Ewa Toniak, urodzona w 1960 roku w Warszawie, to niezwykle utalentowana polska historyczka sztuki. Posiada tytuł doktora nauk humanistycznych w obszarze literaturoznawstwa. W swojej karierze zawodowej pełni rolę nauczycielki akademickiej oraz niezależnej kuratorki, co wskazuje na jej wszechstronność i zaangażowanie w dziedzinie sztuki.
Jej prace koncentrują się na kulturze wizualnej oraz sztuce współczesnej, w szczególności z feministycznej perspektywy. W ramach swoich badań porusza także problematykę pamięci w przestrzeni publicznej oraz współczesne narracje dotyczące PRL-u, co czyni ją istotną postacią w debatach dotyczących historii i sztuki w Polsce.
Jako stypendystka rządu francuskiego oraz Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Ewa Toniak została doceniona za swoje osiągnięcia i wkład w rozwój nauki. Jest również współpracowniczką Narodowego Centrum Nauki, co stanowi dowód na jej aktywną rolę w polskim środowisku akademickim i artystycznym.
Życiorys
Ukończyła VI Liceum Ogólnokształcące im. Tadeusza Reytana w Warszawie w 1979 roku, a następnie podjęła studia wyższe z zakresu historii sztuki na Uniwersytecie Warszawskim, gdzie ukończyła naukę w 1986 roku. Po zakończeniu edukacji, rozpoczęła pracę jako asystentka w Instytucie Historii Sztuki UW, zdobywając cenne doświadczenie w tej dziedzinie.
W 2010 roku, pod opieką prof. Marii Janion, obroniła pracę doktorską zatytułowaną „Motyw śmierci heroicznej od Powstania Kościuszkowskiego do Manifestacji 1861”, która dotyczyła polskiego romantycznego dyskursu heroicznego oraz jego dekonstrukcji w twórczości współczesnych polskich artystów. Jej prace badawcze wzbogaciły wiedzę na temat złożoności postrzegania heroizmu w kulturze.
Ewa Toniak wykładała gender studies na ISNS UW, a także historię sztuki współczesnej na Uniwersytecie Artystycznym w Poznaniu oraz Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Jej zajęcia przyczyniły się do szerzenia wiedzy na temat sztuki oraz teorii gender w kontekście polskim.
Od 2015 do 2023 roku pełniła rolę wykładowczyni na Akademii Teatralnej im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie, gdzie kształciła przyszłych specjalistów na Wydziale Wiedzy o Teatrze. Mieszka w Warszawie, kontynuując swoją działalność naukową oraz artystyczną.
Członkini Międzynarodowego Stowarzyszenia Krytyków Sztuki (AICA) czynnie uczestniczy w dyskusjach na temat sztuki oraz kultury. W 2015 roku otrzymała Odznakę honorową „Zasłużony dla Kultury Polskiej”, co stanowi uznanie jej wkładu w rozwój polskiej kultury i sztuki.
Kuratorka wystaw i projektów
W ciągu swojej kariery, Ewa Toniak miała zaszczyt być kuratorką wielu znaczących wystaw oraz projektów. Jej prace obejmują zarówno ważne tematy społeczne, jak i artystyczne. Oto niektóre z kluczowych wystaw, które miały miejsce pod jej kierunkiem:
- 2005 – Polka. Medium-cień-wyobrażenie (kuratorki wystawy: Agnieszka Zawadowska i Ewa Gorządek oraz zespół, autorka idei wystawy prof. Maria Janion), CSW Zamek Ujazdowski, Warszawa,
- 2007 – wystawa monograficzna Aliny Ślesińskiej, Galeria Zachęta, Warszawa,
- 2008 – wystawa monograficzna Małgorzaty Szczęśniak, La Bellone, Bruksela,
- 2009 – Wielokropek. Anna Baumgart, Agnieszka Kurant, Muzeum Historii Żydów Polskich Polin, Warszawa,
- 2010 – Moore and Auschwitz, Tate Britain, Londyn,
- 2011 – Macewy codziennego użytku, Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski, Warszawa,
- 2011 – Trzy kobiety: Ewa Partum, Natalia Lach-Lachowicz i Maria Pinińska-Bereś, Galeria Zachęta, Warszawa,
- 2011 – Wolny strzelec/Freelancer, Galeria Zachęta, Warszawa,
- 2015 – Secretum et Tremor Natalii LL, CSW Zamek Ujazdowski, Warszawa,
- 2018 – Świadek historii: Szpital Bersohnów i Baumanów w Warszawie, Muzeum Getta Warszawskiego, Warszawa.
Każda z tych wystaw podkreśla wkład Ewy Toniak w kulturę i sztukę, oraz jej zaangażowanie w promowanie oraz dokumentowanie sztuki współczesnej.
Publikacje
Książki
Oto niektóre z ważniejszych publikacji Ewy Toniak, które rzucają światło na jej wkład w literaturę i badania nad sztuką:
- Olbrzymki. Kobiety i socrealizm (Korporacja Ha!art, Kraków 2008 i 2009),
- Wiesław Borowski. Zakrywam to, co niewidoczne. Wywiad-rzeka. Rozmawiają Adam Mazur i Ewa Toniak (40 000 Malarzy), Warszawa 2014,
- Śmierć bohatera (słowo/obraz/terytoria, 2015),
- Prace rentowne. Polscy artyści między ekonomią a sztuką w okresie Odwilży (Narodowe Centrum Kultury, 2015).
Redakcja
Ewa Toniak również pełniła funkcję redaktorki w wielu istotnych wydaniach, przedstawiając szereg interesujących tematów i postaci w sztuce:
- Alina Ślesińska 1922–1994 (Zachęta Narodowa Galeria Sztuki), Warszawa 2007,
- Kobiety i sztuka ok. 1960 r. (Neriton), Warszawa 2010,
- Moore and Auschwitz (Muzeum Historii Żydów Polskich „Polin”, Instytut im. Adama Mickiewicza), 2010,
- Trzy kobiety: Maria Pinińska-Bereś, Natalia LL, Ewa Partum (Zachęta Narodowa Galeria Sztuki), Warszawa 2011,
- Natalia LL. Secretum et Tremor (CSW) 2015,
- Pamiętnik Sztuk Pięknych. T. 9, Sztuka polska 1944–1970 (Uniwersytet im. M. Kopernika, Toruń; ISnSŚ, Warszawa) 2015.
Przypisy
- Dr Ewa Toniak, [w:] portal „Ludzie Nauki”, MNiSW / OPI PIB [dostęp 12.04.2024 r.]
- 15-lecie działalności Polskiego Instytutu Studiów nad Sztuką Świata, s. 2 [online], world-art.pl [dostęp 12.04.2024 r.]
- Historia wystaw sztuki kobiet w Polsce. Abstrakty. wystawyblog.files.wordpress.com. [dostęp 06.07.2021 r.]
- Warszawa. Wystawa o Szpitalu Bersohnów i Baumanów. sztetl.org.pl. [dostęp 18.07.2021 r.]
- "Polka. Medium, cień, wyobrażenie" [online], culture.pl [dostęp 10.08.2021 r.]
- Wojciech Rylski: Absolwenci Reytana 1979. wne.uw.edu.pl. [dostęp 15.01.2021 r.]
- Dr Ewa Joanna Toniak, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 18.07.2021 r.]
- Ewa Toniak „Olbrzymki: kobiety i socrealizm”. culture.pl, 15.04.2008 r. [dostęp 30.03.2016 r.]
- Ewa Toniak [online], Lubimyczytać.pl [dostęp 29.06.2020 r.]
- Kierunek Wiedza o Teatrze, Akademia Teatralna im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie [online], Encyklopedia teatru polskiego [dostęp 29.06.2020 r.]
- Alina Ślesińska (1922–1994) – Zachęta Narodowa Galeria Sztuki [online], zacheta.art.pl [dostęp 29.06.2020 r.]
- Małgorzata Szczęśniak. Pojawia się i znika bez śladu – Nowy Teatr [online], nowyteatr.org [dostęp 29.06.2020 r.]
- Gigantyczny wielokropek pamięci już wisi nad Chłodną [online], warszawa.wyborcza.pl [dostęp 29.06.2020 r.]
- Moore i Auschwitz – wokół konkursu na Pomnik Pamięci Ofiar Oświęcimia – sztuka.net [online], www.sztuka.net [dostęp 29.06.2020 r.]
- Macewy codziennego użytku. Wystawa Łukasza Baksika w Warszawie – News O.pl. O.pl Polski Portal Kultury. [dostęp 29.06.2020 r.]
- Trzy kobiety Maria Pinińska-Bereś, Natalia Lach-Lachowicz, Ewa Partum – Zachęta Narodowa Galeria Sztuki [online], zacheta.art.pl [dostęp 29.06.2020 r.]
- Wystawa „Natalia LL. Secretum et Tremor” w Centrum Sztuki Współczesnej – Związek Polskich Artystów Fotografików [online], zpaf.pl [dostęp 29.06.2020 r.]
- Wolny strzelec – Zachęta Narodowa Galeria Sztuki [online], zacheta.art.pl [dostęp 29.06.2020 r.]
- Śmierć bohatera [online], Księgarnia Internetowa PWN [dostęp 29.06.2020 r.]
- Prace rentowne. Polscy artyści między ekonomią a sztuką w okresie Odwilży [online], Sklep NCK [dostęp 29.06.2020 r.]
- Jestem artystką, we wszystkim, co niepotrzebne. Kobiety i sztuka około 1960 [online], Wydawnictwo Neriton [dostęp 29.06.2020 r.]
- Toniak, Ewa – słowo/obraz terytoria [online], terytoria.com.pl [dostęp 29.06.2020 r.]
- a b Ewa Toniak – miejsce [online], miejsce.asp.waw.pl [dostęp 29.06.2020 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Karol Mórawski | Tomasz Wituch | Zdzisław Libera | Jarosław Kuisz | Andrzej Nils Uggla | Marek Więckowski | Antoni Białecki | Alina Kowalczykowa | Lech Mokrzecki | Zbigniew Marciniak | Robert Bartoszyński | Wojciech Kotowski | Józef Jarecki | Robert Suski | Mieczysław Łubiński | Ludwik Simon | Wacław Julian Paszkowski | Wojciech Szewko | Małgorzata Komorowska | Edward PorębowiczOceń: Ewa Toniak