Inżynierii, co stanowiło fundament jego przyszłej kariery. Z kolei od 1816 roku pełnił rolę wykładowcy Katedry Geometrii Wykreślnej w Szkole Głównej Krakowskiej, gdzie zyskał uznanie jako wybitny nauczyciel.

W 1817 roku Sapalski uzyskał tytuł doktora nauk wyzwolonych, co znacząco podniosło jego prestiż w środowisku akademickim. Natomiast w 1823 roku objął stanowisko dziekana Wydziału Matematyczno-Fizycznego, a od 1825 roku zasiadał w Senacie Rządzącym Wolnego Miasta Krakowa. Jego aktywność nie ograniczała się jedynie do dydaktyki; był również zaangażowany w działalność społeczną.

Franciszek Sapalski był członkiem Komitetu Budowy Kopca Kościuszki oraz Towarzystwa Dobroczynności i Towarzystwa Warszawskiego Przyjaciół Nauk. W trakcie powstania listopadowego działał w Gwardii Miejskiej, co przyniosło mu aresztowanie przez Austriaków. Wskutek tego zdarzenia w 1833 roku został zmuszony do przejścia w stan spoczynku.

Jego upamiętnienie znajduje się na cmentarzu Rakowickim, gdzie jego grób, niestety, nie istnieje już. Epitetium, wykonane z czarnego marmuru dębnickiego, można znaleźć w akademickim kościele św. Anny, co pozostaje świadectwem jego wkładu w rozwój nauki i społeczeństwa w XIX wieku.

Publikacje

Franciszek Sapalski był znanym polskim matematykiem i autorem wielu istotnych prac naukowych. Jego działalność przyczyniła się do rozwoju geometrii w Polsce oraz poza jej granicami.

  • rozprawa o teorii stereometrii czyli geometrii wykreślnej (1818),
  • geometria wykreślna – podręcznik akademicki (1822).

Przypisy

  1. Lista pamięci UJ. [dostęp 21.08.2018 r.]
  2. Lista publikacji Franciszka Sapalskiego
  3. Franciszek Sapalski pierwszy polski profesor geometrii wykreślnej
  4. Lista imienna członków Towarzystwa Królewskiego Przyjaciół Nauk w Warszawie w styczniu 1829 roku, [Warszawa], [1829], s. 12.
  5. Dane biograficzne na stronie Sejmu Wielkiego

Oceń: Franciszek Sapalski

★★★★★
Średnia ocena:4.91 Liczba ocen:15