Wacław Denhoff-Czarnocki

---

Dzieciństwo i młodość

Wacław Denhoff-Czarnocki był synem Tadeusza, kupca, oraz Zofii z Czarnowskich. Swoje wczesne lata spędził w Warszawie, gdzie uczęszczał do renomowanego Gimnazjum W. Wróblewskiego. W 1913 roku zakończył naukę, zdając maturę.

W czasach szkolnych angażował się w działalność postępowo-niepodległościową, będąc członkiem organizacji „Promień”. Po ukończeniu liceum, zdecydował się na dalszą edukację w zakresie medycyny, zapisując się na studia na uniwersytecie w Lozannie. Tam również należał do lokalnej grupy akademickiej, „Filarecja”.

Działalność wojskowa

Wacław Denhoff-Czarnocki rozpoczął swoją przygodę z działalnością wojskową już w 1912 roku, kiedy to przystąpił do Związku Strzeleckiego. W 1914 roku ukończył szkołę podoficerską i uczestniczył w letnim kursie oficerskim, zorganizowanym w krakowskich Oleandrach. Jego aktywność wojskowa w latach 1915–1918 obejmowała działalność w Polskiej Organizacji Wojskowej, gdzie posługiwał się pseudonimem Szembek. W tym okresie przyjął również drugie nazwisko – Denhoff, które z czasem stało się częścią jego pełnego nazwiska.

Przebieg służby

Do kluczowych dat w jego karierze wojskowej można zaliczyć:

• 6 sierpnia 1914 – objął stanowisko zastępcy dowódcy 13 kompanii strzeleckiej,
• 25 sierpnia – stał się dowódcą I plutonu 1 kompanii V baonu 1 pułku piechoty Legionów Polskich,
• 9 października – otrzymał awans na podporucznika piechoty,
• 12 maja – przydzielony do 3 szwadronu dyonu kawalerii rotmistrza Władysława Beliny-Prażmowskiego w celu nauki o służbie w kawalerii,
• 15 lipca – pełnił funkcję adiutanta baonu uzupełniającego I brygady,
• 22 sierpnia – mianowany komendantem okręgu Piotrkowskiego,
• 15 października – objął stanowisko komendanta m.st. Warszawy,
• 17 grudnia – awans na adiutanta Komendy Naczelnej,
• od 25 marca do 21 kwietnia 1916 – kierownictwo okręgu Włocławskiego,
• 22 kwietnia – został szefem komisji wydawniczej POW,
• 12 lutego 1917 – objął funkcję komendanta szkoły podchorążych,
• 4 lipca – komendant Okręgu Lubelskiego,
• 15 listopada – ponownie komendantura m.st. Warszawy,
• 1 lipca 1918 – objął funkcję szefa propagandy POW.

W październiku 1918 roku został wysłany do Lwowa na specjalną misję, gdzie zastał proces rozpadu Austro-Węgier. Od 1 listopada 1918 roku aktywnie uczestniczył w obronie Lwowa przed ukraińskimi atakami, początkowo w rejonie Domu Techników, a następnie dowodził odcinkiem przy Elektrowni. Po wyzwoleniu miasta, 2 grudnia 1918 roku, awansował na porucznika piechoty i objął dowództwo 1 kompanii 6 pułku piechoty Legionów. W okresie 10 lutego 1919 roku został szefem oddziału wywiadowczego, a 25 marca jako szef oddziału informacyjnego Dywizji Litewsko-Białoruskiej biernie uczestniczył w walkach z bolszewikami na froncie litewsko-białoruskim. 10 maja 1919 wyznaczono go na szefa oddziału II dowództwa frontu, a 15 listopada awansował na kapitana piechoty. Z dniem 10 stycznia 1920 roku został mianowany adiutantem sztabowym. W wyniku ciężkiej choroby płuc, rozpoczął 1 kwietnia urlop zdrowotny, jednak mimo złego stanu zdrowia zdołał zorganizować dywersję na tyłach wojsk bolszewickich w Małopolsce Wschodniej. Po ustabilizowaniu sytuacji na froncie powrócił do służby administracyjnej. Po wojnie, w dniu 10 listopada 1921 roku został przeniesiony do 65 pułku piechoty ze Starogardu. Zdecydował się na urlop zdrowotny od 17 grudnia, a postępy gruźlicy, pomimo intensywnej terapii w sanatorium w Rajczy, zmusiły go 30 września 1925 roku do przejścia w stan spoczynku.

Odznaczenia

Wacław Denhoff-Czarnocki był czterokrotnie odznaczony Krzyżem Walecznych, a pośmiertnie otrzymał również Krzyż Niepodległości w 1930 roku.

Twórczość literacka

W 1916 roku w Kielcach zrealizował swój debiutancki zbiór o nazwie Piosenki i Wiersze. Utwory te odzwierciedlają jego głębokie zaangażowanie w literaturę oraz zainteresowanie poezją ludową. Dodatkowo przyczynił się do stworzenia kilku zwrotek w pieśni O mój rozmarynie, co podkreśla jego kreatywną postawę wobec tradycyjnych form twórczości.

Oprócz swoich prac literackich, Denhoff-Czarnocki pełnił również rolę współredaktora w renomowanych publikacjach, takich jak „Przegląd Wojskowy” oraz „Strzelec”. Jego wkład w te pismo dowodzi nie tylko talentu pisarskiego, ale także zaangażowania w szersze sprawy społeczne oraz kulturowe.

Na kilka dni przed swoją śmiercią wydano zbiór jego wierszy zatytułowany Włóczęga. Ta publikacja stanowi ważny element jego literackiego dziedzictwa, świadcząc o nieustającej twórczości i poszukiwaniu inspiracji w otaczającym świecie.

Działalność sportowa

Wacław Denhoff-Czarnocki był osobą z pasją do sportu. Pełnił funkcję kapitana drużyny piłkarskiej Korona I, która działała w ramach Warszawskiego Koła Sportowego. Na koniec 1911 roku, zainspirowany ideą współpracy, zwrócił się do kapitanów dwóch innych drużyn – Stelli oraz Merkurego – z propozycją stworzenia zjednoczonej ekipy. Tak powstała drużyna, którą nazwał Polonia. Wybór tej nazwy, oznaczającej Polskę w łacinie, miał istotne znaczenie; miał przypominać w 1911 roku o istnieniu Polski, mimo że wówczas nie znajdowała się na mapach Europy.

Choć jego kariera piłkarska zakończyła się stosunkowo szybko, sport nigdy nie zniknął z jego życia. Po odejściu z boiska, Wacław zajął się dziennikarstwem sportowym, a w szczególności redakcyjną pracą w „Głosie Stadionu”, a później, w 1924 roku, stał się redaktorem odpowiedzialnym za tygodnik „Stadjon”. Dzięki temu jego wpływ na rozwój sportu w Polsce pozostał widoczny przez długi czas.

Życie prywatne

Wacław Denhoff-Czarnocki był osobą, która prowadziła bogate życie prywatne. Jego żoną była Wanda z Cumftów, z którą doczekał się córki, Krystyny.

Po zakończeniu swojej służby wojskowej, Wacław zamieszkał w malowniczym Zakopanem. Tam pasjonował się taternictwem oraz narciarstwem, korzystając z pięknych górskich krajobrazów.

Niestety, życie Wacława zakończyło się w Bydgoszczy, gdzie zmarł na gruźlicę. Jego ostatnim miejscem spoczynku jest cmentarz Nowofarny, gdzie został pochowany. W 2011 roku, dzięki staraniom kibiców Polonii Warszawa oraz rodziny Wacława, udało się ustalić miejsce jego pochówku, ponieważ grób zniwelowano hurtowo w przeszłości.

Warto zauważyć, że ta sekcja dotycząca jego życia prywatnego jest nadal niekompletna. Zachęcamy wszystkich, którzy mają dodatkowe informacje, do ich podzielenia się, aby w pełni oddać hołd tej fascynującej osobie.

---

Oceń: Wacław Denhoff-Czarnocki

---