Tadeusz Walichnowski

---

Życiorys

Wykształcenie i praca zawodowa

Tadeusz Walichnowski, syn Jana i Leokadii, ukończył studia na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego w 1959 roku. Następnie w 1967 roku uzyskał stopień doktorski na Uniwersytecie im. Mikołaja Kopernika w Toruniu, natomiast w 1970 roku obronił pracę habilitacyjną. W 1977 roku został profesorem nadzwyczajnym, a w 1983 roku uzyskał tytuł profesora zwyczajnego.

Karierę zawodową rozpoczął w instytucjach bezpieczeństwa publicznego. Swoją służbę rozpoczął 15 grudnia 1946 roku jako młodszy referent w Olsztynie, w Ekspozyturze Kolejowej Powiatowego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Ostródzie, gdzie pracował do 1950 roku. W dalszym ciągu kariery był funkcjonariuszem WUBP w Olsztynie, a następnie pracował w Ministerstwie Bezpieczeństwa Publicznego oraz na różnych szczeblach Departamentu I MSW.

W latach 1961-1965 był rezydentem wywiadu w Austrii, co pozornie miało być tylko formalną funkcją jako attaché w ambasadzie. Potem piastował stanowiska kierownicze w Departamencie MSW, a w 1969 roku został usunięty z MSW z powodu relacji z frakcją antysemicką. W okresie 1970-1976 pracował w Polskiej Akademii Nauk jako naukowiec. Był także dyrektorem Archiwów Państwowych i profesorem w Wyższej Szkole Nauk Społecznych przy KC PZPR, a w latach 1980-1990 pełnił funkcję rektora Akademii Spraw Wewnętrznych, z której przeszedł w stan spoczynku po 1990 roku.

W 1984 roku awansował do stopnia generała brygady Milicji Obywatelskiej, a akt nominacyjny wręczył mu przewodniczący Rady Państwa PRL, prof. Henryk Jabłoński.

Działalność polityczna i społeczna

Tadeusz Walichnowski rozpoczął swoją działalność polityczną w 1945 roku, wstępując do Polskiej Partii Robotniczej, a w 1948 roku przeszedł do Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, będąc jej członkiem aż do jej rozwiązania w 1990 roku. W 1981 roku był delegatem na IX Nadzwyczajny Zjazd PZPR oraz członkiem Komitetu Centralnego partii. Był także członkiem Komitetu Warszawskiego PZPR oraz redakcji tygodnika „Nowe Drogi”.

W 1985 roku uczestniczył w pracach zespołu zajmującego się przygotowaniem „Programu PZPR”, który został zaprezentowany podczas X Zjazdu tej partii. Walichnowski wchodził również w skład ZBoWiD oraz pełnił rolę w Prezydium Komisji Historycznej ZG ZBoWiD.

Był członkiem Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Radzieckiej oraz uczestniczył w pracach Międzynarodowej Rady Archiwów. Jego prace naukowe były związane z historią ruchu robotniczego, co dokumentował w publikacjach naukowych oraz w kwartalniku „Z Pola Walki”.

W 1999 roku objął stanowisko przewodniczącego Rady Naukowej Instytutu Naukowego Związku Żołnierzy Ludowego Wojska Polskiego im. generała Edwina Rozłubirskiego. W życiu osobistym był żonaty z Honoratą Walichnowską, która zmarła w 2002 roku. Zmarł i został pochowany na Cmentarzu Komunalnym Północnym w Wólce Węglowej, gdzie spoczywają jego prochy.

Publikacje

Oto wybór publikacji Tadeusza Walichnowskiego, który obejmuje szereg ważnych prac z zakresu historii i polityki. W poniższym zestawieniu przedstawione są jego kluczowe dzieła:

• Zachodnioniemiecki rewizjonizm, Olsztyn 1961,
• Izrael a NRF. Wyd. Książka i Wiedza, Warszawa 1967,
• Syjonizm a NRF, Wyd. Śląsk, Katowice 1968,
• Izrael-NRF a Polska. Wyd. Interpress, Warszawa 1968,
• Mechanizm propagandy syjonistycznej, Wyd. Śląsk, Katowice 1968,
• Syjonizm a państwo żydowskie. Wyd. Śląsk, Katowice 1968. Seria: Doktryna syjonizmu,
• Organizacje i działacze syjonistyczni. Wyd. Śląsk, Katowice 1968, s. 84. Seria: Doktryna syjonizmu,
• Wokół agresji Izraela (współautor z J. Dziedzicem), Warszawa 1968,
• Niepokój Polaków: doktryna polityczna Franza Josepha Straussa, Wyd. Śląsk, Katowice 1969,
• Neutralizacja Austrii 1945-1966, Wyd. PWN, Warszawa 1971,
• ZSRR państwo wielonarodowe. Wyd. MON, Warszawa 1972, s. 206. Seria: IPO Ideologia, Polityka, Obronność,
• U źródeł walk z podziemiem reakcyjnym w Polsce. Wyd. Książka i Wiedza, Warszawa 1975,
• Sojusz narodów ZSRR i Polski. KAW, Warszawa 1978,
• Powrót Polaków na ziemie piastowskie, z serii Biblioteka Lektora i Aktywisty – Towarzystwo Przyjaźni Polsko-Radzieckiej, Zarząd Główny TPPR, Warszawa 1980,
• U źródeł niepodległości Polski (red.). PWN, Warszawa 1980, ISBN 83-01-01870-4,
• „Europeizacja” – doktryna przeciw Polsce. [w:] „Rzeczywistość”, 27 czerwca 1982,
• Kult rewizjonizmu terytorialnego w polityce i prawie RFN. PWN, Warszawa 1983,
• Z dziejów politycznych Polski 1944-1984 (współautor z Ryszard Halaba, Henryk Dominiczak). Wyd. KiW, Warszawa 1984, ISBN 83-05-11485-6,
• Wybór wydarzeń z dziejów walk w obronie władzy ludowej w Polsce w latach 1944-1952, Krajowa Agencja Wydawnicza Warszawa 1985,
• Kryzysy i konflikty społeczno-polityczne w Polsce, Wyd. ASW, Instytut Historii i Archiwistyki Warszawa 1986,
• Polska Zjednoczona Partia Robotnicza wobec problemów świata, Wyd. ASW Warszawa 1986,
• Filozofia nowego myślenia w stosunkach międzynarodowych, Wyd. ASW Warszawa 1988,
• Ochrona bezpieczeństwa państwa i porządku publicznego w Polsce, 1944-1988 (red.), Wyd. ASW Warszawa 1989,
• Deportacje i przemieszczenia ludności polskiej w głąb ZSRR 1939–1945. Przegląd piśmiennictwa (red.), PWN Warszawa 1989. ISBN 83-01-09450-8,
• Stan wojenny w Polsce. Dokumenty i materiały archiwalne, 1981-1983 (red.), Wyd. Comandor Warszawa 2001, ISBN 83-88329-20-0,
• Czyja własność? : niemiecka polityka wobec ziem zachodnich i północnych Polski, Wydawnictwo Placówka, Warszawa 2001.

Te publikacje ukazują interdyscyplinarne podejście autora oraz jego zaangażowanie w istotne problemy społeczne i polityczne swojego czasu.

Nagrody i odznaczenia

Tadeusz Walichnowski zdobył wiele nagród oraz odznaczeń w uznaniu za swoje osiągnięcia.

• nagrody resortowe w latach 1968, 1972, 1975, 1979, 1981 oraz 1984,
• Nagroda Redakcji Wychowanie i Oświata w 1971 roku,
• Nagroda przyznana przez Prezydium Polskiej Akademii Nauk oraz Akademię Nauk ZSRR w 1981 roku,
• Nagroda im. Ludwika Waryńskiego w 1984 roku,
• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski,
• Medal „Za udział w walkach w obronie władzy ludowej”,
• Krzyż Oficerski Orderu Sztuki i Literatury, który otrzymał w 1979 roku (Officier de l’Ordre des Arts et des Letters w Francji),
• Medal 10-lecia Polski Ludowej,
• Medal 40-lecia Polski Ludowej z 1984 roku,
• Medal im. Ludwika Waryńskiego,
• Złota Odznaka „Za Zasługi w Ochronie Porządku Publicznego”,
• Medal „Zasłużony Działacz Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Radzieckiej” przyznany w 1989 roku,
• Medal za Długoletnie Pożycie Małżeńskie w roku 2000.

---

Oceń: Tadeusz Walichnowski

---